موزه‌ها از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری در شهرهای مدرن هستند و بخشی از میراث فرهنگی و هنری یک ملت را انعکاس می‌دهند. در میان پایتخت‌های بزرگ دنیا نیز، شهر شلوغ و پرهیاهوی تهران محل خوبی برای موزه‌گردی است. اگر به هنرهای تجسمی آن هم از نوع مدرنش علاقه‌مندید، شک نکنید که اولین مقصد شما در میان موزه‌های کل آسیا، باید موزه هنرهای معاصر تهران باشد. این موزه دارای گنجینهای بی نظیر از هنر معاصر غربی و میزبان آثاری از هنرمندانی است که نام آن‌ها را در سر تیتر اصلی کتاب‌های تاریخ هنر می‌یابید! با سفرزون همراه باشید تا با قدم زدن در گالری‌های موزه هنرهای معاصر، بخشی از شگفتی‌های این موزه را به شما نشان دهیم.
موزه هنرهای معاصر تهران در سال ۱۳۵۶، به کوشش و ابتکار فرح دیبا در گوشهٔ غربی پارک فرح (بوستان لاله کنونی) در امیرآباد تهران افتتاح شد. بنای موزه را کامران دیبا در سبک معماری مدرن و با الهام از بادگیرهای کویری ایران طراحی کرد. این موزه شامل گنجینهای شگفت‌انگیز از هنر مدرن و مالک یکی از ۵ تا ۱۰ مجموعهٔ مهم هنر نوگرا در دنیاست. آثار مهمی از جنبش‌های هیجان‌نمایی انتزاعی، پاپ آرت، مینی‌مالیسم، هنر مفهومی، و فوتورئالیسم در این موزه به چشم می‌خورد. در گنجینهٔ دائمی موزه بیش از ۳۰۰۰ اثر ارزشمند از نخبگان هنرهای تجسمی ایران و جهان حفاظت می‌شود که نزدیک به ۴۰۰ عدد از آن‌ها، دارای ارزش استثنایی غیر قابل قیمت‌گذاری هستند.
شروع موزه از باغ مجسمه
موزه هنرهای معاصر در زمینی به وسعت دو هزار مترمربع با فضای سبزی پیرامون آن طراحی شده است. این فضای سبز و زیبا به باغ مجسمه معروف است و شامل تندیس‌هایی ارزشمند از هنرمندان پر آوازه معاصر ایران و جهان از جمله هنری مور، آلبرتو جاکومتی و پرویز تناولی است. باغ مجسمه محیطی گسترده و چمن کاری شده است که ساختمان موزه در جنوب آن قرار می‌گیرد. محوطهٔ موزه دارای دو ورودی است که یکی در سوی پارک لاله قرار گرفته و دیگری ورودی اصلی است که از سوی خیابان کارگر در غرب ساختمان موزه راه می دهد.
معماری بنای موزه هنرهای معاصر
ساختمان موزه هنرهای معاصر تهران تلفیقی از معماری سنتی ایران و مفاهیم فلسفی همراه با عناصر مدرن است که طراحی و معماری آن به دست کامران دیبا انجام گرفت. دیبا عناصر معماری سنتی ایران، همچون هشتی، چهارسو، و گذرگاه را در طراحی موزه لحاظ کرد و فضاهای درونی موزه را به گونه‌ای طراحی کرد تا «ارتباط میان انسان‌ها و فعالیت‌های آنان» را تقویت کند. نمای بیرونی ساختمان با الهام از بادگیرهای مناطق حاشیهٔ کویر ایران ساخته شده است. طاق های مرسوم روستایی و نورگیرهای برگرفته از بادگیرهای کویری، نقش نوعی هدایت کنندهٔ نور فضای بیرون به درون مجموعه را بازی می کند.
فضای داخلی موزه
معماری نوین موزه هنرهای معاصر در هیچ یک از کشورهای عرب و مسلمان، از جمله مصر و ترکیه همتایی ندارد. ساختمان موزه از دو بخش کلی، یعنی مجموعه ای از فضاهای بسته و حیاط میانی، تشکیل شده است. درون ساختمان، مسیری مارپیج به صورت چرخشی طراحی شده که افراد با پیمودن مسیری با شیب کم، به سوی پایین راهنمایی می شوند. مارپیچ دارای هفت فضا یا گالری اصلی است. فضای نخست سرسرای اصلی ساختمان است که «گالری شماره یک» خوانده می شود. این گالری به آرامی به گالری پس از خود متصل می شود و بازدیدکننده را به درون زمین می برد.
پایین مارپیچ و در دل هشتی، اثری مدرن از هنرمند ژاپنی، نوریوکی هاراگوچی با نام ماده و فکر قرار دارد که ترکیبی از روغن و پولاد است. این اثر، که در ایران ساخته شده، همانند حوضخانه های ایرانی است و به دلیل ویژگی انعکاسی این ترکیب، بازدیدکنندگان آن را به شکل آینه ای بزرگ می بینند.
گالری‌های موزه هنرهای معاصر تهران
گالری موزه مکان برگزاری نمایشگاه‌‌های مختلف هنری است و به هنگام برپایی هر نمایشگاه، یک یا دو گالری نیز به نمایش گنجینه هایی از هنرمندان بزرگ جهان اختصاص می یابد. موزه هنرهای معاصر تهران دارای نه گالری است که سه گالری آن نمایشگاه آثاری از نقاشان و هنرمندان بین المللی است که در گنجینه دائمی موزه نگهداری می شوند. این گنجینه آثار بسیار باارزشی از کلود مونه، ونسان ون گوگ، پابلو پیکاسو، رنه ماگریت، اندی وارهول و دیگران دارد. نمایشگاه های موقتی و فصلی در شش گالری دیگر موزه برپا می شود.
مجموعهٔ آثار موزه را می توان در سه گروه آثار موجود در مخزن (گنجینه)، آثار ارائه شده در گالری ها و فضاهای درون موزه، و نیز تندیس های موجود در محوطه بیرونی دسته بندی کرد.
گنجینهای بی‌نظیر از بزرگترین هنرمندان جهان
این موزه شامل جامع ترین و مهم‌ترین گنجینه های هنر مدرن از پس از جنگ جهانی دوم تا پیش از دههٔ ۱۹۸۰ میلادی در خارج از اروپا و آمریکای شمالی است. مجموعه آثار موزه از آن جهت در جهان استثنایی هستند که همهٔ جنبش های هنری سده های ۱۹ و ۲۰ میلادی را یکجا پوشش می دهند. آثاری از هنرمندان پرآوازه مانند پیکاسو، گوگن، رنوار، لوترک، ارنست، ماگریت، پولاک، کلاین، بیکن و هاکنی.
گنجینه، همچنین شامل مجموعه کم نظیری از آثار پیشروان هنر معاصر ایران است که از آن جمله می‌توان به نقاشی های استادان ایران از جمله حسین زنده رودی، صادق تبریزی، آیدین آغداشلو و سهراب سپهری اشاره کرد.
ارزش آثار موزه هنرهای معاصر تهران
ارزش آثار موزه در حدود ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار برآورد می شود. بیشتر این آثار در دههٔ هفتاد میلادی و با نظارت فرح پهلوی خریداری شده اند. به گفتهٔ رئیس وقت موزه در سال ۱۳۹۳، به خاطر عدم نمایش، بیشتر آثار نگهداری شده در زیر زمین موزه در معرض هوای بیرون قرار نگرفته و آسیب کمی دیده اند و هیچ یک از این آثار دارای آسیب جدی نیست. ارزش مادی بعضی از این آثار چنان است که همچون جواهرات سلطنتی، پشتوانهٔ اسکناس ایران به شمار می‌روند.
کتابخانهٔ تخصصی موزه
کتابخانهٔ تخصصی موزه در پایان شیبراهی که به بخش های امور اداری و هنری می رسد واقع شده است. در مخزن این کتابخانه نزدیک به ۵۰۰۰ کتاب فارسی و غیرفارسی هست، که موضوعات هنری گوناگونی چون معماری، نقاشی، طراحی، ارتباط تصویری، عکاسی، سینما و جز اینها را پوشش می دهد. سامانهٔ رده بندی این کتاب ها به شکل LC است و تنها اعضا می توانند از آن استفاده کنند. عضویت در این کتابخانه، ویژهٔ دانشجویان و پژوهشگران رشتهٔ هنر است.
بخش‌های جانبی موزه هنرهای معاصر تهران
موزه هنرهای معاصر تهران چندین بخش جنبی نیز دارد. سینماتک، کتابفروشی تخصصی و رستوران از آن جمله است. کتابفروشی تخصصی در سمت چپ سالن ورودی به گالری‌ها است و در آن نشریه های هنری ایرانی، نمونه هایی از کارهای نویسندگان ایرانی، گاه شمار، کارت پستال های هنری و آثار منتشر شده در مؤسسهٔ هنرهای تجسمی را می فروشند. رستوران موزه نیز در طبقهٔ همکف ورودی است. دیواری شیشه ای آن را از باغ مجسمه جدا کرده و می شود چهار تندیسِ اسب و سوارکار مارینی، درمانگر ماگریت، زن ایستادهٔ ۱ و مرد در حال قدم‌زدن ۱ جاکومتی را از داخل رستوران تماشا کرد.
دیدگاهتان را بنویسید
یک دیدگاه
- تعداد نظرات: 372
- تعداد نظرات: 169
- تعداد نظرات: 161
- تعداد نظرات: 158
- تعداد نظرات: 150
- تعداد نظرات: 146
- تعداد نظرات: 131
- تعداد نظرات: 128
- تعداد نظرات: 121
- تعداد نظرات: 115
سلام. یک نقاشی مینیاتور از استاد محمود فرشچیان دارم که قصد فروشش را دارم. .کجا باید ارجاع کنم .ممنون