جاهای دیدنی دامغان ، شهر پسته و تاریخ

دامغان که زمانی به شهر صددروازه معروف بود، شهری است در حاشیه‌ی دشت کویر که از شمال به کوه‌های خشک و خشن مجاور دامنه جنوبی البرز می‌رسد و روزگاری یکی از توقفگاه‌های مهم در مسیر کاروان‌های بزرگ تجاری بود به این دلیل که در سر راه جاده‌ی ابریشم بود. دامغان که یکی از مهم‌ترین پایتخت‌های اشکانیان بود از شهرهای قدیمی تمدن پارتیان و قسمتی از استان سمنان است. دامغان بدلیل تاریخ غنی خود موجب جذب گردشگران بسیاری می‌شود. سفرزون در این مطلب شما را با جاهای دیدنی دامغان آشنا می‌کند.

مسجد تاریخانه، یک جای تاریخی در میان جاهای دیدنی دامغان

طبق تحقیقات به عمل آمده از مسجد تاریخانه که یکی از اصلی‌ترین بناهای بازمانده از قرون اولیه اسلامی است مشخص شده که این مسجد پیش از تسلط اعراب بر ایران در ابتدا آتشکده بود و سپس به مسجد تبدیل شده است. این مسجد بعد از مسجد فهرج یزد از قدیمی ترین مساجد ایران است. سبک معماری این مسجد ساسانی و مصالح بکار رفته در ساخت آن خشت و آجر است. این مسجد یکی از اولین نمونه‌های مساجدی است که در آن مناره از عناصر تشکیل دهنده آن می‌باشد.

مناره‌ی اولیه این مسجد که در داخل مسجد بود تخریب گردیده و در ساخت آن از خشت استفاده شده بود و بعد از آن مناره کنونی را در جنب مسجد بنا کردند و همچون دیگر بناهای استان سمنان به دستور ابو حرب بختیار بن محمد حاکم ایالت قومس در دوران غزنویان ساخته شده است. این مناره سکو ندارد و در ناحیه‌ی میانی آن کتیبه‌ای به خط کوفی نگاشته شده که بر روی آن نام بانی مناره به این شکل توصیف شده است : بسم الله الرحمن الرحیم امر به بنای هذاامناره الحاجب الجلیل ابوحرب بختیاربن محمد فی ولایه الامیر السید اللجل فلک المعالی

آدرس این بنای تاریخی در جنوب شهرستان دامغان و در خیابان ایستگاه راه آهن است. مدت زمان تعیین شده برای بازدید از این مجموعه یک ساعت است.

آدرس مسجد تاریخانه دامغان روی نقشه گوگل

خانه‌ لطفی‌های دامغان ، یک معماری زیبا

در فرهنگ ایران واژه «خانه» ما را به یاد آرامش و آسایش در کنار جمع‌های خانوادگی می‌اندازد. خانه همواره رکن اصلی در فرهنگ خانواده‌های ایرانی بوده است و همین امر موجب شده که معماران در ساخت خانه‌ها توجهی زیادی به فضای خصوصی داشته و اندرونی و بیرونی را در ساخت آن‌ها لحاظ کنند و به دلیل همین پیشینه در ساخت خانه‌ها امروزه خانه افراد سرشناس به آثار تاریخی تبدیل شده‌اند چون از زیبایی خاصی برخوردار بودند. عمارت تاریخی خانه لطفی‌ها که متعلق به حکومت قاجاریان بود یکی از دیگر از جاهای دیدنی دامغان است که از بخش‌های متعددی از جمله خانه‌ی مستخدمین، اصطبل، حیاط بیرونی، حیاط پشتی، حیاط اندرونی و … تشکیل شده است. معماری و طرح بنای این عمارت بسیار زیبا بوده و بازدید از آن به علاقه‌مندان تاریخ و بناهای تاریخی ایرانی توصیه می‌شود.

برج چهل دختر ، دقت کهن در ساخت سازه

در خیابان فلاحی و در ضلع آستانه مبارکه حضرت امام‌زاده جعفر(ع) و در مرکز شهر دامغان برجی زیبا و مدور وجود دارد به نام برج چهل دختر که از بناهای دوره سلجوقی به شمار می‌رود.  بسیاری این باور را دارند که نام چهل دختر را می‌توان به دوران پیش از اسلام نسبت داد و این برج در ابتدا با خشت خام ساخته شده است و سبک ساختاری این برج شبیه به برج‌های طغرل ری و میل رادکان است که در سال ۴۴۶ هجری به دستور ابو شجاع مرمت شده است و در میان جاهای دیدنی دامغان بسیار قدیمی است.

باتوجه به کتیبه‌ای که در خارج از برج قرار دارد نام سازنده‌ی این برج به خط کوفی عنوان شده که خواندن آن بسیار مشکل است ولی می‌توان «امر ببنا هذا لقبه الامیر الجلیل ابوشجاع» و نیز «ثلثمائه» که در انتهای کتیبه درج شده است را دید که نشان از ساخت آن در قرن ۴ هجری داد. استحکام این برج با وجود گذشت قرن‎ها نشان می‌دهد که در ساخت آن دقت زیادی بکار برده شده است. اگر به دامغان سفر کردید بازدید از این بنا را در برنامه خود قرار دهید.

مسجد جامع دامغان: زمان را فراموش کن

یکی از بناهای معروف در شمال شرقی شهر دامغان که به روایتی زمان ساخت آن را زمان خلافت عباسی می‌دانند اما سندی معتبر و درج شده برای این ادعا نیست. این مسجد را مرحوم میرزا محمدخان؛ سپهسالار اعظم در دوره قاجار بر روی ویرانه‌های قدیم مسجد بنا کرد؛ به عبارتی مسجد را نوسازی کرد. بنای نخستین مسجد را به قرون اولیه هجری قمری نسبت داده‌اند؛ این مسجد بارها مرمت و بازسازی شده است. قدیمی‌ترین بخش مسجد جامع فعلی بخش غربی آن است که یه ایوان دارد. در سفر خود بازدید از آن را فراموش نکنید.

تپه حصار دامغان ، محوطه‌ی تاریخی با ارزش

تپه حصار یکی از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین محوطه‌های باستانی ایران در فلات مرکزی است. این تپه در دهه ۱۹۳۰ توسط دکتر «اشمیت» باستان‌شناس آلمانی مورد کاوش قرار گرفت. باتوجه به کاوش‌های صورت گرفته و اشیا پیدا شده از این تپه باستانی، این محوطه تاریخی سه دوره به نام‌های حصار ۱، حصار ۲ و حصار ۳ را داراست و این احتمال می‎رود که این مکان از سال‌های ۳۶۰۰ پیش از میلاد تا ۳۰۰ پیش از میلاد محل سکونت بوده و بعد از آن بود که خالی از سکنه شد.

برج طغرل دامغان ، یک یادگار کهن

این برج که در جنوب روستای مهماندوست و در میان روستای مهماندوست و روستای امام آباد شهرستان دامغان واقع شده در سال ۴۹۰ هجری قمری در زمان فرمانروایی سلطان سنجر سلجوقی ساخته شده است. این برج بدون سقف که در دوره سلجوقیان ساخته شده تاق‌نماهای بلند و مقرنس‌کاری‌های زیبای آجری دارد. دو کتیبه در بالای برج وجود دارد که نوشته‌هایی به خطوط کوفی و بنایی بر روی آن حک شده است. این برج قدیمی و تاریخی با وجود آنکه قسمت اعظمی از آن خراب شده ولی قسمت باقی مانده قدمت این بنا را تایید می‌نماید.

آرامگاه پیر علمدار ، برج مدور آجری

آدرس آرامگاه پیر علمدار دامغان روی نقشه گوگل

این آرامگاه که از جاهای دیدنی دامغان است، در شرق شهر و در محله‌ی خوریا نزدیک مسجد جامع و مدرسه حاج فتحعلی بیگ قرار دارد. این آرامگاه در سال ۴۱۷ هجری به صورت برج مدور آجری یا گنبد مخروطی پیازی شکل ساخته شد. نمای خارجی آرامگاه از نمونه‌های ارزشمند معماری آغاز قرن پنجم هجری قمری ایران است زیر نمای خارجی آن گنبد مدور آجری کم خیز دارد. زیباترین بخش آرامگاه روی نوار حاشیه قوس سردر آن است. بر روی این حاشیه ها کتیبه‌های تزیینی قرار دارند که روی آنها بقایای نوشته‌هایی با گچبری زیبا قابل تشخیص هستند. این بنا از بهترین نمونه‌های معماری آرامگاهی است که بازدید از آن بطور حتم پیشنهاد می‌شود. این آرامگاه در سال ۱۳۱۰ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره  ۷۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کویر حاج علیقلی دامغان

کویر حاج علیقلی سرزمینی شگفت انگیز که بلورهای درخشان نمک در آن در زیر نورخورشید همچون الماس‌هایی درخشان در دل زمین هستند. اگر اهل کویرگردی هستید تجربه حضور در کویر حاج علیقلی تجربه‌ای فوق العاده ارزشمند است؛ تجربه ساعت‌ها غرق شدن در این همه زیبایی که در آن خاک و نمک دست در دست هم مناظر فوق‌العاده‌ای را تشکیل داده‌اند بسیار عجیب است. اگر قصد ماندن در کویر را داشته باشید کمپ های مجهزی تعبیه شده که می‌توانید با حضور در آن‌ها شب را در دل کویر بگذرانید و از این کویر که در میان جاهای دیدنی دامغان بسیار بکر است دیدن کنید.

کاروانسرای قوشه دامغان

درگذشته با توجه به دوری شهرها و مسافت‌های طولانی برای پیمایش در بین شهرها و در مسیرهای اصلی کاروانسراهایی برای استراحت مسافران و چهارپایان و تهیه‌ی آذوقه و .. ساخته می‌شد. کاروانسرای قوشه که یکی دیگر جاهای دیدنی دامغان است در دوره‌ی صفویه ساخته شده و معماری آن چهار ایوانی است. این کاروانسرا در روستای قوشه از توابع دهستان تویه دروار بخش امیرآباد در ۳۸کیلومتری جنوب غربی شهرستان دامغان در مسیر جاده دامغان – سمنان قرار دارد و از بناهای مهم جاده قدیم ری به خراسان است. در فاصله کمی از کاروانسرا، روبه روی سردر، آب انباری وجود دارد که همزمان با کاروانسرا احداث شده است. در این بخش بقایای دیوار یخچالی قدیمی نیز مشاهده می‌شود.

آدرس کاروانسرای قوشه دامغان روی نقشه گوگل

شما از سفر به دامغان چه تجربه‌ای دارید؟ از تجربه‌ی خودتان برای ما بنویسید. سفرزون خانه‌ی خود شماست.