روستای لیقوان همان طور که حدس می‌زنید پایتخت پنیر ایران است. جایی که بعد از سفر به آنجا پس از مدت‌ها نمک آن را زیر زبان خود حس می‌کنید. روستای لیقوان را مانند روستای تاریخی کندوان دارای جایگاه توریستی و تاریخی ویژه‌ای می‌دانند. این روستا در کنار اهمیت تاریخی و توریستی ظرفیت سرمایه‌گذاری و حمایت بیشتر مسئولین را دارد تا با سرمایه‎گذاری‌های بیشتر این ناحیه را به یکی از بزرگترین و بهترین مکان‌های گردشگری و سرمایه‌گذاری استان آذربایجان شرقی تبدیل کند.

saadatrent

طبق نوشته‌ی محققان و مورخان تاریخی سابقه‌ی تاریخی روستای لیقوان به قبل از اسلام باز می‌گردد. روستای لیقوان از جمله پر جمعیت ترین روستاهای استان آذربایجان شرقی است که حدود ۸ هزار نفر جمعیت دارد.  این روستا در آذربایجان شرقی واقع شده است، در ۳۶ کیلومتری شرق تبریز و ۲۴کیلومتری از جنوب شهرستان باسمنج و در دامنه‌ی کوه سهند کهن. در این مطلب سفرزون نگاهی می‌اندازیم به روستای لیقوان تا برای سفر به این منطقه‌ی اطلاعات مناسبی برای شما فراهم کرده باشیم.

عطر خوش آب و هوای روستای لیقوان

روستای لیقوان - آب‌وهوای بهشتی
روستای لیقوان – آب‌وهوای بهشتی

روستای تاریخی لیقوان در زبان محلّی‌ها «لوان» یا «لیوان» (به معنای آب گرمی است که از دامنه سرسبز سهند می‌جوشد) گفته می‌شود. مورخان می‌گویند، اسکان در لیقوان قدمتی دیرینه دارد و این روستا از دره‌های گوناگون سهند که همیشه آب‌های گرم در آن‌ها جاری بوده شکل گرفته است. روستای لیقوان در یک بن‌بست قرار گرفته که بعد از روستا در جنوبی‌ترین قسمت این منطقه قرار گرفته است. روستایی با دشت‌های بزرگ سبز برای چرای گوسفندان و دره‌ای بسیار بزرگ که محلی‌ها به آن ممد دره می‌گویند. جایی که برای زندگی ایلات و عشایر است. این دره در نهایت مرز بین روستا با عشایر و ایلات است.

این روستا به‌خاطر دلیل آب و هوای خنک و دلپذیرش، و مراتع سرسبزش لقب دره‌ی بهشت را به خود اختصاص داده است. بر اساس تغییرات کوه آتشفشانی سهند، آب گرم لیقوان به وجود آمده است و در ادامه‌ی این آب چندین رودخانه تشکیل می‌شود و در کنار همین رودخانه‌ها آب‌های زلالی از دل زمین می‌جوشد که به آن غنی‌ترین آب‌های معدنی ایران می‌گویند. همان‌طور که می‌دانید آب گرم‌های معدنی خاصیت شفا‌بخشی بسیاری دارند و به خاطر همین گردشگران بسیاری را به این منطقه جذب می‌کنند. در کنار این رودخانه‌ها رشته کوه‌های سهند با صلابت در زمین ریشه‌ دارند که سرسبزی آن‌ها بی مثال است.


در سفرزون بیشتر بخوانید: جاهای دیدنی اردبیل ، از طبیعت تا جاهای تاریخی


ساختار اصلی روستا

لیقوان ساختاری به اصطلاح پلکانی دارد و جز روستاهای منحصر به فرد است. بدلیل اینکه در این روستا اهمیت ویژه‌ای برای زمین های کشاورزی قائل بودند، تماماً روستا را روی صخره‌های حاشیه‌ی زمین ها بنا کرده‌اند که به خاطر همین امر معماری این روستا به شکل پلکانی در آمده است و به این دلیل لیقوان جزو روستاهای متمرکز استان محسوب می‌شود.

 آدرس روستای لیقوان روی نقشه گوگل

محصول بی نظیر دره‌ی بهشت

کسانی که روستای لیقوان را نمی‌شناسند، بی شک پنیر بی‌نظیر آن را می‌شناسند. پنیر لیقوان بدون اغراق بهترین پنیر خاورمیانه است و این به دلیل پوشش گیاهی بی‌نظیر این منطقه و وجود گیاهان دارویی با خواص زیاد از جمله پونه، بابونه، قارچ و… است، زیرا گوسفندانی که در این مراتع چرا می‌کنند از این گیاهان تغذیه می‌کنند. در چند سال اخیر هم جشنواره‌ای با نام جشنواره‌ی پنیر لیقوان در این روستا برگزار می‌شود که هر دامدار محصولات خود را در آن به نمایش می‌گذارد.

مناظر دیدنی پایتخت پنیر ایران

لیقوان | روستایی پر از مناظر زیبا
لیقوان | روستایی پر از مناظر زیبا

اگر حالا بخواهیم دقیق‌تر راجع به مناظر و جاهای دیدنی لیقوان صحبت کنیم، می‌توانیم به آب گرم (ایسّی سو)، در جنوب شرقی این روستا و در حاشیه‌ی رودخانه‌ی لیقوان اشاره کنیم. این آب‌گرم مجموعه‌ای است از چندین آب‌گرم کوچک و بزرگ به نام‌های طوله سر، بارالی و باغچه قره که با پیوستن این سه رود کوچک، رودخانه‌ی لیقوان شکل می‌گیرد.

بعضی معتقد هستند این آب به نارسایی‌های گوارشی بسیار کمک می‌کند. در این چند سال اخیر تا نزدیکی آبگرم، راه آسفالت شده است و در فصل مناسب، جمعیت زیادی از عشایر، روستاییان، محلی‌ها و همچنین گردشگران غیربومی برای درمان امراض و استفاده از چشمه‌های معدنی، اطراف آب گرم کمپ به پا می‌کنند. جالب است بدانید که این رودخانه یکی از عجایب طبیعت محسوب می‌شود زیرا در حاشیه‌ی رودخانه از هر دو طرف آب گرم عبور می‌کند اما در وسط این رودخانه آبی بسیار خنک در جریان است.

دره‌ی لیقوان (لوان دره سی) یکی دیگر از جاذبه‌های دیدنی این روستا است که به دلیل داشتن رودها و تنوع چشمه‌ها و جنگل‌ها و درختان و طبیعت بکر، یکی از مشهورترین تفرجگاه‌های اطراف تبریز و از مهم‌ترین قطب‌های گردشگری این استان به شمار می‌رود. این دره در شرق روستای سفیده‌خوان قرار گرفته است.

بهشتی به نام لیقوان

بهشتی به نام لیقوان
بهشتی به نام لیقوان

حاشیه‌ی رودخانه‌ی لیقوان چای که از قله‌های رشته کوه سهند نشات می‌گیرد، چشمه‌های بسیاری از دره‌های شرقی و غربی لیقوان به آن می‌پیوندد و رودخانه‌ی پرآبی را شکل می‌دهند، سمت و جریان رودخانه از جنوب به شمال است و زمین‌های روستاهای سفیده‌خوان، لیقوان، بیرق و هروی و… را آب‌رسانی می‌کند. حاشیه های سرسبز این رودخانه ییلاق بهاری و تابستانی مردم تبریز و دیگر گردشگران است. دشت‌های سرسبز و باغ‌های میوه هر ساله هزاران نفر از دوست‌داران طبیعت را به این دره‎ی باصفا جذب می‌کنند.

آثار تاریخی زیبا و مهم

بر اساس مکتوبات تاریخ نویسان این روستا در سال‌های دور متعلق به حاج  احتشام‌الدوله لیقوانی بود که در سال ۱۹۲۴ افراد حزب دمکرات به این ناحیه حمله بردند و ارباب و پسرانش را به قتل رساندند. ساختمان اربابی این روستا، طی سال‌های اخیر توسط میراث فرهنگی استان بازسازی شده است.

قبرستان کهن لیقوان و خانه‌ی اربابی (حاج احتشام الدوله) که مربوط به قرن هفتم هجری است از پر اهمیت‌ترین جاذبه‌های تاریخی این روستا هستند. سنگ نوشته‌های قدیمی گوناگونی بر روی قبرها قرار دارند و جملات متعددی، به شکل کاملا استادانه روی این سنگ‌ها حکاکی شده است. البته این گورستان نیز مثل سایر گورستان‌ها از دست سارقین و سوداگران در امان نمانده و بعضی از آثار باستانی بسیار ارزشمند آن را غارت کرده‌اند، که بسیار جای تاسف دارد. این قبرستان در آثار ملی ایران ثبت شده و از اهمیت بسیاری برخوردار است که اخیرا سازمان میراث فرهنگی استان جهت بازسازی و مرمت آن اقدامات خوبی انجام داده است.

تاریخ در دل طبیعت لیقوان

طبیعت نادر، کوه‌ها و صخره‌های هرمی شکل و مخروطی و تونل‌های سنگی دست‌ساز بسیار زیاد زیر‌زمینی در این روستا وجود دارد. حفره‌ها ، اتاقک‌ها ، غارها ، تونل‌ها، آغل‌ها و دالان‌هایی درون کوه‌ها و در زیر خانه‌های معمولی که از جنس سنگ کران هستند توسط مردان سال‌های دور و قوی هیکل لیقوان کنده شده است که کاربرد فراوان دارند. در گذشته مردم از دست سارقان و غارتگران در آن ها پناه می‌گرفتند اما امروزه، از بعضی از آن‌ها بعنوان انباری برای نگه داشتن پنیر و هم برای نگهداری دام‌ها استفاده می‌کنند. نکته‌ی بسیار مهم در مورد این غارها معماری عجیب آن‌هاست که در تابستان‌ها خنک و در زمستان‌ها گرم هستند.

اما دیگر آثار تاریخی روستای لیقوان گذشته از گورستان قدیمی لیقوان و غارها، می‌توان از بنای کاخ داش عمارت، پل حاج سالار، شیرهای سنگی و همچنین مجسمه‌ی دو شیر سنگی که درون حیاط یک مدرسه‌ی دخترانه قرار دارد نام برد.

لیقوان را حتماً باید دید، زیرا دست کمی از روستاهای مشهور اسکاتلندی ندارد. طبیعت بکر، آثار تاریخی، محصولات لبنی، آب و گیاهان دارویی، این روستا را به جایی بسیار ویژه برای گردشگری تبدیل کرده است. شما هم اگر به لیقوان رفته‌اید از سفر خود به این روستا برای ما بنویسید.