این روزها بحث محیط‌زیست و حفاظت از گونه‌های در حال انقراض گیاهی و جانوری در رسانه‌ها داغ است و دامنه‌ی بحث‌ها به فضاهای خانوادگی و دوستانه هم کشیده شده است. شاید برایتان جالب باشد بدانید قدیمی‌ترین محوطه حفاظت‌شده جهان در ایران است و همچنان هم جزو مناطق محافظت‌شده زیست‌محیطی بسیار ارزشمند کشور به شمار می‌رود. این بار در مجله سفرزون می‌خواهیم این منطقه‌ی حفاظت شده‌ی قدیمی کشور به نام پارک ملی قمیشلو را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.

saadatrent
رزرو هتل داخلی

هر آنچه باید درباره تاریخچه پارک ملی قمیشلو بدانید

شکار یکی از سرگرمی‌ها و تفریحات موردعلاقه‌ی پادشاهان قاجار و شاهزاده‌های قاجاری بود. هر شاهزاده در منطقه‌ی تحت حاکمیتش، مناطق مخصوص شکار داشت. در زمان ناصرالدین شاه یکی از فرزندان او به نام ظل‌السلطان حاکم اصفهان بود. محل محبوب این شاهزاده قدرتمند برای شکار منطقه‌ای بود به نام قمیشلو که ظل‌السطان این منطقه را شکارگاه اختصاصی خود اعلام و چرای دام‌ها را در آن ممنوع کرد.

ظل السلطان در منطقه‌ی قرق شده‌ی شکارش قلعه‌ای هم ساخت که امروز جزو جاذبه‌های منطقه است. این قلعه که در حاشیه‌ی باتلاق‌های پوشیده از نیزار ساخته شده بود، قمیشلو نامیده شد که به معنای قلعه در حاشیه‌ی نیزار است. شکارگاه هم به پیروی از قلعه، قمیشلو نام گرفت. دو قلعه تاریخی دیگر به نام های قلعه‌ی شاه ماهور و یاور در این منطقه وجود دارند.

۵۴ سال پیش کانون صید و شکار کشور، حدود ۴۰ هزار هکتار از زمین های منطقه قمیشلو را از شاهزادگان خاندان قاجار خریداری کرد و این منطقه را منطقه‌ی حفاظت‌شده اعلام کرد. هفت سال بعد این محوطه ۴۰ هزار هکتاری به پناهگاه حیات‌وحش تبدیل و شکار در آن ممنوع اعلام شد. در دهه‌ی هفتاد شمسی، حدود ۵۰ هزار هکتار به محوطه‌ی پارک ملی قمیشلو اضافه و نقشه و محدوده‌ی دقیقی برای آن تعیین شد.


در سفرزون بیشتر بخوانید: فصلِ قوچ مَستی ، تماشای قوچ ها در چند منطقه حفاظت شده کشور


موقعیت جغرافیایی منطقه حفاظت‌شده قمیشلو

قمیشلو ، پناهگاه گونه‌های مختلف جانوری
قمیشلو ، پناهگاه گونه‌های مختلف جانوری

پناهگاه حیات‌وحش قمیشلو در ۴۵ کیلومتری  شمال غرب اصفهان قرار دارد. شهرهای نزدیک به پارک ملی، نجف‌آباد و خمینی‌شهر، اصفهان و شاهین شهر هستند. اما نزدیک‌ترین شهر به آن تیران است. در قمیشلو دشت‌ها که محل اصلی تغذیه جانوران دشت‌زی هستند در میان کوه‌ها قرار دارند، به‌طوری‌که حدود ۵۷ درصد از منطقه را دشت و ۴۳ درصد آن را تپه‌ها و کوه‌های مرتفع کوهستانی تشکیل می‌دهند و به همین دلیل ارتفاع منطقه از سطح دریا از ۱۶۸۰ تا ۲۷۶۰ متر متغیر است.

آب و هوای منطقه قمیشلو

بیشتر منطقه‌ی حفاظت‌شده قمیشلو را مناطق سرد خشک و نیمه‌خشک تشکیل می‌دهند و میانگین بارش سالانه در این منطقه حدودا ۳۰۰ میلی‌متر است. فصل بارش از آبان تا آخر اسفند است و اسفند پرباران‌ترین ماه سال است و فصل خشک از اوایل خرداد شروع می‌شود و تا آخر شهریور ادامه دارد. در سال های اخیر خشکسالی گریبان قمیشلو را گرفته و باعث تلف شدن جانوران و کاهش تولید مثل آنها شده است.  منابع آب منطقه، چشمه‌ها، چاه‌ها و جوی‌های فصلی هستند که به دلیل کاهش بارندگی سطح آب آن‌ها به شدت کاهش پیدا کرده است.

گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی قمیشلو

آهوی ایرانی معروف‌ترین گونه جانوری این منطقه است
آهوی ایرانی معروف‌ترین گونه جانوری این منطقه است

پارک ملی قمیشلو زیستگاه گونه‌های جانوری و گیاهی بسیار ارزشمندی است. سه نوع زیستگاه برفگیر کوهستانی، زیستگاه تپه ماهوری و زیستگاه دشتی و استپی در این منطقه وجود دارد. پوشش گیاهی زیستگاه کوهستانی شامل علفزار، بوته‌زار و درختانی مانند بنه و بادام است. زیستگاه دشتی و استپی که به صورت پراکنده بین کوه‌ها قراردارد برای تأمین امنیت و تغذیه جانوران اهمیت دارند و مهم‌ترین زیستگاه آهوی ایرانی  به عنوان شاخص‌ترین حیوان دشتی منطقه به حساب می‌آید که به صورت جمعیت‌های انبوه در دشت‌های منطقه زندگی می‌کند. آهوی ایرانی یعنی معروف‌ترین گونه جانوری این منطقه که تماشای گله‌های این حیوان زیبا از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری منطقه قمیشلو است، متاسفانه به وفور هدف شکارچیان غیرقانونی قرار می‌گیرد.

قوچ‌ها و میش‌ها و بزها هم در قمیشلو جمعیت بزرگی دارند. گرگ خاکستری، پلنگ و کفتار هم از گونه‌های پستاندار مهم قمیشلو هستند. تا به امروز ۸۲ گونه‌ی پرنده که ۲۳ گونه‌ی تحت حفاظت و ۳ گونه‌ی در معرض انقراض هستند، ۳۷ گونه پستاندار که گونه‌ی تحت حفاظت هستند، ۳۲ گونه‌ی خزنده و ۲ گونه‌ی دوزیست و تنها یک گونه‌ی ماهی در منطقه قمیشلو شناسایی شده‌اند.

در منطقه‌ی قمیشلو بیش از ۳۴۴ گونه گیاهی شناسایی شده است که در مناطقی با اقلیم متفاوت گونه‌های گیاهی متفاوتی زیست می‌کنند. برای مثال  مناطق استپی پارک ملی قمیشلو بیشتر از بوته‌زارها پوشیده شده‌اند.

پیشنهاد ما سفرزونی‌ها به شما این است که اگر به حیات وحش علاقه دارید سفر به قمیشلو را در برنامه قرار دهید.

طبیعت گردی

طبیعت گردی

برای مشاهده‌ی تورهای طبیعت گردی سفرزون کلیک کنید.

null

تور اصفهان

برای مشاهده‌ی تور اصفهان سفرزون کلیک کنید.

null

تور یک روزه

برای مشاهده‌ی تورهای یک روزه سفرزون کلیک کنید.

null

تور چند روزه

برای مشاهده‌ی تورهای چند روزه سفرزون کلیک کنید.