کاخ چهلستون بیست ستون بیشتر ندارد

نام این کاخ چهل ستون است چرا که انعکاس بیست ستون آن در آب، مجموع ستون ها را به چهل می رساند. اینکه می گویند عدد چهل در ادبیات ایران چون بسیار کاربرد دارد کاخ چهلستون نام گرفته بی ربط است. در ادامه متن همراه سفرزون باشید.

کاخ چهلستون یا باغ چهلستون مسئله این است!

کاخ چهلستون از آن دسته بناهایی است که بیشتر از اینکه شبیه کاخ باشد، یک باغ ایرانی است.  باغ چهلستون شکلی محصور دارد، از شرق به خیابان چهارباغ عباسی می رسد از جنوب به خیابان سپه و از غرب مشرف به میدان نقش جهان است. این باغ ابعادی در حددود ۲۲۵ در ۲۷۵ متر دارد. قبل از آنکه به کاخ چهلستون برسید فضای سرسبز و پر طروات اطراف کاخ شما را مجذوب خود خواهد کرد. کاخ چهلستون اصفهان در واقع یک باغ ایرانی است بیشتر تا اینکه تنها یک عمارت باشد.

معماری کلی کاخ چهلستون

کاخ چهلستون اصفهان از معماری برونگرا بر خوردار است و با اکثر ساختمان های ایرانی تفاوت دارد. این کاخ به نوعی ساخته شده است تا دید خوبی به باغ برای ساکنان آن داشته باشد. طراحی آن به صورت چهارضلی بوده که با دو خط موازی به سه مستطیل تقسیم می شود.

در مستطیل های کناری اتاق های کوچ و بزرگ قرار دارند. در سه طرف کخ چهلستون، سه ایوان وجود دارد. در این کاخ همانند سایر بنا های ایرانی، تقاران به خوبی پیاده سازی شده است. که همین تقارن ویژگی مهم و درست این عمارت است. تقارنی که سبب شده نقطه مرکزی کاخ که همان جایگاه شاه است به خوبی نمایان شود.

ایوان اول: اولین بخش از معماری جذاب کاخ چهل ستون اصفهان

بعد از اینکه از حوض عبور کردید به ایوانی می رسید که بیست ستون دارد. ستون هایی با طول ارتفاع تقریبا چهارده متری که همگی از جنس چنار و یا کاج هستند. در بین ستون ها دو ستون وجود دارد که پایه های آنها سنگی بوده و نمای از شیر است. مجموع ستون هایی که می بینید ۲۰عدد است.

سردر آینه قدم بعد از ایوان است

شاید بعد از دیدن ستون های ایوان  بخواهید زود وارد فضای اندرونی کاخ بشوید ولی اگر کمی سر خود را به بالا بگیرید متوجه سردر آینه خواهید شد. سطوح و نمای سقف و دیوارهای این قسمت با آینه های خشتی بزرگ و معرق های کوچک و ظریف تزیین شده اند.

تالار اشراف : جذاب ترین قسمت کاخ چهلستون اصفهان است

بعد از سردر آینه و ایوان، شما وارد تالار اشراف یا تالار اصلی می شوید.  این تالار ۲۲ متر طول و ۱۱ متر عرض در ۱۲ کتر ارتفاع دارد. دیواری های بالای آن مملو از نقاشی است نقاشی هایی که همه در نهایت ظرافت با رنگ روغن کشیده شده اند.  این تالار توسط پنجره های بزرگ اطراف روشن می شده است. تالار اشراف محل انجام امور متفرقه شاه بوده است.

تحلیل و بررسی نقاشی های درون کاخ چهل ستون اصفهان

شش تابلو دیوار نقاشی بر روی دیوارهای کاخ چهلستون وجود دارد. از سمت غربی به ترتیب راست به چپ، نقاشی مجلس بزم شاه عباس و ولی محمد خان، صحنه جنگ چالدران و مجلس پذیرایی شاه طهماسب از همایون پادشاه هند دیده می شود. در سمت شرقی به ترتیب از راست به چپ، صحنه جنگ شاه اسماعیل اول با شبیک خان ازبک، جنگ نادرشاه افشار با قوای هند و مجلس پذیرایی شاه عباس صفوی از محمد خان پادشاه ترکستان دیده می شود.

مکتب اصفهان در نقاشی ها

مکتب اصفهان به خوبی در این نقاشی ها جلوه آرایی می کند، در این مکتب، افراد لباسهای فاخر و مجلل دارند. تک چهره ها در نقاشی بسیار و همگی عموما به صورت سه رخ کشیده می شوند. باغ و گل ها بسیار زیبا و پر شکوه کشیده می شدند. اصلی ترین و بزرگترین هنرمند این مکتب رضا عباسی بوده است.

تحلیل نقاشی: جنگ شاه اسماعیل اول با ازبکان

این اثر به سبک مکتب اصفهان و با آموزه های رضا عباسی کشیده شده است، رنگ ها در آن غلیظ ولی عموما روشن است. شاه اسماعیل با لباس زرد و سوار بر اسبی سفید دیده می شود و در مقابل پادشاه ازبک لباس بنفش دارد. در این دیوار نقاشی فرار سپاه ازبک و به اسارت گرفتن آنها نیز روایت شده است.

تحلیل نقاشی: پذیرایی شاه طهماسب اول از همایون شاه هندوستان

در این نقاشی نگاگر سعی کرده بر پایه مکتب اصفهان رفتار کند و جزئی ترین موارد از جمله آرایش لباس، کلاه، گیسو و .. را رسم کند. در این نقاشی ابزار موسیقی آن زمان که شامل دف، سه تار و ارغنون بوده نمایان است. رنگ های به کار رفته در این نقاشی همه طبیعی و از رنگ های معدنی بوده است به همین خاطر است که ماندگاری بالایی تا کنون داشته اند. شاه ایران در این تابلو لباس قرمز و شاه هند لباس زرد به تن دارد. در این تابلو به خوبی عظمت دربار شاه اسماعیل نمایان است.

تحلیل نقاشی: نبرد نادرشاه باگوکانی هندو

این تابلو نقاشی بعد از عصر صفوی به مجموعه کاخ چهلستون اضافه شده است. قرار گرفتن یک تابلوی پذیرایی از هندو ها در کنار یک تابلوی جنگیدن با هندو ها نشان از تاریخ پر فراز و نشیب ارتباط ما ایرانی ها با هندو ها می دهد.

بالا خانه کاخ چهلستون

می گویند بالا خانه محل خواب شاه بوده است، احتمالا شاه خواب های دلچسبی را تجربه می کرده چرا که از طرفی نمای باغ را در مقابل خود داشته و از طرف دیگر نقاشی های گرم و جذاب در بالای سر خود میدیده است.

اطلاعات بازدید از کاخ چهلستون

کاخ چهلستون اصفهان در مرکز اصفهان واقع شده است نزدیک ترین بنا به آن موزه معاصر اصفهان است و بعد از آن شما نقش جهان را خواهید دید. حدودا بازدید از مکان یک ساعت بیشتر طول نمی کشد اگر از طرف خیابان سپه به نقش جهان بروید شاید بتوانید در کافه مس و قالی استراحتی داشته باشید. از دیگر مکان های نزدیک به کاخ می توان به کاخ هشت بهشت اشاره کرد. نکته ای که نباید فراموش کنید این است که ساعت بازدید از نه تا شش بعد از ظهر است.

کاخ چهلستون اصفهان از آن دسته باغ های ایرانی است که ثبت یونسکو شده است و ندیدن آن یک خسران به شمار می رود. این کاخ – باغ ایرانی جلوه دیگری از سلطنت هنری شاهان صفوی است که امروزه در دسترس ما قرار دارد.