کنیسه حییم

کنیسه حییم نخستین کنیسه‌ای بود که در سال ۱۲۹۲ شمسی (۵۶۷۴ عبری) در خارج از محله عودلاجان که مرکز اصلی سکونت یهودیان بود در یکی از کوچه‌های فرعی خیابان سی تیر (قوام‌السلطنه سابق)، کوچه ایرج ساخته شد.این کنیسه را اولین کنیسه شهری در تاریخ ایران به شمار آورده‌اند. پیروان آیین یهودیت پیش از آن بیشتر در محدودهٔ محله‌های یهودی‌نشین یعنی محله عودلاجان، کنیسه داشتند. کنیسه‌های قدیمی‌تر بیشتر در خیابان سیروس وجود دارد که به ۲۰۰ سال پیش برمی‌گردد. کنیسه حییم نتیجه تحولات مشروطه است که طی آن یهودیان در مجلس دارای وکیل شدند. قدمت کنیسه حییم بیش از یک قرن است و توسط سلیمان حییم نویسنده فرهنگ حییم ساخته شده است. بعدها در اطراف این کنیسه، خانه‌های جامعه یهودی به تدریج ساخته شدند. در جنگ جهانی دوم مهاجران لهستانی وارد ایران شده و یهودیان ایرانی مهماندار یهودیان لهستان می‌شوند و در کنار کنیسه حییم، لهستانی‌ها یک کنیسه مختص خود می‌سازند. بعدها این کنیسه هم در اختیار یهودیان ایرانی قرار گرفت. کنیسه حیم در یکی از مناطق تاریخی و گردشگری تهران قرار گرفته است.«این دروازه خداوند است، عادلان داخل خواهند شد.» جمله‌ای که بالای عبادتگاه اصلی این کنیسه به خط عبری نوشته شده است.