آرامگاه شاه نعمت الله ولی ، یک جای تاریخی در دل شهر ماهان

یکی از آثار تاریخی باشکوه و دیدنی ایران که در شهر ماهان و نزدیکی کرمان (درست در وسط شهر) قرار دارد، آرامگاه شاه نعمت الله ولی است. این بنا مربوط به دوره صفوی است و در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. سفرزون در این مطلب شما را با این آرامگاه کهن آشنا می‌کند.

ساخت آرامگاه شاه نعمت‌الله ولی در نیمه‌ی اول قرن نهم یعنی ۸۴۰ هجری قمری آغاز و طی ۶ قرن تا اواخر قرن چهاردهم ادامه یافته است. این آرامگاه در ابتدا به شکل تک بنا با گنبدی مرتفع بر بلندای فضایی چهارگوش در درون باغی بزرگ بود که بعدها به مرور بناهای دیگری نیز به آن افزوده شد. وسعت صحن‌ها و رواق‌های اطراف این مرقد چیزی در حدود ۶هزار مترمربع است. این مقبره هفت قرن قدمت دارد. سنگ بنای بخش مرکزی آرامگاه شاه نعمت‌الله ولی را «احمدشاه بهمنی دکنی» پادشاه دکن هندوستان گذاشت. بر سر در این آرامگاه تاریخی کتیبه‌ای بسیار گران بها وجود دارد که یادگار ارادت سلطان احمد شاه و فرزند او به شاه نعمت‌الله ولی بود که هنوز هم بعد از ۵/۵ قرن در این بنا وجود دارد.

احتمال می‌رود که پنج جفت از درهای ورودی آستانه این مقبره در هندوستان ساخته شده و از آنجا آورده شده است. قطعاتی از فیل عاج هم در ساخت این درها با نقوش هندسی خاتم کاری‌شده به کار رفته است.

معماری آرامگاه شاه نعمت الله ولی

همنشینی زیبای آبی‌ها

کاشی‌های آرامگاه شاه نعمت الله ولی

آرامگاه شاه نعمت الله ولی

از بخش‌های مختلف آستانه‌ی این مقبره باید به دو مناره بلند، رواق شاه عباسی و دارالحفاظ، سردر محمد شاهی، صحن وکیلی، صحن اتابکی و صحن میرداماد اشاره کرد. نکته‌ی جالب آن است که از ورودی آرامگاه شاه نعمت الله ولی تا خروجی پشت آن هفت درگاه دیده می‌شود که نماد هفت شهر عشق یا هفت مرحله‌ی عرفان است.جالب آن است که سقف آرامگاه شاه نعمت الله شبیه کلاه صوفیان است. بر در و دیوار این مکان هم نیز آیات، احادیث و اشعار نوشته شده است. شاه نعمت‌الله ولی در سال ۸۳۴ هجری قمری پس از ۱۰۳ سال در کرمان درگذشت و بنا بر وصیت خودش در این آرامگاه به خاک سپرده شده است.بیشترین توسعه‌ی آرامگاه شاه نعمت‌الله در دوران قاجاریه انجام شده‌ است.

نمای ۳۶۰ درجه آرامگاه شاه نعمت الله ولی روی نقشه گوگل

معماران این بنا، استاد کمال الدین حسین و بانی آن بکتاش خان (رواق و صحن میرداماد)، استاد رضا و بانی آن عبدالحمید میرزا (صحن حسینیه) هستند. صحن وکیل الملکی و رواق‌ها به دستور وکیل‌الملک اول و دوم در سال‌های ۱۲۸۵ ه‍.ق ساخته شده است.پس از زمین لرزه ۱۳۶۰ کرمان بخشی از قسمت بالایی گنبد آستانه فرو ریخت و شکاف‌هایی در آن پدیدار شد که توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان بازسازی شد.این مجموعه طی شش قرن بنا شده و تداوم معماری ایران را در شش قرن گذشته و به صورت زیبایی به مخاطب خود نشان می‌دهد.

در سفرزون بیشتر بخوانید: باغ شاهزاده ماهان ، روح سبز زندگی در رگ‌های کویر کرمان

موزه‌ی آرامگاه شاه نعمت الله ولی

در بخش زبرین دالان ورودی این مجموعه، موزه شاه نعمت‌الله جای گرفته و در قسمت شمالی آن کتابفروشی و در بخش جنوب غربی این بنا آرامگاه امیرنظام گروسی سیاستمدار، ادیب و چهره‌ی نامدار دوره‌ی قاجار وجود دارد. چندین کشکول دارای خط و نقش و تبرزین تراشیده شده به همراه شمشیر مرصع با جلد چرمی، سپرهای گوناگون از پوست کرگدن و فولاد، کتاب‌های خطی و چاپ سنگی و چاپی کم‌مانند، تعدادی پته، ترمه و شال، ظروف چینی و بلور از جمله اشیای ارزشمندی هستند که در موزه‌ی آرامگاه شاه نعمت‌الله نگهداری می‌شوند.

آدرس آرامگاه شاه نعمت الله ولی روی نقشه گوگل