در تاریخ ایران هر کجا که محلی برای گرد هم آمدن مردم باشد از اهمیت خاصی برخوردار است. مساجد، تکایا، میادین و البته حمامها. همه ما خوب میدانیم که در گذشته حمامها بر خلاف امروز، از فضاهای شخصی محسوب نمیشد که در هر خانه یک حمام باشد. حمامها عمومی بودند و همین موضوع بر اهمیت ساخت حمام میافزود؛ معماری حمام، تقسیمبندی آن و … عوامل مهمی در ساخت حمام به شمار میرفتند. شهر زیبای یزد نیز که معماری و بافت شهریش زبانزد خاص و عام است، دارای یکی از همین حمامهای تاریخی زیبا به نام حمام خان یزد است که در ادامه قصد داریم به معرفی آن بپردازیم. با سفرزون همراه شوید:
حمام خان یزد
حدود ۲۰۰ سال قبل، در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، مجموعهای به نام مجموعه خان یزد در شهر یزد احداث گردید. بازار، میدان، مسجد و البته حمام. مؤسس این حمام، فردی به نام محمدتقی خان بافقی، سرسلسله یکی از خاندانهای معروف شهر یزد است. او این بنا را در سال ۱۲۱۲ هجری قمری و در زمینی به مساحت ۱۱۷۰ متر ساخت که ۹۰۰ متر مربع آن شامل زیربنا میشد. حمام دارای بخشهای گاوروتون، شاهنشین و خزینه میشد. از آنجایی که این حمام مورد استفاده بزرگان و اعیان یزد قرار میگرفت، به حمام خان معروف شده است. البته مردم عادی هم از این حمام استفاده میکردند؛ تا جایی که این مکان صرفا برای استحمام استفاده نمیشد و محلی بود برای دورهمی افراد، گپ و گفت و حتی عبادت. این حمام به «گرمابه نور» نیز شهرت دارد. حمام خان یزد در سال ۱۲۲۴ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این بنا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
برای دریافت راهنمای سفر به یزد کلیک کنید.
معماری حمام خان یزد
محل ورود شما به حمام از طریق یک دالان است. بعد از عبور از این دالان به یک سربینه میرسید. این سربینه در واقع همان رختکن است؛ محلی که دارای سکوهایی برای نشستن، تعویض لباس، جاکفشی و … بوده است. در اینجا شاهد نورگیر بسیار زیبایی خواهید بود که داخل فضایی گنبدی شکل تعبیه شده است. در دیوارههای سربینه نیز نقاشیهای زیبایی کشیده شده است که متأسفانه بخشهای زیادی از این نقاشیها، امروزه از بین رفتهاند. بعد از سربینه، با گذشتن از فضایی به نام میاندر به گرمخانه خواهید رسید. فضایی شبیه به سربینه با چهار ستون در وسط که دارای سقفهای گنبدی در کنارههاست. بخش اصلی که مشتریان در آنجا به استحمام و شستشو میپرداختند یک خزینه است. خزینه استخری سرپوشیدهای است پر از آب گرم که بین گرمخانه و تون حمام قرار دارد. بین گرمخانه و خزینه نیز یک شاهنشین قرار دارد که دیوارههایش منقش به تصاویر و اشعار برگرفته از شاهنامه فردوسی است.
حمام خان یزد در جایی پایینتر از سطح زمین ساخته شده است تا هم دارای فضایی خنک باشد و هم آب راحتتر به آن برسد.
کاربرد امروزی حمام خان یزد
البته امروزه حمام خان یزد همچون بسیاری از حمامهای تاریخی دیگر کاربرد اصلی و اولیه خود را از دست داده و تبدیل به مکانی تاریخی و تفریحی برای بازدید گردشگران شده است. در حال حاضر این حمام تبدیل به یک رستوران و سفرهخانه سنتی شده که مسافران میتوانند از آن برای نوشیدن انواع نوشیدنیها و خوردن انواع غذاهای خوشمزه ایرانی و غیرایرانی استفاده کنند.
مکانهای دیدنی اطراف حمام خان یزد
میدان امیرچخماق یزد
اطلاعات بازدید از حمام خان یزد
ساعت بازدید: ۹:۰۰ تا ۲۳:۰۰
قیمت بلیت: رایگان
آدرس خانه حمام خان یزد : استان یزد، یزد، خیابان قیام
دسترسی به حمام خان یزد : این حمام تاریخی در خیابان قیام شهر یزد واقع شده است. علاقمندان میتوانند از خیابان قیام به سمت مسجد ملا اسماعیل بروند. حمام در اطراف این مسجد واقع شده است. مسیر دیگر ورود به بازار مسگرها از تقاطع جنوبی خیابان امام خمینی است. بعد از بازار وارد میدانِ خان میشوید؛ بعد از میدان وارد کوچهای میشوید که حمام در آن واقع شده است.
خبر سفرزونیهای عزیز، شما برای ما از تجربه سفرتان بنویسید. آیا دوست دارید در سفر بعدیتان، به این مکان دیدنی بروید؟ به نظر شما چه چیزی این حمام را از دیگر حمامهای تاریخی متمایز میکند؟
برای آشنایی بیشتر با دیدنی های یزد کلیک کنید.
علیرضا خسروآبادی
مطالب مرتبط
پربحث ترین مطالب
- تعداد نظرات: 372
- تعداد نظرات: 170
- تعداد نظرات: 162
- تعداد نظرات: 158
- تعداد نظرات: 153
- تعداد نظرات: 146
- تعداد نظرات: 133
- تعداد نظرات: 128
- تعداد نظرات: 122
- تعداد نظرات: 116