در ذهن بسیاری از ما نام اصفهان و تصویر سی و سه پل با هم انطباق دارد. یعنی وقتی نام اصفهان را میشنویم، ناخودآگاه تصویر سی و سه پل در ذهنمان تداعی میشود. سی و سه پل اصفهان یکی از زیباترین جاهای دیدنی این شهر است که وقتی سرزندگی زاینده رود هم به زیباییاش اضافه شود، میتوان ساعتها در کنارش ماند و لذت برد. با سفرزون همراه باشید تا سی و سه پل اصفهان را به طور کامل به شما معرفی کنیم:
تاریخچه سی و سه پل اصفهان ، وقتی شاه عباس به آبادانی میپردازد
درباره تاریخ دقیق ساخت سی و سه پل اصفهان، در کتب تاریخی اجماع قابل قبولی در دسترس نیست. از روی برخی کتب تاریخی سال ساخت آن به ۱۰۰۵ هجری باز میگردد و بعضی دیگر تاریخ اتمام را ۱۰۱۱هجری میدانند. از کنار هم قرار دادن مستندات و روایات تاریخی به این نتیجه میرسیم که اللهوردی خان در سال ۱۰۰۵ طبقه زیرین پل را ساخت تا عبور و مرور برای مردم تسهیل شود. پس از سالها در سال ۱۰۱۱، طبقه بالا را نیز اضافه کرد تا در هنگام طغیان رودخانه عبور و مرور با مشکل مواجه نشود. چیزی که مهم است این است که در حدود ۴۰۰ سال پیش سازهای به این زیبایی و استحکام به دست ایرانیان ساخته شده که بسیاری از بزرگترین تاریخدانان و گردشگران دوران مختلف را مجذوب خود کرده.
در ابتدا سی و سه پل ۴۰ دهانه و ۳۶۰ متر طول داشته است. در طی سالها با کاشت درختان و انحراف آب چند تایی از دهانهها متروک شد. در سال ۱۳۳۰ شهردار اصفهان، مصطفی خان مستوفی، زمینهای اطراف سی و سه پل را آزاد کرد، راه آب را باز نمود و دیواری سنگی کشید که بقایای آن هنوز باقی است. همین طور در میدان کنار سی و سه پل مجسمه رضاشاه سوار بر اسب قرار داشت که مجسمه را به میدان ۲۴ اسفند انتقال دادهاند. این پل در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ به شماره ۱۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
معماری سی و سه پل اصفهان ، یکی از تحسینشدهترین بناهای تاریخی ایران
سی و سه پل زمانی حدود ۳۶۰ متر طول و چهل دهانه داشته است اما این روزها ۲۹۵ متر طول، ۳۳ دهانه و ۱۴ متر عرض دارد. این پل دو طبقه برای جلوگیری از طغیان رودخانه و وصل کردن چهارباغ عباسی به چهارباغ بالا، محله جلفای اصفهان و عباسآباد ساخته شده است. معمار این بنا، استاد حسین بنا اصفهانی در عریضترین قسمت زایندهرود، درست در جایی که شریان حیات اصفهان در آرامترین و دیدنیترین حالت خود است، اقدام به ساخت سی و سه پل کرده است تا منظرهای شاهکار بیافریند.
مصالح به کار رفته در ساخت پل سنگ، آجر، ساروج و گچ است. فوندانسیون سی و سه پل اصفهان طوری طراحی شده است که رطوبت و آب نه تنها آسیبی به پایه پل نمیزند بلکه آن را مستحکمتر میکند. هر پل دارای دو ستون است که با اتصال به هم طاقی با نمای مستطیلی را درست میکنند. طبقه پایین پل یک راه عبور پیاده است که برای زمانی به کار میرود که سطح آب در پل پایین است. این پیاده راه با پلههایی به طبقه بالای پل دسترسی مییابد.
طبقه دوم این پل شامل یک خیابان سنگفرش عریض برای عبور سوارهها بوده است و در دو طرف، طاقنماهای بسیار زیبای مسقفی دارد. این طاقنماها در کنار هم راهروهای باریکی را میسازند که منظرهای چشمنواز به زایندهرود دارند و محل عبور و مرور مردم پیاده بوده است. این پیادهروها ۹۹ طاقچه دارند که در گذشته روی هر کدام تابلوهای نقاشی بوده است. این روزها خبری از آن تابلوهای نقاشی نیست اما فقط تصور اینکه چنین پیادهروی منحصر به فرد و هنرمندانهای در یکی از شهرهای کشورمان در دسترس مردم کوچه و بازار بوده است هم جای افتخار و تحسین دارد.
در کل در گذشته پل ۶ معبر داشته است. خیابان سنگفرش عریض میانی برای کاروانها و سوارهها، پیادهراه طبقه اول پل، دو راهرو دو طرف پل که مسقف بودهاند و سقف این راهروها که نردههایی داشته است و در زمان طغیان رودخانه منظرهای بسیار گیرا میساخته است.
نامهای سی و سه پل ، به یاد شاه عباس برای زایندهرود
سی و سه پل اصفهان چندین نام را با خود یدک میکشد که هر کدام دلیلی دارد. مردم به احترام اللهوردی خان که ساخت پل را به عهده داشته است، به سی و سه پل «پل اللهوردی خان» نیز میگویند. همینطور به دلیل اینکه شاه عباس دستور ساخت پل را داده است، سی و سه پل لقب «پل شاه عباسی» نیز گرفته است. «پل چهل چشمه» به این دلیل که در گذشته چهل پل یا چشمه داشته است، «پل سی و سه چشمه» به خاطر تعداد دهانههایش، «پل جلفا» به این دلیل که محله جلفا را به سایر مناطق شهر متصل میکند و «پل زاینده رود» چون طویلترین پل روی زاینده رود است، از اسامی دیگر سی و سه پل است.
جشن نوروزی بر روی سی و سه پل
در زمان شاه عباس، سه تا هفت شبانه روز برای نوروز جشن میگرفتند. این جشنها علاوه بر باغ نقش جهان، به دستور پادشاه در «پل الله وردیخان» هم انجام میشد. مردم به دستور پادشاه مراسم گلریزان بر پا میکردند و مقدم پادشاه وهمراهانش را چراغان و گلریزان میکردند و همه دور هم جشنی با شکوه برپا میکردند. در تاریخ آمده است که در سال ۱۰۱۸ به دستور شاه عباس هفت شبانه روز در سی و سه پل به مناسبت نوروز جشن گرفتند و مردم چنان برای چراغانی و آینهبندی سنگ تمام گذاشته بودند که شاه عباس ۵۰۰ تومان از مالیات آن سال را به ایشان بخشید.
مراسم خاجشویان ، در اطراف سی و سه پل
پس از اینکه به دستور شاه عباس ارامنه جلفا در اصفهان مستقر شدند، مراسم خاج شویان را در این پل انجام میدادند. ارامنه میتوانستند تا میدان جلوی پل بیایند و با صنعتگران و تاجران اصفهانی داد و ستد کنند اما حق نداشتند از پل عبور کنند و وارد شهر شوند. به همین خاطر آنها بر طبق سنت خاج شویان، در کنار سی و سه پل تنهای خود را به آب جاری زایندهرود میسپردند تا از پلیدیها پاک شود. در ۲۴ دی ماه مصادف با ۱۳ ژانویه به مناسبت غسل تعمید حضرت مسیح، این مراسم مذهبی برگزار میشود.
جشن آبریزگان یا آبپاشان در کنار سی و سه پل
سیاحان اروپایی از جشنی سنتی در کنار سی و سه پل اصفهان در زمان صفویه تعریف کردهاند. جشنی شاد و باشکوهی که در ۱۳ تیرماه هر سال برگزار میشد. در این جشن مردم در هوای گرم تابستان روی یکدیگر آب و گلاب میپاشیدند و پادشاه و بزرگان، ادبا و شعرا و همینطور مردم عادی در کنار سی و سه پل جمع میشدند و لذت میبردند.
مشکلات سی و سه پل ؛ پل شاه عباسی محزون است
همان طور که در بخش معماری اشاره کردیم، پایه و فوندانسیون سی و سه پل را طوری طراحی کردهاند که با وجود رطوبت و آب مستحکمتر باقی میماند. اما خشکی و نبود آب کم کم باعث نشست پل میشود چرا که بر خلاف سایر پلهای زاینده رود که روی بستر سنگی بنا شدهاند، سی و سه پل روی بستری شن و ماسهای بنا شده است. به همین خاطر زیر پایههای پل به عمق ۳۰ متر شمعکوبی شده است.
همین امر باعث میشود که آب آن را مستحکمتر و بیآبی باعث تخیریب پل شود. این روزها، وضعیت بیآبی زایندهرود میتواند همانطور که به چشمانداز سی و سه پل آسیب زده است، به ساختمان آن نیز آسیبی سخت وارد کند. همینطور عبور خط مترو و حفاریهای مربوط به آن در نزدیکی سی و سه پل اصفهان، باعث تسریع در تخریب پل شود.
علاوه بر تصمیمات دولتی که پل را در معرض آسیب قرار داده است، مردم نیز بدون بذل کمترین توجهی هنوز به یادگاری نوشتن و کندهکاری روی این بنای تاریخی ادامه میدهند. از طرفی نیز زدن نردههایی روی پل از دید بسیاری از کارشناسان برای پل آسیبزا خواهد بود. همه اینها یعنی این پل ۴۰۰ سال یکی از زیباترین و افتخارآمیزترین بناهای ایران بوده است تا به دست ما برسد و ما برای نگهداری از آن هیچ کاری نکنیم.
جاذبههای اطراف سی و سه پل، لذت گردشی نیمروزی در اصفهان
اصفهان است و یک دنیا دیدنی. بعید است که اهل گشت و گذار باشید و در اصفهان وقت زیاد بیاورید. نزدیکترین دیدنیهای اصفهان به سی و سه پل، خیابان چهارباغ است که گشت و گذار در آن لذتی بیمانند دارد. حالا که به سی و سه پل آمدهاید از محله جلفا هم بازدید کنید. میدان نقش جهان هم همین بغل گوشتان است. کمی آنطرفتر پل خاجو را هم میتوانید سیاحت کنید.
خوشگذرانی با سی و سه پل اصفهان ، طعم شیرین زندگی در اصفهان
خب حالا که دلتان حسابی برای بازدید از سی و سه پل زیبا رفته است، بهتر است بدانید که با رفتن به سی و سه پل فقط از یک بنای تاریخی بازدید نمیکنید. سی و سه پل اصفهان نمادی از زندگی در این شهر زیباست. سی و سه پل پاتوق آدمهای باصفایی است که دور هم جمع میشوند و با یکدیگر زندگی را زیر آواز میزنند. فضای سبز اطراف سی و سه پل، تعطیلات پر میشود از خانوادههایی که برای پیکنیک آمدهاند. اطراف سی و سه پل هم پر است از کافهها و رستورانهای درجه یکی که میتوانند ساعات آدم را در کنار سی و سه پل خاطرهانگیزتر کنند.
نظر گردشگران درباره سی و سه پل ، باشکوهترین اثر معماری ایران
در طول تاریخ گردشگران زیادی با دیدن سی و سه پل، عظمت و زیبایی آن را تحسین کردهاند. شاردن ، جهارنگرد فرانسوی سی و سه پل را یک شاهکار معماری و شگفتانگیز برشمرده است.
پرسی سیکاس ژنرال انگلیسی، سی و سه پل را یکی از پلهای درجه اول جهان میداند.
لرد جرج ناتانیل کورزن، سیاستمدار انگلیسی درباره پل میگوید: «انسان هیچ انتظار ندارد برای دیدن آنچه که روی هم رفته میتوان آن را باشکوهترین پل دنیا نامید، ناچار از مسافرت به ایران باشد.»
دن گارسیا سفیر فرانسه در زمان شاه عباس نیز سی و سه پل را یکی از بهترین آثار معماری ایران میداند و توضیح میدهد که مردم بر این عقیدهاند که پل را اللهوردیخان به هزینه خود ساخته است اما برخی حسودانش باور ندارند که این طور باشد.
آلان آرسن که آبان ماه ۹۸ از پل یازدید کرده است آن را پر از زندگی میداند و مکان خوبی برای استراحت و ملاقات مردم محلی. پلی دنج با نورپردازی زیبا.
میلمان پاول که آذر ماه به دیدن پل آمده است معتقد است پل زیبا در چراغهای عصر، زیبایی بیشتری دارد و پیشنهاد میدهد که به هر دو طرف پل بروید تا منظره زیبای پل را از هر دو طرف ببینید.
جرمی توماس که تابستان به اصفهان آمده است، سی و سه پل را پلی میداند که در ایران حتما باید از آن بازدید کرد.
اوروررا کاستانیاس که شهریور ماه به اصفهان آمده است، پل اللهوردیخان را یکی از نمادینترین پلهای ایران میداند که باید آن را تماشا کنید و پاهایتان را زیرش در آب بگذارید و لذت ببرید.
امکانات رفاهی
- دسترسی به رستوران و بوفه
- دستشویی
- امکان تردد معلولین با ویلچر
- اقامتگاههای کوچک
بهترین زمان سفر به اصفهان و بازدید از سی و سه پل
هیچ وقت برای سفر به اصفهان زمانِ بدی نیست. هر فصلی برای خود لذت خاصی دارد. اگر اهل شلوغی نیستید، دور اصفهان را برای نوروز خط بکشید. اگر هم از گرما کلافه میشوید، تابستان برای شما فصل ایدهآلی نیست. سرماییها هم به زمستان برای رفتن به اصفهان فکر نکنند. اردیبهشت ماه بهترین فصلی است که میتوانید سی و سه پل را غرق در شادی و زیبایی تماشا کنید و از آب و هوای معتدل شهر لذت ببرید. پاییزهای نارنجی اصفهان را نیز دست کم نگیرید. روزهای بازانی و پرشوری که سی و سه پل در قاب برگریزان پاییزی زیباتر از همیشه میشود.
اطلاعات بازدید و مسیر دسترسی به سی و سه پل اصفهان
سی و سه پل در شاهراه بخش تاریخی شهر اصفهان قرار دارد پس به راحتی میتوانید از هر کجا خودتان را به سی و سه پل اصفهان برسانید. علاوه بر ماشین شخصی، با اتوبوسهای خطوط میدان جمهوری اسلامی- میدان انقلاب یا ترمینال قوشخانه- میدان انقلاب خودتان را به میدان انقلاب برسانید. با مترو هم در ایستگاه میدان انقلاب یا سی وسه پل پیاده شوید. از هر کجای شهر نیز میتوانید برای میدان انقلاب تاکسی بگیرید.
ساعت بازدید: بازدید از سی و سه پل اصفهان در هر ساعت شبانهروز آزاد است .
هزینه بازدید: رایگان
با هم بر روی یکی از زیباترین پلهای ایران و جهان قدم زدیم و از تاریخی که بر آن گذشته و حال و هوای امروزش برای شما گفتیم. آیا تا به حال به اصفهان سفر کردهاید؟ تجربه قدم زدن روی سی و سه پل و آواز خواندن در کنار آن را دارید؟ خاطرات، تجربیات و نظرات خود را با مخاطبان سفرزون به اشترام بگذارید.
آدرس سی و سه پل روی نقشه گوگل
برای آشنایی بیشتر با دیدنی های اصفهان کلیک کنید.
علیرضا خسروآبادی
مطالب مرتبط
پربحث ترین مطالب
- تعداد نظرات: 372
- تعداد نظرات: 169
- تعداد نظرات: 161
- تعداد نظرات: 158
- تعداد نظرات: 150
- تعداد نظرات: 146
- تعداد نظرات: 131
- تعداد نظرات: 128
- تعداد نظرات: 121
- تعداد نظرات: 115