«اشتبین» دارای سابقهی تاریخی کهنی است و وجود گویش تاتی در روستاهای اقماری آبادی حاکی از پیشینهی درخشان تاریخی آن است. به گفتهی مردم این روستا، این روستای سرسبز در زمان های بسیار قدیم، حالتی قلعه مانند داشته است و کمتر کسی میتوانسته است به آن دسترسی پیدا کند. در حال حاضر چند کتیبه به خط ثلث مربوط به زمان شاه طهماسب و شاه عباس صفوی در این آبادی وجود دارد، و نیز در گورستان قدیمی آن کتیبهای مرمرین مربوط به آرامگاه شخصی به نام خواجه ملک کدخدا به تاریخ 843 هجری قمری و کتیبه ای دیگر مربوط به خواجه احمد به تاریخ 976 هجری قمری به چشم میخورد. خانههای روستایی اشتبین نیز معماری زیبایی دارند و حیاط هر خانه پشت بام خانه دیگر است. از لحاظ بافت، اشتبین جزو روستاهای پلکانی است که دارای چشم انداز خیلی جالبی است. در طراحی خانههای این روستای تاریخی به دلیل این که در شیب تند کوه واقع شده است هوشمندی زیادی به کار رفته است. خانههای قدیمی این روستا به شیوهی معماری دوره صفوی و قاجاریه ساخته شده است. از دیگر عناصر معماری خاص این روستا فضایی بنام «بنه گاه» بنا به گفته روستاییان به دلایل امنیتی شکل گرفته است. این قسمت از بنا هیچ روزنهای به خارج ندارد و فقط از قسمت انتهایی نورگیری میکند. ارتفاع آن تقریبا 2 طبقه ساختمان است و 4 ستون چوبی که معمولا دارای سرستونهای حکاکی شده است، سقف هرمی و چوبی آن را نگه میدارند.