سفر روسیه و ملاقات با دنیای رمان‌نویسان بزرگ

طی قرن‌های ۱۹ و ۲۰ میلادی، چهره‌های شاخص ادبیات جهان مانند پوشکین، چخوف، تولستوی و سولژنیتسین در روسیه متولد شدند. اکنون خانه‌های بسیاری از این غول‌های ادبی به موزه و جاذبه‌ی گردشگری تبدیل شده‌ است. موزه‌هایی که بازدید از آن‌ها کمک می‌کند زمینه‌های الهام غول‌های ادبی در نثر، شعر و نمایش‌نامه را در سفر روسیه درک کنیم.

خانه‌موزه‌های نویسندگان بزرگ روسی، هرسال گردشگران زیادی را از سراسر جهان به روسیه می‌کشاند. سفر به روسیه برای دوست‌داران ادبیات روسیه که در ایران کم نیستند، می‌تواند تجربه‌ای متفاوت و بسیار لذت‌بخش باشد. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در سفرزون، مقاله‌ای را به این موضوع اختصاص دهیم که برای برنامه‌ریزی یک سفر ادبی به روسیه به کجاها سر بزنید و کدام موزه‌ها را در برنامه‌ی بازدیدتان قرار دهید. با ماهمراه باشید.

مسکو ، زادگاه غول‌های ادبی روسیه

در سفر روسیه و در شهر مسکو همه جا با نام نویسندگان بزرگ روسیه برخورد می‌کنید؛ خیابان گوگول، میدان پوشکین، ایستگاه متروی چخوف و مایاکوفسکی و بسیاری نام‌های دیگر. اما ما قصد داریم مهم‌ترین مکان‌های ادبی را که در سفر روسیه حتما باید به سراغ‌شان بروید به شما معرفی کنیم.

موزه‌ی پوشکین ، شاعری که نامش با روسیه گره خورده

میراث «الکساندر پوشکین» در چشم‌انداز ادبی روسیه نمایان است. پوشکین در مسکو متولد شد، شهری که به خود می‌بالد که زادگاه شاعر ملی روسیه است و هنوز یادمان‌های زیادی از پوشکین را حفظ کرده است. در شهر مسکو همه جا ردی از الکساندر وجود دارد، از میدانی که در قلب بخش تاریخی مسکو به نام او نام‌گذاری شده است گرفته تا مجسمه‌ای بزرگ از پوشکین و همسرش در خیابان آربات که توجه گردشگران زیادی را جلب می‌کند و موزه‌ی پوشکین. علاوه بر این‌ها، در نزدیکی میدان پوشکین، یک رستوران روسی سطح بالا و گران‌قیمت هم به نام این شاعر بزرگ روسیه وجود دارد که از جاهای دیدنی‌ و  مهم شهر مسکو است. خانه‌ی الکساندر پوشکین که سه ماه پس از ازدواجش در سال ۱۸۳۱ در آن زیست هم به موزه تبدیل شده است.

در سفرزون بخوانید: بهترین باغ های گل مسکو ؛ ۵ بهشت‌ کوچک در قلب روسیه

اما برای برنامه‌ریزی یک سفر به روسیه، پیشنهاد می‌کنیم بازدید از موزه‌ی ادبی پوشکین را در اولویت قرار دهید. در این موزه می‌توانید وقایع تاریخی مهم دوران این شاعر بزرگ روسیه را که آثار او را تحت‌تأثیر قرار داده مرور کنید.

موزه‌ی لئو تولستوی ، خالق آناکارنینا

در شهر مسکو، دو موزه به رمان‌نویس بزرگ لئو تولستوی، اختصاص پیدا کرده است، رمان‌نویسی که برای ما ایرانی‌ها، نسبت به پوشکین، نامی آشناتر است و بسیاری از ادبیات‌دوستان رمان‌های جنگ وصلح و آناکارنینا را خوانده‌اند و شاید خواندن این رمان‌ها انگیزه سفر به روسیه بوده است.  خانه‌ی تولستوی که از ۱۸۸۲ تا ۱۹۰۱، زمستان‌ها را به همراه خانواده‌اش در آن‌جا به سر می‌برد و موزه‌ی ادبی تولستوی که انبوهی از نوشته‌ها، نامه‌ها و آثار هنری درباره نویسنده در آنجا وجود دارد، دو موزه‌ای است که بازدید از آن‌ها برای دوست‌داران این نویسنده بزرگ خاطره‌ای فراموش‌نشدنی را رقم می‌زند.

نمایش‌نامه‌نویس معاصر تولستوی، آنتوان چخوف، پیش از آن‌که به ملک ییلاقی در ملیخُوو کوچ کند، در خانه‌ای به رنگ سرخ در شهر مسکو زندگی می‌کرد. در همین خانه‌ی سرخ بود که مرغ دریایی و دایی وانیا را نوشت.

موزه‌ی بولگاکف ، مردی که دست‌نوشته‌هایش را سوزاند

در مرکز شهر مسکو، مجسمه‌های دو شخصیت رمان «مرشد و مارگریتا» از بازدیدکنندگان موزه‌ی میخائیل بولگاکف استقبال می‌کنند. در آپارتمان پلاک ۵۰ این بلوک به سبک آرت نُوو، بولگاکف و همسرش در دهه‌ی ۲۰ میلادی، سال‌های متمادی زندگی کردند. در حوالی موزه‌ی بولگاکف می‌توانید دور «پاتریارک پاندز» یا همان «مرداب پدرسالار» زیبا قدم بزنید. اگر رمان مرشد و مارگاریتا را خوانده باشید، به یاد دارید که پاتریارک پاندز جایی است که در آغاز رمان مرشد و مارگاریتا، شیطان در شهر مسکو ظاهر می‌‌شود.

اگر فرصت دور شدن از مسکو و سفر به اطراف این شهر را دارید، پیشنهاد می‌دهیم از خانه «بوریس پاسترناک»، نویسنده‌ی دکتر ژیواگو و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات هم دیدن کنید. هم خانه‌ی پاسترناک در حومه‌ی شهر مسکو بسیار جذاب و الهام‌بخش است. این موزه در دهکده‌ی پِرِدِلکینو قرار دارد؛ دهکده‌‌ی ییلاقی زیبایی که خانه‌های تابستانی سنتی روسی‌اش که در زبان روسی داچا نامیده می‌شوند، با رنگ‌های زنده‌ای رنگ‌آمیزی شده‌اند. پاسترناک در همین دهکده و در خانه ییلاقی‌اش به خاک سپرده شده است.

سفر روسیه ، سن‌پترزبورگ و دنیای ادبیات

شهر سن‌پترزبورگ پیوند محکمی با ادبیات روسیه دارد و به جرأت می‌توان گفت این شهر زیبا و بی‌همتا خود یکی از کاراکترهای رمان‌های روسی است. نویسنده‌ای که شاید نامش به سن‌پترزبورگ، پایتخت پیشین امپراتوری، گره خورده فئودور داستایوفسکی است و به همین دلیل سفر روسیه و گشت‌وگذار ادبی در آن، بدون دیدن خانه-موزه‌ی داستایوفسکی کامل نمی‌شود. تورهای پیاده‌روی سن‌پترزبورگ، بازدید از محل زندگی نویسنده را و جاهایی که در رمان‌های جنایت و مکافات و ابله تصویر شده است، در برنامه‌ی خود می‌گنجانند. موزه‌ی داستایوفسکی در واقع، آخرین خانه‌ی نویسنده است که چهار سال پایانی عمر را در آن زندگی کرد.

این موزه در نزدیکی ایستگاه متروی «ولادیمیرسکایا» در حوالی خیابان نوسکی قرار دارد. بنابراین، بدون تور و با نقشه گوگل هم می‌توانید به راحتی موزه را پیدا کنید. فضای این موزه که در دهه‌ی ۶۰ میلادی براساس نوشته‌های داستایوفسکی، همسر و دوستانش بازسازی شده است، واقعا فراموش‌نشدنی و بی‌نظیر است.

در پایان پیشنهادی هم برای دوست‌داران آنا آخماتووا داریم. دوست‌داران شعرهای آنا آخماتووا حتما خوشحال می‌شوند اگر بدانند در سن‌پترزبورگ می‌توانند از خانه‌ی این شاعر که به موزه‌ی ادبی و یادمان شاعر تبدیل شده دیدن کنند. آنا آخماتووا که سرگذشت تراژیکش در دوره‌ی کمونیسم بن‌مایه‌ی شعرهایش را تشکیل می‌دهد، در روسیه بسیار مورد ستایش است. موزه‌ی آخماتووا خانه‌ای است که در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۲۶ تا ۱۹۵۲ در آن زندگی می‌کرد. در شهر سن‌پترزبورگ هم چندین مجسمه از این شاعر بلندآوازه‌ی روس وجود دارد. فضای خانه بسیار گیراست و پیشنهاد می‌کنیم برنامه‌ی بازدید از موزه‌ی داستایوفسکی و موزه‌ی آخماتووا را در یک روز بگذارید و در لذت ادبیات غرق شوید.