سفر به مشهد علاوه بر زیارت ، نام جاذبه‌های تفریحی بسیاری را در ذهن شما زنده می‌کند. در سال‌های اخیر این مراکز تفریحی بیشتر شده و یکی از قطب‌های مهم گردشگری ایران برای تجربه‌ی تفریحات متنوع است. اما از آثار تاریخی مشهد چه می‌دانید؟ با گشت و گذار در کوچه پس کوچه‌های مشهد و به ویژه در بافت‌های قدیمی‌تر شهر، ساختمان‌‌ها و بناهای قدیمی و تاریخی کم‌کم در مقابلتان پدیدار می‌شوند. خانه تاریخی داروغه یکی از این جاذبه‌های تاریخی است که سفرزون دیدن آن را به شما پیشنهاد می‌کند.

saadatrent

خانه تاریخی داروغه، سرآمد جاذبه‌های تاریخی مشهد

خانه تاریخی داروغه
خانه تاریخی داروغه / عکس از مهدی بی باک

شاید بتوان گفت متفاوت‌ترین جاذبه‌ای که در مشهد می‌بینید خانه تاریخی داروغه است. بنایی که ظاهر متفاوتش آن را به یکی از زیباترین بناهای تاریخی ایران تبدیل کرده است. اگر نام این خانه تا به حال به گوشتان نخورده‌است با این مطلب همراه شوید تا اطلاعات کامل‌تری از آن به دست آورید.

در مسیر خانه تاریخی

خیابان نواب صفوی یکی از خیابان‌های قدیمی و معروف شهر مقدس مشهد است. با ورود به راسته حوض مسگران و در کوچه‌ی داروغه سه خانه‌ی تاریخی متفاوت از ورای ساختمان‌های معمولی و کلیشه‌ای سربرمی‌آورد. بنایی که قدمتش به دوره‌ی قاجار برمی‌گردد و با وجود آسیب‌های شدیدی که در طول زمان دیده است، هنوز یکی از زیباترین خانه‌‌های تاریخی مشهد و ایران است. نقشه‌های تاریخی نشان می‌دهد که این سه خانه در گذشته به هم متصل بوده‌اند.

خرید بلیط هواپیما تهران مشهد
رزرو هتل در مشهد

روایت آجرهای بنای قاجاری

خانه-داروغه۱۶
تاریخ قاجار در بناهای آجری

در پس هر خانه‌ی قدیمی، تاریخی از یک دوره‌ی مهم زندگی در ایران نهفته است. هر خشت از خانه‌ی تاریخی داروغه داستانی افسانه‌ای را روایت می‌کند. داروغه کلمه‌ای از فارسی قدیمی است که در گذشته به افرادی با رده‌های حکومتی بالا داده می‌شد. این کلمه ابتدا در آذربایجان رواج داشت و سپس به لقبی معمول و پر استفاده تبدیل شد. پس از مدتی والی هر شهر را داروغه نامیدند و این اصطلاح به خوبی در ادبیات درباری جایگاه خود را پیدا کرد.

خانه تاریخی داروغه
عکس از روشنک کوشیار

خانه‌ی داروغه همانطور که از اسمش پیداست محلی برای سکونت داروغه یا والی شهر مشهد در زمان قاجار بود. اگرچه مساحت این خانه در میان برج‌ها و ساختمان‌های نوسازی شده‌ی اطرافش بسیار کوچک‌تر است، اما در گذشته بهترین خانه در شهر به حساب می‌آمد. خانه‌ای که محمد یوسف خان هراتی ، داروغه‌ی شهر، در اواخر دوران حکومت قاجار برای آسایش خود به معماران روسی سفارش داد با بهترین طراحی ساخته شد و به یکی از بناهای ماندگار در تاریخ مشهد تبدیل شد.

معماری در خدمت فرهنگ

روشنک-کوشیار1
عکس از روشنک کوشیار

شاید خانه تاریخی داروغه را بتوان آخرین بازمانده‌ی معماری قاجار در شهر دانست. اگرچه این بنا به دست معماران روس ساخته شده ، اما رگه‌هایی از معماری ایرانی را هم می‌توان در آن دید. نقشه‌ی کلی ساختمان مانند دیگر خانه‌های قدیمی ایرانی است. پس از ورود به خانه با حیاط جلوی ساختمان مواجه می‌شوید که مرکز آن حوض ( به عنوان عضو اصلی خانه‌های قدیم ایران) و چهار باغچه‌ی کوچک در اطراف (که نماد زندگی و سبزی در حیاط بناهای قدیمی است) دیده می‌شود.

ساختمان اصلی روبه روی در ورودی قرار گرفته و با دوردیف پله از گوشه‌ها به طبقه‌ی بالایی متصل است. تنها بنای قدیمی که در حیات مرکزی زمستان نشین و تابستان نشین را در کنار هم دارد این خانه است. جالب است بدانید این خانه اولین بنا در مشهد بود که به حمام شخصی مجهز شد.

یکی از ویژگی‌های مهم در معماری بنای داروغه، ایوان آن است. در تاریخ ایران، ایوان در معماری سنتی نقش اساسی و مهمی داشته است. زیرا هم فضایی میانی و انتقالی به حساب می‌آمد و هم هویت مستقلی از نظر کاربری داشت. چهار ستون با تزئینات آجری و راه پله‌های متصل به ایوان آن را به یکی از بخش‌های زیبا و مهم خانه تبدیل کرده است.

ریزه‌کاری‌های ساختمان آجری قدیمی

اگرچه طرح کلی این بنا مطابق با معیارهای معماری سنتی ایرانی و به ویژه معماری قاجاریان است، اما معماران روس یادگارهایی از سلیقه‌ی خود را نیز در آن به جا گذاشته اند. این یادگارها بیشتر تزینات  داخلی، سردر ورودی‌ها و ستون‌ها را شامل می‌شود. طاق‌های گچی، تزئینات چوبی و چیدمان خاص کاشی‌کاری‌های هفت رنگ، برگرفته از معماری روس است و با وجود اینکه بخش‌هایی از آن در معرض تخریب بوده، اما همچنان از زیباترین جزئیات معماری خانه‌های ایرانی است.


در سفرزون بخوانید: جاهای دیدنی مشهد ، جاذبه‌هایی که تا به‌حال ندیده‌اید


بازدید از خانه تاریخی داروغه

خانه-داروغه۱۱

اگرچه یوسف خان هراتی خود مدت زیادی در این خانه نفس نکشید و با پایان گرفتن حکومت قاجاریان از خانه‌ی آجری زیبایش کوچ کرد، اما تا حدود سی سال پیش خانه داروغه هنوز مسکونی به حساب می‌آمد. پس از آن تغییر کاربری داد و به تکیه عزاداری تبدیل شد. نهایتا در سال ۱۳۹۱ به تملک شهرداری در آمد و پروژه‌ی مرمت بنا آغاز شد. این مرمت‌ها نتیجه‌ای طلایی داشت و خانه داروغه در سال ۲۰۱۶ جایزه‌ی حفظ و نگهداری میراث فرهنگی آسیا- اقیانوسیه از یونسکو را از بین ۱۳ طرح از کشورهای دیگر به خود اختصاص داد.

 

عکس از باشگاه خبرنگاران جوان
عکس از باشگاه خبرنگاران جوان
عکس از باشگاه خبرنگاران جوان
عکس از باشگاه خبرنگاران جوان

مدتی است که این خانه پر رونق و رفت و آمد است و برنامه‌های مختلف به مناسبت‌های فرهنگی بسیاری در آن برگزار می‌شود. عکاسخانه و چایخانه از بخش‌های این مجموعه است. شما می‌توانید هر روز از ساعت ۸ تا ۱۴ به صورت رایگان از خانه تاریخی داروغه بازدید کنید.

آدرس خانه تاریخی داروغه روی نقشه گوگل

کدام بخش از این خانه تاریخی را بیشتر دوست دارید؟ در شهر شما چه خانه های تاریخی معروفی هنوز پابرجا هستند؟ سفرزون را شریک تاریخ شهر زیبای خود کنید.
 

طبیعت گردی

طبیعت گردی

برای مشاهده‌ی تورهای طبیعت گردی سفرزون کلیک کنید.

تور مشهد

تور مشهد

برای مشاهده‌ی تورهای مشهد سفرزون کلیک کنید.

null

تور یک روزه

برای مشاهده‌ی تورهای یک روزه سفرزون کلیک کنید.

null

تور چند روزه

برای مشاهده‌ی تورهای چند روزه سفرزون کلیک کنید.