دره توبیرون دزفول ، حاصل هزاران سال فرسایش آبی

شهر دزفول که یکی از شهرهای استان خوزستان است و در جنوب غربی ایران واقع شده، به دلیل مجاورت با رشته کوه‌های زاگرس از جاذبه‌های طبیعی فراوانی برخوردار است. از حیرت‌انگیزترین جاذبه‌های این شهر می‌توان به دره توبیرون اشاره کرد. دره‌ای با زیبایی‌های خیره‌کننده که عظمت آن شما را شگفت زده خواهد کرد. در ادامه با سفرزون سفری به این دره خواهیم داشت تا اطلاعات بیشتری درباره‌ی آن به دست آوریم.

موقعیت جغرافیایی دره

دره توبیرون در فاصله‌ی ۲۱ کیلومتری شمالِ دزفول و در بخشِ سردشت واقع شده است. برای رفتن به دره دو راه وجود دارد.

در مسیر اول ابتدا باید حدود ۱۵ کیلومتر در جاده‌ی دزفول-سردشت حرکت کنید. پیش از رسیدن به منطقه‌ای به نام تنگه سرا، در سمت چپ خود جاده‌ای را مشاهده خواهید کرد. با طی کردنِ ۶ کیلومتر از این جاده، به یک راه خاکی می‌رسید که این راه، مسیر رسیدن به دره توبیرون خواهد بود.

برای علاقه‌مندان به پیاده‌روی در طبیعت، راه دوم که در جاده‌ی دزفول-شهیون قرار دارد گزینه‌ی بهتری خواهد بود. این مسیر تماماً خاکی بوده و به دلیل باریک بودنِ راه و وجود پرتگاه در مجاورتِ آن، اندکی خطرناک است، به همین دلیل رانندگان بومی که با محل آشنایی کامل دارند، از اتوبوس‌های بنز قدیمی برای گذراندن افراد از این جاده و رساندن آن‌ها به دره استفاده می‌کنند. توصیه می‌کنیم جهت امنیت و آسودگیِ خاطر بیشتر، با افراد محلی و راه بلد و به وسیله‌ی این اتوبوس‌ها مسیر را طی کنید. پس از عبور از این جاده‌ی خاکی، حدود ۴ ساعت پیاده‌روی لازم است تا به دره برسید.

درباره‌ی دره‌ توبیرون

هنگام ورود به دره، با راهرویی طویل و پر پیچ و خم از سنگ‌ها روبرو خواهید شد که بسیار خارق‌العاده به نظر می‌رسد و مشاهده‌ی صخره‌های عظیم و شگفت انگیز در دو سوی دره، شما را مبهوت خواهد کرد. وجود آبشارها، آب چکان‌ها و گیاهان وحشی در دیواره‌ی صخره‌هایی که دره را احاطه کرده‌اند، جلوه‌ای خاص و زیبا به آن می‌بخشد. ارتفاع این صخره‌ها در بعضی از قسمت‌های دره به بیش از ۱۰۰ متر می‌رسد.

دره‌ توبیرون نتیجه‌ی هزاران سال فرسایش آبی بوده و از سرازیر شدن آبِ حاصل از بارش‌های فصلی در بخش‌های بالاتر و جاری شدن آن به صورت تنداب‌ها در کوه‌ها و تپه‌ها به وجود آمده است. سنگ‌های موجود در دره، از نوع ماسه سنگ و کنگلومرا (نوعی سنگ رسوبی از شن، ماسه و سنگ‌ریزه‎‌های گرد که معمولا با کلسیت، سیلیکا یا اکسید آهن به هم چسبیده‌اند) بوده که حاصل این فرسایش‌های طولانی مدت هستند.

سایر جزئیات توبیرون

به دلیل عمیق بودنِ دره توبیرون ، در فصل‌های خشک و کم آب، دره مانند یک زهکش عمل نموده و آبِ سفره‌های زیرزمینی در کف آن جمع می‌شود که این ویژگی سبب به وجود آمدن دو آبشار کوچک و زیبا در مسیر دره شده است. در بخش‌هایی از دره توبیرون، آب شفاف و زلالی از کف و دیواره‌های صخره‌ای آن به بیرون تراوش می‌کند. از طرفی نزدیک بودن دیواره‌هایِ صخره‌ایِ دو سوی دره به یکدیگر و نیز بلندیِ آن‌ها، باعث ایجاد سایه در اکثر قسمت‌ها می‌شود. این ویژگی‌ها از دلایل خنک بودن فضای داخل دره بوده و حتی در فصول گرم سال و هوای ۴۰ درجه‌ی شهر، دمای آن به حدود ۲۰ تا ۲۵ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد. درون دره، باد خنک، روح‌نواز و دل‌انگیزی می‌وزد که تمام خستگیِ راه را از تن شما بیرون خواهد کرد.

درختان زیبای انگور و انجیر نیز باعث سرسبزی و طراوت این منطقه شده و در کنار ویژگی‌های منحصر به فردِ دره، توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند.

چرا دره توبیرون به این نام خوانده می‌شود؟

توبیرون از دو واژه‌ی «تو» و «بیرون» ساخته شده که کلمه‌ی «تو» در لهجه‌ی دزفولی به معنای تب است و توبیرون به مکانی اشاره دارد که تب و گرما را از بدن خارج می‌کند. این نام به دلیل خنک بودن فضای دره به آن داده شده است. از طرفی، مردم دزفول بر این باورند که در زمان‌های گذشته افراد برای کاهش و تسکین دردهای خود به این دره می‌رفتند.

مناسب‌ترین زمان برای رفتن به دره توبیرون

بازدید از این منطقه در فصول سرد سال یعنی پاییز و زمستان توصیه نمی‌شود زیرا اگرچه هوای جنوب در این ایام بسیار خنک و ملایم است، اما دره توبیرون هوای بسیار سرد و ناخوشایندی دارد. فصل‌های بهار و تابستان (از ابتدای اردیبهشت تا پایان شهریور) بهترین زمان برای سفر به این دره‌ی زیباست. با وجود گرم بودن هوایِ شهر در این بازه‌ی زمانی، خنک و مطبوع بودن هوای داخل دره‌ توبیرون و اختلاف دمای ۱۵ تا ۲۰ درجه‌ای آن با محیط خارج، لذتی وصف ناشدنی برایتان به همراه خواهد داشت و روحتان را تازه خواهد کرد.

تفریح در دره توبیرون

اگرچه قدم گذاشتن به چنین فضای خنکی در گرمای سوزان جنوب و دمی آسودن در هوای مطبوع آن، خود به تنهایی می‌تواند یک تفریح باشد؛ اما پیاده روی در آبِ جاری در مسیر دره و تماشای شگفتی‌ها و زیبایی‌های آن، از لذت‌بخش‌ترین کارهایی است که می‌توانید در این دره تجربه کنید. آب بازی و تماشای ماهی‌های بزرگ و کوچکی که درون آبِ کف دره به این سو و آن سو می‌روند نیز خالی از لطف نخواهد بود.

هنگامی که در حال حرکت در امتداد دره هستید گاهی قطره‌های آب زلال از دیواره‌های آن بر روی سر و صورتتان خواهد چکید و باعث می‌شود که حسِ خوشایندِ بودن در طبیعتِ بکر را با تمام وجود درک کنید.

همچنین زیبایی‌ها و شگفتی‌های تمام نشدنی این دره، آن را به مکانی فوق‌العاده برای عکاسی تبدیل کرده است. اگر علاقه‌مند به عکاسی حرفه‌ای از طبیعت هستید؛ دره توبیرون چشم‌اندازهای کم‌نظیر و شگفت‌انگیزی برای این کار در اختیارتان خواهد گذاشت.

امکانات اقامتی و رفاهی

دره‌ توبیرون در ناحیه‌ی بسیار بکری واقع شده که تا فاصله‌ی چندین کیلومتری آن امکاناتی وجود ندارد، بنابراین حتماً پیش از رفتن به دره، آب آشامیدنی، خوراکی‌ها و وسایل مورد نیاز خود را تهیه کنید.

در اطراف دره‌ تنها چند روستا وجود دارد که از امکانات اقامتی برای گردشگران برخوردار نیستند بنابراین لازم است که یکی از شهرهای اطرافِ آن یعنی دزفول یا اندیمشک را برای ماندن انتخاب کنید.

نکاتی که لازم است در بازدید از دره توبیرون به آن‌ها توجه کنید

• با توجه به اینکه دره‌ توبیرون در منطقه‌ای بکر قرار دارد، بهتر است برای رفتن به آن با گروه‌های کوهنوردی محلی همراه شوید و یا از تورهای گردشگری استفاده کنید.
• به دلیل شباهت بخش‌های مختلف دره به یکدیگر، ممکن است مسیر را گم کنید؛ بنابراین توصیه می‌شود که برای بازدید از دره‌ از یک فرد راه بلد و یا یک راهنمای محلی کمک بگیرید.
• برای پیاده روی در دره، حتماً از کفش مناسب استفاده کنید؛ زیرا کفِ دره مملو از سنگریزه‌هاییست که ممکن است پاهایتان را اذیت کند.
• دره‌ توبیرون طبیعتی دست نخورده و تمیز است که این امر نشان از بازدید تعداد کمی از گردشگران از این مکان زیبا دارد. بیایید در زمان بازدید از این جاذبه‌ی طبیعی شگفت‌انگیز، زباله‌های خود را در محیط رها نکنیم و حتی در صورت مشاهده‌ی زباله‌ها در مسیر دره، اقدام به جمع‌آوری آن‌ها نماییم تا با انجامِ وظیفه‌ی خود در مقابلِ طبیعتِ سخاوتمند، به زیبا و بکر ماندن این دره‌ی اعجاب انگیز کمک کنیم.