ایران کشوری با تمدن دو هزار و پانصد ساله، قطعا آثار باستانی زیادی را در دل خود جای داده. ابنیه تاریخی ایران واقعا دیدنی هستند و از سراسر دنیا برای دیدن آنها روانه ایران میشوند. سبک ساخت این ابنیه اکثرا بر اساس معماری اسلامی – ایرانی بوده و از این نظر در سراسر دنیا شهرت دارد. بسیاری از علاقهمندان به هنر معماری از سراسر دنیا برای دیدن این ابنیه تاریخی میآیند و آن را مورد بررسی قرار میدهند. اما تنها ابنیهای با معماری اسلامی – ایرانی نیستند که در ایران باید دید. جالب است بدانید که داخل ایران نیز کلیساهای زیبایی وجود دارند که با وجود تفاوت فرهنگی، به خوبی نگه داشته شدهآند و قابل بازدید هستند. یکی از این کلیساها، کلیسای سنت استپانوس نام دارد. با سفرزون گردشی رویایی در این کلیسا را تجربه کنید.
کلیسای سنت استپانوس ، کلیسایی مهم در بین ارامنه
کلیسای سنت استپانوس یا همان کلیسای استفانوس مقدس، دومین کلیسای مهم در بین ارامنه ایرانی است. اگر بخواهیم از نظر اهمیت این کلیسا را بررسی کنیم، باید بدانید که کلیسای سنت استپانوس، بعد از قره کلیسا، در رتبه دوم قرار میگیرد. شاید بخواهید بدانید که این کلیسای زیبا و دیدنی در کجای آذربایجان شرقی قرار دارد؟
نمای ۳۶۰ درجه کلیسای سنت استپانوس
سنت استپانوس در منطقه آزاد ارس قرار دارد. این شهر در پانزده کیلومتری غرب شهر جلفا و شش کیلومتری روستای دره شام واقع شده. منطقهای که سنت استپانوس در آن قرار دارد را محلیان قزل وانک یا همان صومعه سرخ نامگذاری کردهاند. وانک در زبان ارامنه به معنای دژ است. باید بدانید که کلیسای سنت استپانوس داخل یک دژ بسیار استوار و قدتمند وجود دارد و به همین دلیل است که به زبان ارامنه این منطقه را “قزل وانک” مینامند.
طبیعت اطراف کلیسای سنت استپانوس
سنت استپانوس تنها از نظر تاریخی و باستانی برای گردشگران ارزشمند نیست. جالب است بدانید که سنت استپانوس در دل طبیعی زیبا و کوهستانی منطقه مرزی بین جلفا و جمهوری آذربایجان قرار دارد. از طرف دیگر زمانی که بر فراز ارتفاعات نزدیک کلیسا باشید، میتوانید نمای رودخانه ارس را داشته باشید. دلیل این همه زیبایی این است که کلیسا را در دامنههای مرتفعی به نام ماغارد بنا کردهاند. در حقیقت به همین دلیل است که در کتاب درسی ارامنه، به اینجا ” دیر ماغارد” نیز گفته میشود.
در گذشته دور دسترسی به این کلیسا دشوار بود. البته چون ارامنه و مسیحیان در اقلیت بودند، کسی هم به ساخت یک مسیر مناسب فکر نمیکرد. در نهایت اوایل سال ۱۳۵۰ این جاده را تعمیر کردند و دیگر از حال مالرو خارج شد. این کار با اینکه برای تردد مسحیان به سمت کلیسا و بالعکس عالی بود، اما طبیعت بکر اطراف کلیسای سنت استپانوس را از برد. در آن دوران این کلیسا توسط درختان سرسبز و حصارهای سنگی محاصره شده بود اما به دلیل احداث جاده، به ناچار این درختان و حصارهای سنگی از بین رفتند.
سنت استپانوس ، کلیسایی مقدس برای مسیحیان
همانطور که میدانید دسته و فرقههای مختلفی از مسیحیان در سراسر دنیا زندگی میکنند. بیشترین و معروفترین فرقه مسیحیان، فرقه کاتولیک و یا پروتستان هستند. اما جالب است بدانید که فرقهای دیگر به نام مسیحیان گریگوری وجود دارند. این فرقه خاص پیروان گریگور روشن فکر هستند و اغلب داخل ارمنستان زندگی میکنند. کلیسای سنت استپانوس نیز در بین این فرقه خاص از مسیحیان بسیار محترم و مقدس است و به آن احترام میگذارند.
باید بدانید که یک روز در تقویم ارامنه ساکن ایران مخصوص بازدید و اجرای مراسم عشای ربانی در این کلیسا است. به همین دلیل هزاران هزار از ارامنه در این محل گرد هم میآیند و مناسک خود را به جای میآورند. شاید تعجب کنید اگر بدانید که حتی ارامنه ساکن خارج کشور نیز در این روز خاص خودشان را برای مناسک مخصوص و برگزاری مراسم عشای ربانی به این کلیسا میرسانند.
مراسمی خاص که در این کلیسا برگزار میشود
از طرف دیگر سالروز مرگ تاتائوس نیز ارامنه زیادی را هر ساله به سمت این کلیسا میکشند. تاتائوس یکی از حواریون حضرت عیسی به شما میآمد که برای تبلیغ این دین به جنوب ارمنستان امروزی فرستاده شده بود. اما او در حین ماموریت الهی خود به دستور پادشاه ارمنستان دستگیر و به شهادت رسید. به مناسبت سالروز شهادت وی، از اول تا چهاردهم مرداد، ارامنه از سراسر دنیا برای زیارت در ابتدا به قره کلیسا و سپس به کلیسای سنت استپانوس میآیند. باید بدانید که محل دفن پیکر مقدس تاتائوس، داخل قره کلیسا است. این مراسم در بین ارامنه بسیار مهم و ارزشمند است.
هر ساله ارامنه زیادی از داخل و خارج ایران در این مراسم اجتماعی – مذهبی کنار یکدیگر جمع میشوند. ارامنه ارتودوکس و مذاهب دیگری همانند آسوریها نیز در این گردههمایی حاضر میشوند و کودکان خود را غسل تعمید میدهند.
دلیل نامگذاری کلیسای سنت استپانوس
اما خب شاید تا به این لحظه از خودتان پرسیده باشید که چرا این کلیسا، سنت استپانوس نام دارد. در دوران حضرت عیسی (ع)، هفت نفر نیکنام را در مراسمی به صورت رسمی مبلغ دین مسیحیت شناختند. در این مراسم حواریون به صورت مستقیم این هفت نفر را تحلیف کردند و به صورت رسمی بار این مسئولیت را بر شانه آنها قرار دادند. استپانوس نیز یکی از این هفت نفر بود.
متاسفانه دین قبل از مسیحیت، یهودیت بود و به همین دلیل پیروان این دین حاضر به قبول یک آیین جدید نبودند و با آن مخالفت میکردند. زمانی که استپانوس برای تبلیغ مسیحیت به اورشلیم رفت، یهودیان به او تهمت بیدینی زدند. در آن زمان چنین سخنانی جهاد با خدا بود و جزای آن را مرگ میدانستند. به همین دلیل استپانوس را دستگیر و در بیست و ششم ماه دسامبر سال سی و شش میلادی وی را سنگسار کردند.
اهمیت شخصیت استپانوس برای مسیحیت
جالب است بدانید که هر ساله در سال روز شهادت استپانوس، مسیحیان جهان برای او مراسم بزرگداشت برگزار میکنند. استپانوس را اولین کسی در تاریخ میتوان دانست که در جهت تبلیغ مسیحیت و به خاطر تعصبات بی مورد یهودیان آن زمان سنگسار شد و به شهادت رسید. به همین دلیل مسیحیان برای او احترام زیادی قائل هستند و او را نمادی از ایمان و ایستادگی میدانند.
در نتیجه استپانوس را میتوان اولین شهید در راه مسیحیت دانست. به همین دلیل ارج و قرب بسیار زیادی در بین مسیجیان دارد و کلیساهای زیادی را در سراسر جهان با این نام تاسیس کردهاند. اگر با یک مسیحی برخورد داشتید و او نام “ناخوتکا” را بر زبان آورد، بدانید این لقبی است که مسیحیان به استپانوس نسبت دادهاند.
تاریخچه کلیسای سنت استپانوس
در مورد تاریخچه ساخت کلیسای سنت استپانوس ، روایتهای زیادی وجود دارد. هر یک از این روایتها مستندات مخصوص به خود را دارند اما بهتر است موثقترین روایت را بیان کنیم.
بعد از رستاخیز مسیح، دوازده تن از حواریون او به سرزمینهای مختلف مهاجرت کردند تا دین مسیح را ترویج دهند. از طرف دیگر قصد فرار از دست سربازان پادشاه آن زمان را نیز داشتند. در این میان بر اساس مستندات بر جای مانده از مورخان ارامنه، یکی از این حواریون “تلموس مقدس” نام داشته. تلموس در سفر خود به این دامنه میرسد و در همینجا ماندگار میشود.
تاریخ ساخت کلیسای سنت استاپونس
واقعا برای اینکه تاریخ دقیق ساخت کلیسای سنت استپانوس را به دست بیاوریم، مستند خاصی وجود ندارد. اما سندی قدیمی دال بر وجود این دژه در منطقه وجود دارد. این سند مربوط به سال ۶۴۹ میلادی است. البته برخی دیگر از مورخان بر این باور هستند که کلیسای سنت استپانوس در دوره صفویه ساخته شده است. از طرف دیگر زمانی که کلیسای سنت استپانوس را با قره کلیسا یا همان کلیسای تاتائوس در آذربایجان غربی مقایسه کنیم، شباهتهای زیادی از نظر معماری و حکاکی میتوانیم بین این دو بیابیم.
این کلیسا بین قرنهای چهارم تا ششم هجری ساخته شده. به همین دلیل احتمال میرود که سنت استپانوس نیز در همین دوران ساخته شده باشد. اما متاسفانه یا خوشبختانه این کلیسا را در دوران صفویه بازسازی کردهاند. همین مساله باعث شده که هم سنت استپانوس به خوبی دست ما برسد و هم باعث شده که تخمین قدمت آن کار دشواری شود.
هم زاد کلیسای سنت استپانوس
جالب است بدانید که در ساحل شمالی رودخانه ارس، کلیسای سنت استپانوس یک هم زاد دارد! شاید تعجب بکنید و بپرسید که مگر کلیسا هم همزاد دارد!؟ پاسخ به این سوال مثبت است. کلیسایی که از نظر ساخت، معماری و حکاکی دقیقا مشابه سنت استپانوس است، در طرف شمالی رودخانه قرار دارد. پس از این موضوع میتوانیم نتیجه بگیریم که در آن زمان فرمانروایی دو طرف رودخانه در دستان یک نفر بوده. پس به همین دلیل ساخت کلیسا را مربوط به دورهای میدانند که حاکم دو طرف یکسان بودند.
روایتی دیگر در مورد ساخت کلیسای سنت استپانوس
همانگونه که عرض کردیم، روایتهای مختلفی در مورد ساخت کلیسای سنت استپانوس وجود دارد. یکی از روایتهای تاریخی دیگر این چنین بیان میکند که ساخت این کلیسا به دوران پادشاهی آشوت باگرادونی باز میگردد. در آن زمان، کاتالیکوس خاچیک رهبر مذهبی ارامنه بود. خاچیک مقامی بسیار بالا بین ارامنه داشت و حتی میتوانست به اسقف اعظم هم دستور دهد.
او در سال ۹۷۶ میلادی یعنی حدود یک قرن پس از مسیح، به اسقف اعظمی با نام بالکن دستور داد به وانک استپانوس برود. خاچیک در اصل بالکن را سرپرست ارشد این منطقه نمود. بالکن نیز به هزینه پادشاه، کلیسای سنت استپانوس را بنا کرد. اگر کمی توجه کنید، بین این دو روایت حدود ۹۰۰ سال فاصله زمانی وجود دارد!
پس از آن در سالهای ۱۰۴۳ تا ۱۰۶۶ که جوقاتنیسی خلیقه اعظم وانک استپانوس بود، یک بار این کلیسا مرمت و بازسازی شد. مرمت بعدی مربوط به سالهای ۱۰۹۴ تا ۱۱۰۲ است که مشخص نیست توسط چه کسی انجام شده. در نهایت جالب است بدانید که عباس میرزا در حدود سال ۱۲۴۳ برای بار چهارم این کلیسا را مرمت و بازسازی کرد.
عباس میرزا و کلیسای سنت استپانوس
عباس میرزا یکی از پادشاهان محبوب ایران به شمار میآید. او حتی به اقلیتهای مذهبی نیز توجه داشت. به همین دلیل در سال۱۲۴۶ هجری قمری روستای دره شام را خرید و وقف وانک استپانوس نمود. در آن زمان دره شام را به ارزش سیصد تومان از محبعلی بیک نخجوانی خریداری کرد. پس از آن، به همین مناسبت دستور داد تا با خط نستعلیق روی کتیبهای از جنس سنک آهک سرخ یادداشتی بنویسند و بر بالای درب ورودی کلیسا نصب کنند.
متن کتیبه عباس میرزا
بسم الله الرحمن الرحیم و هو قدیم ، در عصر سلطنت اعلی حضرت قدر قدرت قضا تواء مان سکندرحشمت، دارادربان، نواب اشرف، حضرت نائب السلطنه العلیه، عباس میرزا ارواحنا فداه، که خلف ارشد نامدار جمجماه، ظل الله، فتحعلی شاه قاجار است ابقی الله عمره و سلطنت وادام الله ملکه که مرحمت بینهایت درباره کمترین دعا گوی سرگیس ولد استپان خلیفه جلفای من قراء نخجوان داشت که گویا حسن خدمت کمترین در پیشگاه حضور والا جلوهگر شد
بنابراین قریه دره شام را در تاریخ سنه ۱۲۴۶ به این کمترین که دعاگوی دولت ابد مدت شاهی بودم تیول، مرحمت فرمودند که صرف اوجاق دانیال (ع) نمایم و دعاگوی عمر دولت شاه و شاهزاده و امیرزادهها باشم و در تاریخ سنه ۱۲۴۶ قریه دره شام را از عالی جاه محبعلی بیک نخجوانی به مبلغ سه صد تومان گرفته و وقف اوجاق دانیال (ع) ساختیم که هرکس در این مقام مبارک بعد از این خلیفه بوده باشد به دولتشاه ایران واجب است دعا نماید ثانیا لعنت خدا و نفرین رسول بر آن کسی که این قریه را بفروشد یا به بیع گذارد و صرف اوجاق ننماید
سبک معماری کلیسای سنت استپانوس
برای مسافرانی که دیگر به نوعی از سبک ایرانی – اسلامی خسته شدهاند، معماری سنت استپانوس بسیار جدید و جالب خواهد بود. دقیقا این سبک از معماری چیزی است که در سفر به خارج از کشور و بازدید از ابنیه تاریخی میتوانید ببینید. به همین دلیل بازدید از این کلیسا برای بسیاری از افراد تازگی دارد.
سبک معماری این کلیسا را میتوان تلفیقی از سبک اورارتو، اشکانی و در عین حال رومی دانست و خبری از تاثیر معماری ایرانی در آن نیست. بعد از اینکه بناهای زیبا و مهمی همانند کلیسای صلیب مقدس، سنت استپانوس، قره کلیسا و همچنین کلیسای جامع اچمیادزین به این سبک ساخته شدند، این سبک از معماری را به شیوه ارمنی نسبت دادند. در حال حاضر نیز چنین شیوهای از ساخت را سبک معماری ارمنی میدانند.
نوع معماری کلیسای سنت استپانوس
طراحی این کلیسا بسیار هوشمندانه است. جالب است بدانید که به صورت کلی کلیسا را به شکل صلیبی بزرگ ساختهاند. وجود یک گند عالی در وسط کلیسا یک سنت ارمنی بوده و در مورد این کلیسا نیز رعایت شده است. در اطراف این گنبد عالی شما میتوانید تمثیلی از دوازده حواریون را ببینید که نمای بسیاری جالبی به گنبد بخشیده. از نظر مصالح باید بدانید که تمام کلیسا و همچنین دژ اطرافش از تراش سنگ به وجود آمده. برای تزئین این کلیسا از طلا و نقره بسیار زیادی استفاده شده و حالت سلطنتی و تجملی بدان بخشیده است.
نمای ۳۶۰ درجه کلیسای سنت استپانوس
مردم در آن زمان برای این کلیسا احترام زیادی قائل بودند. با اینکه هنوز هم در بین ارامنه احترام زیادی برای سنت استپانوس قائل هستند، اما در آن زمان این احترام واقعا افراطی و در حد خرافه بود. به همین دلیل مردم برای پاس زحمات این کلیسا، طلا و جواهرات زیادی را به آن هدیه میکردند. حتی زنان بدون اطلاع شوهرانشان جواهرات خود را تقدیم کلیسا میکردند. برخی حتی جامه خود را میفروختند تا بتوانند تقدیم کلیسا کنند.
ساختار درونی و بیرونی کلیسا
در ضلع شرقی کلیسا، محراب اصلی به چشم میخورد. روی دیوارهها نقوش مختلف حکاکی شدهاند که نشان دهنده سنگسار شدن استپانوس مقدس، مصلوب شدن مسیح و بشارت باکره مقدس دارند. دقیقا مشابه این آثار را روی دیوارههای خارجی و سنگی کلیسا نیز میتوانیم ببینیم. افراد نیکوکار زیادی برای مرمت و بازسازی ای کلیسا تلاش کردند و هر یک سنگی صلیبی شکل روی دیواره خارجی قرار دادند. امروزه دیواره خارجی پوشیده از این سنگهای صلیبی شکل است.
هفت برج زیبا نمایی خاص به برج بخشیدهاند که از دور دست نیز قابل دیدن هستند. برای ورود به کلیسا باید از درب ورودی واقع در ضلع غربی استفاده میکردند. جالب است بدانید بسیاری از مقامات روحانی ارامنه در همین کلیسا تحصیل کردند. در گذشته مدرسهی علوم مذهبی مسیحیان در همین کلیسا قرار داشت. این مساله نیز مزید بر علت شده تا جامعه مسیحیان ارامنه خودشان را همیشه مدیون به این کلیسا بدانند.
به دلیل اهمیت زیاد این کلیسا، علاوه بر سالنهایی برای انجام مراسم عشای ربانی، دعا و نیایش، سالن غذاخوری و انبار آذوغه نیز در فضای داخلی آن طراحی شده بوده.
نمای خارجی چشم نواز کلیسای سنت استپانوس
یکی از زیباییهای کلیسای سنت استپانوس نمای سنگی آن است. جالب است بدانید که برای ساخت این کلیسا با دقت تمام تنها از سنگهای صورتی، سرخ و سفید استفاده شده. البته امروزه به دلیل تابش آفتاب و فرسایش باد، رنگ اصلی خود را نسبتا از دست داده اما باز هم زیر تابش خورشید، سطحی صیقلی، درخشنده و زیبا دارد.
همانطور که ذکر کردیم، ورودی اصلی این کلیسا در ضلع غربی قرار دارد. وجود یک بالکن زیبا که بر چهار ستون عظیم قرار دارد، باعث زیبا شدن این درب ورودی شده. به همین دلیل است که آن را درب ورودی اصلی میدانند در حالی که برای ورود به کلیسا میتوانید از ضلع جنوبی آن نیز وارد شوید. مورخان چنین ثبت کردهاند که در گذشته گروه کر روی این بالکن سرود میخواندند و همین موضوع باعث اهمیت ورودی غربی شده است. اگر حین ورود یک ساختمان گنبددار که دقیقا به ساختمان کلیسا وصل است توجه شما را جلب کرد، باید بدانید که این همان ساختمان ناقوسخانه کلیسا است که با دقت و ظرافت خاصی ساخته شده.
صحن کلیسا
صحن کلیسا را میتوان با همان نمازخانه مسلمانان مقایسه کرد. صحن کلیسای سنت استپانوس در وسط محوطه اصلی کلیسا واقع شده. جالب است بدانید که ساختمان اصلی نمازخانه به شکل یک صلیب بزرگ طراحی شده. ساخت این صلیب بسیار هوشمندانه بوده و نوک آن به سمت مشرق است و دو بازوی صلیب در جهت شمال و جنوب قرار دارند.
برای ورود به صحن کلیسا باید از ضلع غربی وارد شوید. یک درب چوبی به ابعاد دو و نیم متر در یک و نیم متر با منبت کاری زیبا در مدخل صحن کلیسا واقع شده است. بسیاری از مورخان بر این باور هستند که این درب طی بازسازی عباس میرزا در اینجا قرار داده شده است. اطراف درب طاق مقرنس کاری شدهای به چشم میخورد که برگرفته از معماری ایرانی – اسلامی است. به همین دلیل احتمال اینکه درب را عباس میرزا قرار داده باشد، بیشتر میشود.
اگر به دنبال دیدن کتیبه عباس میرزا هستید، باید دقیقا بالای همین درب ورودی آن را بیابید. این کتیبه پس از خرید دره شام و وقف آن به کلیسای سنت استپانوس به دستور عباس میرزا نوشته و در بالای این درب نصب شد. به همین دلیل آن را میتوان نمادی از اتحاد بین ارامنه و مسلمانان دانست.
گنبد شانزده ضلعی و ارتباط آن با صحن کلیسا
گنبد شانزده ضلی را در حقیقت میتوان سقف مرکزی صلیب دانست. در ضلع شرقی این صلیب محراب قرار دارد و حدود نود و شش سانتی متر کف آن نسبت به کل ساختمان بلندتر است. دلیل آن هم این است که نمازگزاران به خداوند متعال نزدیکتر باشند. پلههایی که برای صعود به محراب طراحی شدهاند و همچنین پوشش طبقه محراب از جنس سنگ مرمر هستند.
دو میز سنگی از جنس مرمر در دو طرف سکوی محراب قرار دارند که هر کدام با چهار ستون سنگی به زمین متصل شدهاند. هر کدام از این میزها دارای یک گنبد هرمی شکل هستند. در آن دوران روی این میزها شمع روشن میکردند تا به یاد رفتگان خودشان باشند.
برای اینکه صحن کلیسا از محل تجمع مردم جدا شود، از نردههای چوبی استفاده شده بود. نقاشیهای داخل گنبد بسیار زیبا بودند اما متاسفانه در اثر گذر زمان آسیب زیادی به آنها وارد شده و در حال حاضر تصویری گنگ از آنها بر جای مانده. گنبد شانزده ضلعی این کلیسا با نیم ستونهای زیبا و ظریفی به زمین متصل شدهاند. در اصل در دو طرف هر یک این اضلاع، نمی ستونی به سمت زمین آمده است. سرستونهای این گنبد بسیار هنرمندانه تزئین شدهاند و دیدن آنها خالی از لطف نیست.
برج ناقوس کلیسا
در هر قسمت از این برجی زیبای خاصی نهفته که میتواند حواس شما را به خود جلب کند. اگر سری به قسمت جنوبی این کلیسای زیبا بزند، ساختمانی زیبا را خواهید دید که بر روی چهار ستون بنا شده. در طبقه دوم این برج گنبدی هرمی شکل وجود دارد که بر روی هشت ستون کوچکتر قرار گرفته. این ساختمان را برج ناقوس مینامند و در بالای ان ناقوس کلیسا نصب شده بوده.
نقوش روی این ستونها بسیار دیدنی هستند. داخل طاق گنبدی شکل این برج نقوش برجسته و زیبایی از طرف فرشته طیب، گل هشت پر و ترنج ستاره به چشم میخورند.
اجاق دانیال
زمانی که نام دانیال به گوش ما میخورد، اولین چیزی که به ذهنمان میرسد، نام دانیان نبی خواهد بود. اما نام این کلیسا از دانیال قدیس گرفته شده که در ۴۱۰ میلادی در سوریه به دنیا امده است. او یکی از افراد دیندار مسیحیت بوده و احترام زیادی در مسیحیت برای او قائل میشوند.
یکی از مهمترین قسمتهای هر کلیسایی را میتوان بخشی دانست که در آن مراسم غسل تعمید را انجام میدهند. اجاق دانیال نیز سالنی بزرگ با مساحتی بالغ بر ۱۲۰ متر مربع است که در آن غسل تعمید را انجام میدادند. البته تنها کاربرد این سالن بزرگ غسل تعمید نبوده و بلکه مکانی بزرگ برای اجتماعات مردمی نیز به شمار میآمده. این تالار با دیواری از قسمت شرقی کلیسا جدا شده و در آن مراسمهای مختلفی برگزار میکردند.
کلیسای سنت استپانوس ، یک افتخار جهانی
شاید برایتان جالب باشد بدانید که این بنای تاریخی با شماره ۴۲۹ در ردیف آثار ملی ایران ثبت شده. همچنین به دلیل قدمت بالا و اهمیت زیادی که این کلیسا در بین مسیحیان ایران دارد، در سال ۱۳۸۶ این کلیسا در میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسید.
امکانات رفاهی و خدماتی در اطراف کلیسا
خب اکثر ما زمانی که قصد سفر به چنین جاذبههای توریستی را داریم، میخواهیم در مورد امکانات رفاهی و خدماتی آنجا اطلاعات کسب کنیم. در مورد کلیسای سنت استپانوس باید بدانید که متاسفانه یا خوشبختانه، امکانات رفاهی و یا خدماتی و تفریحی در این منطقه وجود ندارد.
تور گردشی شما در این منطقه شاید حدود چهار الی پنج ساعت به طول بیانجامد، به همین دلیل بهتر است آب آشامیدنی و کمی تنقلات همرا خودتان بیاورید تا در حین بازدید دچار مشکل نشوید. از طرف دیگر شاید بازدید از این کلیسای قدیمی آنقدر برای کودکان خوش آیند نباشد و متاسفانه امکانات تفریحی مخصوص کودکان نیز در این مکان قرار ندارد.
کجا اقامت کنیم؟
اگر از راه دور برای بازدید از این کلیسا میآید، قطعا به مکانی برای اقامت و استراحت شبانه نیاز خواهید. اگر اینطور است، شما میتوانید با هزینه عادلانهای، یک شب در جلفا اقامت داشته باشید. بهترین مکان برای اقامت در این حوالی همان شهر جلفا خواهد بود که امکانات رفاهی و خدماتی نسبتا مناسبی را نیز در اختیار شما قرار میدهد.
بهترین فصل برای بازدید از کلیسای سنت استپانوس
محدودیت خاصی در انتخاب فصل مناسب سفر وجود ندارد. اما اگر قصد دارید تا از طبیعت چشم نواز اینجا نیز لذت ببرید، بهتر است فصل بهار را انتخاب کنید. در این فصل همه درختان سرسبز هستند و نمای بسیار زیبایی را به رود ارس تجربه خواهید کرد.
دسترسی به کلیسای سنت استپانوس
مکان کلیسای سنت استپانوس روی نقشه گوگل
برای اینکه از کلیسای سنت استپانوس بازدید کنید، باید ابتدا خودتان را به جلفا برسانید. ۱۷ کیلومتر که به سمت غرب شهر بروید، تابلویی شما را به سمت کلیسا راهنمایی خواهد کرد. در نتیجه تنها حدود سی دقیقه از شهر جلفا فاصله دارد. در ضمن باید بدانید که ساعت بازدید از این کلیسا بین ۸ صبح تا ۵ عصر است و برای ورود باید ۲۵۰۰ تومان هزینه بپردازید.
خب سفرزونی عزیز، آیا مایل به بازدید از این کلیسای زیبا هستید؟ اگر هم تا به حال از این کلیسا بازدید کردید، نظرتان را به ما بگویید؟ چه فصلی را برای سفر خود انتخاب کردید و کدام قسمت کلیسا بیش از همه شما را به وجد آورد؟
برای آشنایی بیشتر با دیدنی های آذربایجان شرقی کلیک کنید.
علیرضا مشرقی
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
یک دیدگاه
مطالب مرتبط
پربحث ترین مطالب
- تعداد نظرات: 372
- تعداد نظرات: 169
- تعداد نظرات: 161
- تعداد نظرات: 158
- تعداد نظرات: 150
- تعداد نظرات: 146
- تعداد نظرات: 131
- تعداد نظرات: 128
- تعداد نظرات: 121
- تعداد نظرات: 115
اطلاعات دقیق تر بگذارید حداقل با راهنمای کلیسا صحبت کنید و اطلاعات دقیق بگیرید با بگید براتون بنویسن
بعضی اطلاعات شما درست نیست متاسفانه و فقط تولید محتوا کردید برای سرچ گوگل همین