شهر زیبای اصفهان با بناهای تاریخی باشکوه و ارزشمندی که از دوره‌های مختلف تاریخی در خود جای داده، در شمار پربازدیدترین و مشهورترین شهرهای ایران در میان مسافران و گردشگران داخلی و خارجی قرار دارد. یکی از مشهورترین مکان‌های دیدنی این شهر، بنای تاریخی منارجنبان است که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود از محبوبیت بالایی برخوردار است. در ادامه با سفرزون همراه باشید تا با هم سفری کوتاه به اصفهان داشته باشیم و با این بنای شگفت‌انگیز تاریخی بیشتر آشنا شویم.

موقعیت جغرافیایی منارجنبان

نمایی زمستانی از منارجنبان اصفهان
نمایی زمستانی از منارجنبان اصفهان

بنای تاریخی منارجنبان در غرب اصفهان، به طرف نجف آباد و در خیابان آتشگاه واقع شده است. محلی که این بنا در آن قرار گرفته، در گذشته دهکده‌ای به نام کارلادان بوده که در حال حاضر جزء شهر اصفهان است و در نزدیکی محله‌ای به نام نصرآباد قرار دارد.

آدرس منارجنبان روی نقشه گوگل


در سفرزون بخوانید: جاهای دیدنی اصفهان ، تابلوی خوش نقش و نگار میراث صفوی


نگاهی به تاریخچه‌ی بنا

منارجنبان از بناهای تاریخی مربوط به قرن هشتم هجری قمری است که بر روی مزار عارف و زاهدی به نام «عمو عبدالله کارلادانی» بنا گردید. این سازه از یک ایوان  و دو مناره تشکیل شده است. با توجه به تاریخ حک شده بر بالای سنگ قبر عمو عبدالله که در بخش ایوان قرار دارد، زمان ساخت آن به سال ۷۱۶ هجری، یعنی اواخر سلطنت محمد خدابنده الجایتو، ایلخان مسلمان مغول برمی‌گردد. با توجه به معماری مناره‌ها گفته می‌شود که این بخش در اوایل قرن دوازدهم هجری که همزمان با اواخر دوره‌ی صفویه بوده، به ایوان اضافه شده است. منارجنبان در ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خرید بلیط هواپیما تهران اصفهان
رزرو هتل داخلی

معماری بنای منارجنبان

همانطور که گفته شد، بنای تاریخی منارجنبان شامل یک ایوان، دو مناره‌ی زیبا و نیز صحن اطراف آن است. ایوان، ارتفاعی حدود ۱۰ متر دارد و از آثار تک ایوانی دوره‌ی ایلخانی محسوب می‌شود که به سبک معماری مغول ساخته شده است. ارتفاع هر یک از مناره‌ها از سطح زمین به ۵/۱۷ متر می‌رسد و نوع ساخت آن‌‌ها نشان‌دهنده‌ی معماری دوران صفویه است. برای رفتن به بام ساختمان و همچنین بالا رفتن از مناره‌ها، درگاه کوچکی وجود دارد که با پله‌های مارپیچی  به بام می‌رسد. در تزئینات بنا از کاشی‌هایی به شکل ستاره‌ی چهار پر که به رنگ آبی لاجوردی است و نیز چند ضلعی‌های فیروزه‌ای رنگ و زیبا استفاده شده که بسیار چشم‌نواز است.

منارجنبان اصفهان - عکس از مجید اسلام دوست
منارجنبان اصفهان – عکس از مجید اسلام دوست

منارجنبان دو اتاق کوچک دارد که در زمان‌های قدیم به عنوان چله‌خانه از آن استفاده می‌شد. چله‌خانه به مکان‌هایی گفته می‌شود که عرفا و زاهدان، گوشه‌نشینی و ریاضت‌های ۴۰ روزه‌ی خود را در آن می‌گذراندند. در زمان ساخت بنای منارجنبان، محوطه‌ی اطراف آن قبرستان بوده است اما در حال حاضر تنها چیزی که از آن قبرستان قدیمی باقی مانده، چند قبر با سنگ‌قبرهای سفید در نزدیکی ایوان است.


در سفرزون بخوانید: رستوران های اصفهان ، تجربه‌ی خوشمزگی در نصف جهان


نمای ۳۶۰ درجه منارجنبان اصفهان

ویژگی خاص و اسرارآمیز بنا

ویژگی خاص و قابل توجه این ساختمانِ تاریخی که باعث شهرت این بنا شده آن است که؛ با حرکت دادن یکی از مناره‌ها، مناره‌ی دیگر نیز شروع به حرکت می‌کند و دلیل نامگذاری بنا نیز همین ویژگی بوده است. منارجنبان تنها بنایی نیست که این ویژگی را دارد. بناهای دیگری نیز با این سبک معماری در ایران وجود دارد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به منارجنبان خرانق در شهرستان اردکان یزد اشاره کرد. در کشورهای دیگر نظیر عراق و عربستان هم، بناهایی با این ویژگی وجود دارد. نکته‌ی جالب توجه این است که تمامی این بناها در فاصله‌ی زمانی کوتاهی نسبت به یکدیگر ساخته شده‌اند. اما وجه تمایز ساختمان منارجنبان اصفهان با دیگر بناهای مشابه، میزان حرکت آن است و با حرکت یکی از مناره‌ها نه تنها مناره‌‌ی دیگر، بلکه تمام ساختمان شروع به حرکت و لرزش می‌کند.

دلیل این حرکت و ارتعاشات همواره برای محققان و پژوهشگران سؤال بوده است. بسیاری از پژوهشگران هنوز هم بر این باورند که هیچ دلیل منطقی برای این ویژگی وجود ندارد. با این حال، منطقی‌ترین استدلالی که وجود دارد، پدیده‌ی فیزیکی رزونانس یا اثر دوپلر است. به دلیل تشابه مناره‌ها و هم‌اندازه بودنشان، تکان خوردن یکی از مناره ها روی مناره‌ی دیگر اثر گذاشته و باعث حرکت آن می‌شود. اما چه چیزی باعث شده که منارجنبان در طی سالیان دراز بر اثر تکان‌های متمادی تخریب نشود؟ پاسخ این سؤال، وجود دو شکافِ عمیق ۳ سانتی‌متری در کناره‌ی مناره‌ها و نیز وجود کلاف‌های چوبی مربعی شکل به عنوان تکیه‌گاهی انعطاف‌پذیر، در بالا و پایین مناره‌هاست. این ویژگی‌ها باعث شده است که مناره‌ها به راحتی حرکت کرده و فرو نریزند.


در سفرزون بخوانید: مدرسه چهارباغ اصفهان ، خلاقیت معماری در آخرین سال‌های صفوی


امکانات خدماتی و رفاهی

عکس- ایرنا
عکس- ایرنا

برای رفاه هرچه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی و لذت بردن بازدیدکنندگان از این بنای زیبای تاریخی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان، امکاناتی را به این مجموعه اضافه کرده است که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به فروشگاه‌هایی که سوغاتی و کتابچه‌های راهنمای اماکن تاریخی اصفهان را به فروش می‌رسانند؛ غرفه‌ای که بستنی و خوراکی‌های دیگر عرضه می‌کند؛ چایخانه؛ وضو خانه؛ نمازخانه و سرویس بهداشتی اشاره کرد. ایجاد فضای سبز در محوطه‌ی اطراف بنا نیز، زیبایی آن را دو چندان کرده و باعث می‌شود که بتوانید هرچه بیش‌تر از حضور در فضای دل‌انگیز آن لذت ببرید.

طبیعت گردی

طبیعت گردی

برای مشاهده‌ی تورهای طبیعت گردی سفرزون کلیک کنید.

null

تور اصفهان

برای مشاهده‌ی تور اصفهان سفرزون کلیک کنید.

null

تور یک روزه

برای مشاهده‌ی تورهای یک روزه سفرزون کلیک کنید.

null

تور چند روزه

برای مشاهده‌ی تورهای چند روزه سفرزون کلیک کنید.