مسجد جامع یزد

این مسجد که با مناره‌های بلندش شهرتی جهانی دارد، با زیبایی تمام در آسمان کویر می‌درخشد. «مسجد جامع یزد» محصول معماری چند قرن و حکومت‌های مختلف است که هر کدام به شکلی آن ‌را تغییر داده‌اند و بر زیبایی‌اش افزود‌ه‌اند. طبق مستندات بنای ابتدایی در قرن 6 هجری ساخته شده است. به نظر می‌رسد اولین بانی این اثر حیرت‌انگیز، «عمرو لیث صفاری» است، اما مشهورترین بانی ساخت آن، «علاالدوله کالنجار»، است که در سال‌های ۴۷۴ تا ۴۹۸ هجری شمسی به‌عنوان حاکم یزد، فعالیت کرده است. متاسفانه از قسمت‌های کهن مسجد، اثری برجای نمانده است.کاشی‌کاری، معرق،گره چینی‌ها و خطوط پهلوی و کوفی به‌کار رفته در کتیبه‌ها، مجموعه‌ای بی‌نظیر از هنر ایرانی را به‌ نمایش گذاشته‌اند. مهم‌ترین اثر تزئینی مسجد محراب سنگی آن است. این محراب از سنگ مرمر یک پارچه ساخته شده و با نقوش کاشی معرق آرایش داده شده است.

بر اساس اسنادی که از گذشته برجای مانده است، مدت زمان ساخت و تکمیل مسجد جامع یزد، در مدت یک قرن و در دوران‌های مختلف تاریخی انجام شده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سلطنت ایلخانی، صفویان، حکومت تیموریان، فرمانروایی آل مظفر و قاجاریان اشاره کرد.؛ چرا که هر قسمت از این بنای تاریخی به مرور زمان و توسط بانیان متعددی ساخت و مرمت شده است. به نظر می‌رسد اولین بانی این اثر حیرت انگیز، عمرو لیث صفاری است. اما مشهورترین بانی ساخت آن، علاالدوله کالنجار، است که در سال‌های ۴۷۴ تا ۴۹۸ هجری شمسی به عنوان حاکم یزد، فعالیت کرده است. پس از فوت کالنجار، به همت دختران فرامرزبن علی که از خاندان کاکویی به شمار می‌آیند، بخش‌های جدیدی به بنای اصلی مسجد اعظم اضافه می‌شود.