اردیبهشت باشد و عطر بهارنارنج. آسمان تمیز و سبزه‌های خیس از باران. اگر شیراز هم باشد که چه بهتر. راه بیفتی در سرای مشیر و هوای مطبوع شیراز را نفس بکشی و چشمت پر شود از زرق و برق صنایع دستی. “سرای مشیر” یا “سرای گلشن” شیراز، یکی از مکان‌های تاریخی و دیدنی این شهر است که در کنار صدها زیبایی و شگفتی این شهر، روح زندگی را در شیراز دمیده. چند دقیقه‌ای را همراه با سفرزون به شهر زیبای شیراز و “سرای مشیر” سفر کنید و لذت ببرید:

بازاری قدیمی همراه با بافت سنتی و زیبایی که درختان نارنج میان حیاط آن، آدم را مست می‌کند. بافت قدیمی و وجود حجره‌هایی که صنایع‌دستی و سوغات دست‌ساخته شیراز را عرضه می‌کند، از جذابیت‌های این بازار دیدنی است. این مکان تاریخی در مجاورت بازار وکیل قرار گرفته. بسیاری از افراد، سرای مشیر را با بازار وکیل اشتباه می‌گیرند. دلیل این اشتباه رایج، نزدیک بودن آن دو و همچنین معماری شبیه به هم آن‌هاست.

بازار‌ها، معماری آن‌ها و نحوه کسب‌و‌کار و توزیع حجره‌ها، بخش مهمی از فرهنگ یک جامعه را به نمایش می‌گذارد که این نکته را می‌توان در سرای مشیر، به وضوح دید. نام دیگر سرای مشیر، “سرای گلشن” است که این مورد بر روی کتیبه‌ای که بر سردر ورودی بازار نصب شده، به وضوع نوشته شده‌است.

سرای مشیر ؛ یادگار قاجاریان

قدمت “سرای مشیر” به دوران سلطنت فتحعلی‌شاه در دوره قاجار باز می‌گردد. در این دوره، وزیر فارس، “ابوالحسن خان مشیرالدوله”، دستور ساخت این بازار را صادر می‌کند. سرای مشیر در ضلع جنوبی بازار وکیل و نزدیک به در خروج ساخته‌شده و از حیث مجاورت و شباهت در معماری، اغلب با بازار وکیل اشتباه گرفته می‌شود.

آنچه که سرای مشیر را از سایر بازارها متمایز کرده و علاقه‌مندان را به سمت خود می‌کشاند، وجود حیاط نسبتا بزرگی در وسط بنا و در هشتی بازار است که وجود حوض آب و درختان نارنج، زیبایی خاصی را در این مکان به‌وجود آورده. حوضی که در وسط بنای سرای مشیر قرار دارد، با مقرنس‌های زیبا و کاشی‌کاری‌های خاص، چشم‌ها را به خود خیره می‌کند. وجود هشتی در سرای مشیر، موجب شده تا بازار به دو بخش تقسیم و به بازار “نو مشیر” متصل شود.

از دیگر ویژگی‌های معماری این بنا، وجود سقف گنبدی شکل همراه با بادگیری چند وجهی است که به خنک ماندن بازار در فصل گرما کمک می‌کند. ورودی هشتی بازار، کفی پوشیده از قلوه‌سنگ دارد و دارای چهار اتاق در چهار است در اصطلاح به آن “چهارسو” یا “چهارسوق” گفته می‌شود. چهار وجه از هشتی به حجره‌‌ها تعلق دارد و چهار وجه دیگر محل رفت‌و‌آمد افراد و گردشگران است.

کاشی‌کاری‌ها، مقرنس‌ها، ظرافت‌کاری‌های چوبی و شیشه‌های رنگارنگ، جلوه خاصی به بازار بخشیده و هنر زیبای ایرانی_اسلامی را تمام‌قد به نمایش گذاشته‌است. سرای مشیر مکان مناسبی برای آشنایی با مردم شیراز و بومیان منطقه است. فرصتی برای گپ‌و‌گفت با مردم خوش‌زبان‌ و مهربان شیراز و آشنایی با هنرهای دستی و ارزشمند آن‌ها.

گذر زمان و مشیر

به تدریج و با گذشت سالیان دراز از ساخت، این بازار رفته‌رفته دچار فرسودگی شد. در نتیجه این فرسودگی،  سرای مشیر در دوره پهلوی دوم و به دستور فرح دیبا، در سال ۱۳۴۸ مرمت و بازسازی شد. پس از بازسازی و مرمت سرای مشیر، حوضچه بازار که‌ پیش‌تر به آن اشاره کردیم، به چایخانه‌تبدیل شد. گردشگران، میهمانان، بومی‌ها و حجره‌داران بازار، همچنان از این چایخانه استفاده می‌کنند و از فصای دلچسب بازار لذت می‌برند.

همچنین، اتاق‌های موجود در بازار به مکانی برای عرضه هنرهای دستی و سوغات شهر شیراز تبدیل شد که پس از آن به سرای مشیر، “سزای هنر” نیز گفته‌شد. از دیگر زیبایی‌های این بازار، حجره‌های فروش اجناس است که دارای طاق‌های ضربی‌شکل و بدون الوار هستند.

زیبایی این بازار به حدی است که هر روزه گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشاند. نکته مهم و قابل توجه درباره سرای مشیر این است که دست‌خالی از آنجا باز‌نمی‌گردید. تنوع و زیبایی صنایع دستی شهر شیراز در این بازار به گونه‌ای است که هیچکس را بدون آنکه یادگاری از آنجا تهیه کند، رها نمی‌کند.

از این رو این بازار از حیث فروش صنایع‌دستی و سوغات، خصوصا به گردشگران خارجی و ایجاد رونق در بخش گردشگری پیشتاز است. از جمله صنایعی که در این بازار عرضه می‌شود، خاتم‌سازی، معرق‌کاری، حکاکی، قلم‌زنی و گبه‌بافی است.

بازار نو مشیر

این بازار که در ضلع جنوبی سرای مشیر قرار دارد، طبق کتیبه‌ای که در قسمت سردر ورودی بازار تعبیه شده، در سال ۱۳۷۱ بنا شده. بر روی این کتیبه نوشته شده: ” موقوفه مرحومه سلطان‌الحاجیه و معدل‌الملک”. این بخش از بازار نیز، معماری زیبا و منحصر به فردی دارد که صنایع دستی و هنرهای مردم شیراز را به مخاطبان عرضه می‌کند. بازار نومشیر با دری قدیمی از قسمت هشتی بازار مشیر جدا می‌شود.

یک تیر و چند نشان

سرای مشیر در یکی از مهمترین مسیرهای گردشگری شهر شیراز واقع شده‌است که در محور شاه چراغ به سمت بازار وکیل است. وجود بنای زیبا و سنتی، معماری منحصر به فرد ایرانی_اسلامی و عرضه گسترده صنایع دستی در شهر شیراز و حتی استان فارس، این بازار یکی از مقاصد مهم گردشگری شیراز است.

برای گشت‌وگذار و دیدار از این بازار زیبای سنتی، می‌توانید بعد از زیارت شاهچراغ (ع)، خودتان را به بازار وکیل برسانید از ان‌جا به سرای مشیر بروید‌. اگر اهل خرید کردن و یا از طرفداران صنایع‌دستی نیستید، باز هم سرای‌مشیر از بهترین مکان‌هایی است که می‌توانید به آنجا بروید و از معماری ان لذت ببرید، در قسمت چایخانه اندکی بنشینید و چایتان را با عطر نارنج سر بکشید.

بهترین زمان برای سفر به شیراز و بازدید از سرای مشیر، اوایل بهار و خصوصا اردیبهشت ماه است. در این زمان هوای شیراز بسیار‌ مطبوع و خنک است و به سبب باز شدن شکوفه‌های بهارنارنج، زیبایی‌اش دو چندان می‌شود.

مسیریابی

برای اینکه به سرای مشیر برسید، بهترین راه رفتن به بازار وکیل است. اگر‌ می‌خواهید از فضای شهر نیز لذت ببرید، می‌توانید پس از زیارت شاهچراغ(ع)، با اندکی پیاده‌روی به سمت بازار وکیل روانا شوید و خودتان را به سرای مشیر برسانید.

برای کسانی که چندان طرفدار پیاده‌روی نیستند، پایانه اتوبوسرانی و تاکسیرانی شاهچراغ، بهترین مکان برای رسیدن آسان به این بازار است. نکته مثبتی که درباره سرای مشیر وجود دارد، سهولت در مسیر و مشخص بودن مکان بنا است. اگر از جمله افرادی هستید که برای اولین بار به شیراز سفر می‌کنید، نگران گم شدن نباشید. به راحتی می‌توانید با در دست داشتن نقشه شهر و تاکسی‌ها و اتوبوس‌های شهری، خودتان را به این مکان تاریخی برسانید‌.

آدرس سرای مشیر روی نقشه گوگل

شیراز از جمله شهرهای بزرگ و دیدنی ایران است که به واسطه طبیعت دلچسب و جاذبه‌های گردشگری فراوان شهرت یافته‌است. اگر قصد سفر به شیراز دارید، مدت‌زمان اقامتتان را برای ۴ الی ۵ روز در نظر بگیرید تا بتوانید با خیال راحت از همه مکان‌های جذاب و گردشگری این شهر دیدن کنید. سفر به شیراز در فصل تابستان، به دلیل آب‌و‌هوای گرم، چندان پیشنهاد نمی‌شود. اما می‌توانید اوایل بهار و همچنین پاییز به آن‌جا بروید.

نمای ۳۶۰ درجه بازار مشیر روی نقشه گوگل

پیش از شروع سفر، نکات گردشی شهر شیراز، مکان‌های دیدنی و دیگر مسائل مربوط به سفر شیراز را در سفرزون بخوانید و با یک برنامه‌ریزی درست از سفرتان لذت ببرید. نکات مورد توجه خودتان را درباره انواع مکان‌ها، خوراکی‌ها و سوغات این شهر با سفرزون در میان بگذارید و از تجربیات سفرهایتان برای ما بگویید.

طبیعت گردی

برای مشاهده‌ی تورهای طبیعت گردی سفرزون کلیک کنید.

تور شیراز

برای مشاهده‌ی تور شیراز سفرزون کلیک کنید.

لیست کامل

تور طبیعت گردی و تور شیراز

تور یک روزه

برای مشاهده‌ی تورهای یک روزه سفرزون کلیک کنید.

تور چند روزه

برای مشاهده‌ی تورهای چند روزه سفرزون کلیک کنید.

لیست کامل

تور یک روزه و تور چند روزه