معماری در ایران از زمان گذشته تا امروز سبک و سیاق خاص خودش را داشته است. در فرهنگ معماری ایرانی هر نوع ساختمان برای کاربری مخصوصی ایجاد میشد و ویژگیهای منحصر به فرد خود را داشت. یکی از این بناها که بیشتر برای ایجاد امنیت به کار برده میشد و پیش زمینهای نظامی داشت، ارگ بود. ارگهای بسیاری در شهرهای مختلف ایران وجود دارند. یکی از این ارگها که از نظر تاریخی هم اهمیت بسیاری دارد، ارگ تاریخی گوگد است. با سفرزون مسافر گلپایگان باشید تا از این ارگ تاریخی بیشتر بدانید.
ارگ تاریخی گوگد ، دومین سازهی خشتی ایران
در پنج کیلومتری جادهی گلپایگان به تهران و در یکی از شهرستانهای اصفهان به متک گوگد، بنای تاریخی عظیمی را خواهید دید که یکی از مهمترین پایگاههای اسکان تاریخی بوده است. رنگ سرخ این ارگ نشان از خشتی و آجری بودنش دارد و اسناد تاریخی روایت میکنند که این سازه دومین بنای خشتی ایران است و سن و سالش به ۴ قرن پیش بازمیگردد.
در سفرزون بخوانید: جاهای دیدنی گلپایگان ، سرزمین چهار اقلیم گلهای سرخ
تاریخ در پیهای ارگ
همانطور که گفتیم تاریخ دقیق از ساخت ارگ تاریخی گوگد مشخص نشده است. قدیمیترین سند به دست آمده از این مجموعه متعلق به حدود ۴۰۰ سال پیش بوده است.اما تنها سندی که امروزه از صاحبان این ارگ وجود دارد، سندی متعلق به ۱۳۰ سال پیش است که نشان میدهد نیمی از بنای ارگ مهریهی همسر شخصی به نام علیخان بختیاری بوده است. به همین جهت به آن ارگ علیخانی هم میگویند.
ارگ تاریخی گوگد ، دژ محکم نظامی یا مسافرخانه؟
ارگ تاریخی گوگد اگرچه سند دقیقی برای اثبات نظامی بودنش ندارد، اما شواهد روایت میکنند که روزگاری در این منطقه از گلپایگان قلعهای نظامی افراشته شده که امروزه آن را ارگ تاریخی گوگد مینامند. مناطق کویری ایران، به ویژه در قسمتهای پر رفت و آمد بیشتر در معرض حملهی راهزنان قرار داشت. ارگهای نظامی به این دلیل بنا شدند تا هم از شهر در برابر راهزنان محافظت کنند و هم محلی برای آموزش قوای نظامی باشند. استان اصفهان و شهر گلپایگان نیز از این قاعده مستثنی نبودند و به همین دلیل احتمال میرود هدف ابتدایی ساخت ارگ، دلایل نظامی و امنیتی بوده است. دو بیتی زیر شعری قدیمی در اثبات این موضوع است:
یکی دژ برآمد ز راه نخست ز رزم آوران نام آن را بجست
شنید این سخن نام دژ گوگد است در او ایمن از هرچه دیو و دد است
در سفرزون بخوانید: قلعه های ایران ، بازماندهای از افسانههای تاریخی
اما گلپایگان همیشه دچار نا امنی نبود. به همین دلیل ارگ تاریخی گوگد توانست پس از مدتی کاربری خود را تغییر دهد. علت این تغییر کاربری قرار گرفتن این منطقه در مسیر جادهی ابریشم بود. این عامل باعث شد تا رهگذران و بازرگانان مشهور جاده ابریشم سر از این ارگ تاریخی درآوردند و این سازه کمکم به محلی ابت برای استراحت مسافران تبدیل شد. تا آنجا که حتی اسناد تاریخی فراموش کردند که روزی این ارگ جایگاه نظامیان بوده است.
زیبایی در معماری قلعهی تاریخی
اگر از بالا به این ارگ تاریخی نگاه کنیم پلانی مربعی و بسیار منظم از این قلعه را خواهید دید. این قلعه با وجود قدمت از درستترین اصول معماری برخوردار است و ریزهکاریهای ساخت بنا باعث مستحکم بودن آن در این سالها بوده است. حیاط در بخش مرکزی با درختان و باغچههای مربعی تزئین شده تا زیبایی ارگ تاریخی گوگد را کامل کند.
در سفرزون بخوانید: کاروانسراهای ایران ،اقامتگاههایی به وسعت تاریخ
مرتفعترین دیوارهای قلعه در گذشته محلی برای دیدهبانی بوده است. معماران این بنا با توجه به این موضوع نقشهای خلاقانه برای این برج با شکوه طراحی کردند. شیارهای ایجاد شده روی برج دیدهبانی در ظاهر خانهای برای کبوترها و پرندگان بود. اما در حقیقت طعمهای برای راهزنان و زنگ خطری برای نظامیان به حساب میآمد. زیرا در هنگام ورود آنها با بیقراری و جنبش پرندگان اهالی ارگ به حالت آماده باش قرار میگرفتند.
وجود جزئیاتی مانند چاه آب برای روزهای جنگ و حوض میانی این ارگ تاریخی به آن اعتبار بیشتری نیز بخشیده است.
اقامت در اتاقهای قلعهی ۴۰۰ ساله
این ارگ تاریخی زیبا در سال ۱۳۷۸ بازسازی شد و به بت ملی درآمد. در همان سال به کاربری گذشتهی خود بازگشت و میزبانی برای مسافران شهر گلپایگان شد. هتل ارگ گوگد در دو طبقه بنا شده و دارای ۲۰ اتاق است. این مجموعه با امکاناتی مدرن پذیزای گردشگران در دومین بنای خشتی ایران است. همچنین میتوانید هنگام بازدید از ارگ در رستوران این مهمانسرای سنتی غذا صرف کنید.
حضور در این بناهای تاریخی با قدمت بسیار زیاد نشانهای از تاریخ سرزمین پهناورمان را در دلمان خواهد کاشت. شما نیز از این تجربهی ناب برای ما بگویید.
لیست کامل
تور طبیعت گردی و تور اصفهان
لیست کامل
تور یک روزه و تور چند روزه
زهرا سرشکی
مطالب مرتبط
پربحث ترین مطالب
- تعداد نظرات: 372
- تعداد نظرات: 169
- تعداد نظرات: 162
- تعداد نظرات: 158
- تعداد نظرات: 153
- تعداد نظرات: 146
- تعداد نظرات: 133
- تعداد نظرات: 128
- تعداد نظرات: 122
- تعداد نظرات: 115