صنایع دستی یزد، جلوهای از هنر مردمان این دیار را پیش روی علاقهمندان قرار میدهد. یزدیها، مردمانی خوشسلیقه و هنردوست هستند. به لطف این شرایط، صنایع دستی ارزشمندی درست میکنند که به لحاظ زیبایی نظیر ندارد. از طرف دیگر صنایع دستی یزد بیانگر فرهنگ و تاریخ اهالی این دیار است. از آنجایی که آوازه این صنایع دستی در سرتاسر ایران پیچیده، محصولات هنری این سرزمین یاد و خاطره خوش یزد و مردمان خونگرم این سرزمین را تداعی میکند. جاذبههای این صنایع دستی به اندازهای است که نمیتوان بهراحتی از کنار آنها گذشت. به همین منظور در این مطلب اطلاعات کاملی از بهترین صنایع دستی یزد و منطقههای اطراف آن آماده کردهایم. در این مطلب از شمدهای یزدی میگوییم و به دندان بافی و زری بافی اشاره میکنیم. در ادامه نکتههایی جالب از زری بافی مطرح میکنیم و برای شما از پارچه زیبای شعربافی یزد سخن میرانیم.
شمد یزدی
صنایع دستی یزد همگی تاریخچهای کهن دارند. برای نمونه میتوان به صنعت نساجی اشاره کرد. همانگونه که بهتر از ما میدانید، اهالی بسیاری از منطقههای ایران از دیرباز تاکنون به نساجی مشغول هستند. این شرایط زمینهای برای ایجاد رشتههای زیادی در حرفه نساجی فراهم کرده است. یکی از این رشتهها، شَمد بافی است. استان مازندران و یزد، بهعنوان ۲ قطب اصلی شمد بافی ایران شناخته میشوند. یزدیها پارچههای شمدی را با الیافی از جنس پنبه میبافند. با این توضیح، حتماً متوجه شدهاید که شمد، پارچهای نرم و خوشفرم است. این ویژگیها، شمد را به پارچهای پرکاربرد تبدیل کرده که فایدههای زیادی دارد. به لحاظ زیبایی نیز انصافاً باید گفت شمد، طرح و نقشی زیبا دارد. و به شما توصیه میکنیم برای خرید شمد یزدی به بازار خان یزد مراجعه کنید.
یزدیها، شمد را در ابعاد ۱۵۰ در ۲۲۰ سانتیمتر میبافند. ناگفته نماند، شمد در ابعاد دیگری نیز وجود دارد. پارچههای شمدی، ۲۷ چله دارند. این پارچهها در کنار جنس نرم، سبک و خنک هستند. در نتیجه هوا بهراحتی در بین الیاف پارچههای شمدی عبور میکند. این شرایط، شمد را به انتخاب مناسبی برای روانداز در شبهای گرم تابستان تبدیل کرده است. شمد، در کنار این هوا را به راحتی عبور میدهد، جلوی نیش و نفوذ حشرات را میگیرد. این پارچه زیبا و سنتی، کاربردهای دیگری نیز دارد.
بسیاری از طرفداران پارچههای سنتی، شمد را برای زیرانداز و حولههای ساحلی استفاده میکنند. الیاف پنبهای شمد و بافت آن به گونهای است که جای زیادی نمیگیرد. در نتیجه بهراحتی میتوانید شمد را در مسافرت همراه ببرید. پارچه شمد بهرغم کاربردهای زیاد و طراحی زیبا، قیمتی مناسب دارد. به همین دلیل اگر در بین صنایع دستی یزد، دنبال محصولی پرکاربرد و زیبا میگردید، شمد انتخاب مناسبی برای شماست.
دندانی بافی
صنایع دستی یزد، بازتابی از فرهنگ و باورهای مردمان این منطقه به حساب میآیند. امکان ندارد جایی صحبت از هنرهای دستی یزد مطرح شود و کسی به دندانی بافی اشاره نکند. این هنر، بیشتر در بین زرتشتیان یزد رواج دارد. همانگونه که میدانید، یزد از روزگاران دور بهعنوان یکی از پایگاههای اصلی زرتشتیانِ ایران شناخته میشد. باورمندان به آیین زرتشتی، هنرهای زیادی دارند که یکی از آنها دندانی بافی است. دندانی بافی، در گروه هنرهای نساجی یزد قرار دارد. هنرمندان خوشسلیقه با کمک هنر دندانی بافی، پارچههای زیبا و پرکاربردی میبافتند.
بافت این پارچهها با گرههای بسیار ریزی انجام میشود. در اطراف پارچههای دندانی بافیشده، طرحهای زیبایی خودنمایی میکند. این طرحها، نمادهای مختلفی از فرهنگ و زندگی مردمان یزد را در ذهن تداعی میکند. دندانی بافی، از آن دسته پارچههای اصیل و زیباست که جاذبههای بصری بیشماری دارد. این پارچهها به لحاظ قیمت نیز در گروه صنایع دستی یزد با قیمتی مناسب قرار میگیرند.
زری بافی
علاقهمندان تاریخ یزد بهخوبی میدانند که این سرزمین یکی از مراکز اصلی صنعت نساجی در ایران به حساب میآید. هنر نساجی سینهبهسینه از یزدیهای قدیم به ساکنین جدید این دیار منتقل شده است. این شرایط باعث شده تا یزدیها روشهای مختلفی برای بافت پارچه را انتخاب کنند. یکی از جالبترین روشهای بافت پارچه زری بافی است. برای آشنایی با تاریخچه زری بافی، باید سری به تونل تاریخ بزنید. ریشههای تاریخی این هنر به دوران قبل از اسلام باز میگردد. جالب است بدانید در دوران صفویان، یزدیها شرایط بهتری برای هنرنمایی پیدا کردند. به لطف این شرایط، هنر زری بافی در بین اهالی این دیار رونق پیدا کرد و به اوج رسید. همانگونه که حتماً حدس زدهاید، منظور از زری بافی، هنری است که در آن از طلا برای تاروپود پارچه کمک میگیرند.
ناگفته پیداست وقتی با پارچهای از تاروپود طلا روبهرو هستیم، این پارچه طرح و نقشی اشرافی دارد. هنرمندان یزدی برای بافت پارچههای زری بافیشده از ابریشم و گلابتون نیز کمک میگیرند. پارچههای زری بافی با دستگاه مخصوصی بافته میشوند. این دستگاه نسبت به دیگر دستگاههای نساجی سنتی، پیچیدگیهای بیشتری دارد. در نتیجه پارچههای زریبافی در کنار زیبایی، از کیفیت چشمگیری برخوردار هستند. این پارچهها در ۲ گروه زربفت اطلسی و زربفت دارایی بافته میشوند. هر کدام از این گروهها، ویژگیهای خاص خود را دارا هستند. انصافاً باید گفت در بین تمامی صنایع دستی یزد، کمتر پارچهای را سراغ داریم که زیبایی آن با پارچههای زری بافی برابری کند.
این زیبایی برای خریداران، ارزان تمام نمیشود. پارچههای زری بافی یزد، قیمتی گزافتر نسبت به دیگر صنایع دستی دارند. با این حال زیباییهای این پارچهها بهاندازهای است که ارزش دارد هزینهای بیشتر برای یکی از بهترین صنایع دستی یزد اختصاص دهید.
اگر قصد سفر به شهر زیبای یزد را دارید، برای کسب اطلاعات بیشتر راجب جاهای دیدنی یزد کلیک کنید.
مخمل بافی یزدی
کسی را سراغ نداریم که طرفدار پارچههای نرم و مخملی نباشد. محبوبیت این پارچهها شرایط را برای تبدیل مخمل بافی به یکی از بهترین صنایع دستی یزد فراهم کرده است. هنرمندانِ مخمل بافِ یزدی، با دستگاه نساجی قدیمی پارچههایی نرم و زیبا میبافتند. این پارچهها طرحهای زیبایی دارد و برازنده دکوراسیون قسمتهای مختلف منزل است. پارچههای مخمل بافیشده یزدی را در دوخت پوشاک و دیگر لوازم پارچهای منزل نیز میتوانید استفاده کنید. جالب است بدانید تاریخشناسان، ارزش پارچههای مخمل بافیشده را به دوران تیموریان نسبت میدهند. دیرینگی این پارچهها باعث شده تا جایگاه ویژهای در فرهنگ و آداب یزدیها پیدا کند.
بسیاری از اشراف یزد و علاقهمندان به سنتهای این دیار برای تزئین جیزیه عروس از پارچه مخمل بافیشده کمک میگیرند. این پارچهها به لحاظ مذهبی نیز راه خود را به ساخت جانماز و سجادههای فاخر پیدا کردهاند. اگر به دنبال یکی از بهترین صنایع دستی یزد میگردید و میخواهید محصولی خاص و ارزشمند انتخاب کنید، پارچه مخمل بافی یزد گزینه مناسبی برای شماست.
چادرشب یزدی
صنایع دستی یزد کاربردهای متنوعی در منزل دارند. بعضی از این صنایع دستی هنوز هم گزینهای کارآمد برای استفاده در منزل به حساب میآیند. برای نمونه میتوان به چادر شب یزدی اشاره کرد. این چادرشبها، کاربردهای مختلفی در منزل دارند که مهمترین آنها، پیچیدن لحاف و ملحفه در آن است. از آنجایی که چادرشب عموماً برای لحاف و تشک استفاده میشود، ابعادی بزرگ دارد. ناگفته نماند جنس پارچههای چادرشب به اندازهای بادوام است که از این پارچهها برای کارهای دیگری مانند روکش لوازم، پرده و زیرانداز نیز میتوانید استفاده کنید. چادرشب، الیافی نخی دارد. به لطف این شرایط، پارچههای چادرشب بهراحتی شسته میشوند. و چادرهای شب یزدی جزء معروف ترین سوغات یزد هستند.
انصافاً باید گفت چادرشب یزدی به لحاظ زیباشناختی ممکن است جلوهای مانند دیگر پارچههای نفیس یزدی نداشته باشد، اما کاربرد این پارچهها باعث شده تا همچنان طرفداران خاص خود را داشته باشد. هنرمندان یزدی برای بافت چادرشب از طرحهای چهارخانه بهره میگیرند. این طرحها جلوهای معمولی و خاطرهساز برای چادرشب ایجاد میکند. به لطف طرح های معمولی و الیاف نخی که در بافت چادرشب استفاده میشود، این محصولات قیمتی مناسب دارند. اگر از علاقهمندان صنایع دستی یزد هستید و میخواهید محصولی پارچهای، کارآمد و خوشقیمت انتخاب کنید، چادرشب یزدی انتخاب مناسبی برای شماست.
طلا و جواهر یزد
اگر به تاریخ ایران کهن علاقه داشته باشید، حتماً بهخوبی میدانید که منطقه فارس کنونی، در روزگاران دور مکانی برای سکونت پادشاهان بود. این روزها اثر چندانی از این پادشاهان باقی نمانده، با این حال هنر اشرافی که در آن روزگاران وجود داشت در نزد یزدیها به امانت باقی گذاشته شده است. همانگونه که میدانید، طلا، یکی از مهمترین زیرآلات شاهان به حساب میآید. در نتیجه هنر طلاسازی از روزگاران بسیار دور در یزد و منطقههای اطراف آن رونق داشته است. این هنر سینهبهسینه به مردمان یزد امروز منتقل شده است.
به لطف این شرایط، یزدیها در گروه بهترین طلاسازان ایران قرار دارند. ماحصل این تلاش باعث شده تا هنر طلاسازی به یکی از صنایع دستی یزد با ویژگیهای اشرافی تبدیل شود. جایگاه طلاوجواهر در بین یزدیها بهاندازهای است که راستهای در این شهر با نام راسته زرگرها وجود دارد. این بازار یکی از بازارهای قدیم یزد است و گردشگری در آن خالی از لطف نیست.
جالب است بدانید بازاری که از آن صحبت میکنیم در سدههای ۱۲ و ۱۳ هجری ساخته شده. این بازار بهعنوان مرکزی برای خرید طلا در منطقه شناخته میشود. آثار طلاسازیشده یزدی بهاندازهای نفیس و زیباست که علاقهمندان از سرتاسر ایران و جهان برای خرید این محصولات به یزد میآیند. در نتیجه طلا و جواهر یزد حتی نظر مشکلپسندها را نیز به خود جلب میکند. اگر به دنبال صنایع دستی یزد با ویژگیهای اشرافی میگردید و میخواهید حسابی خودتان را تحویل بگیرید، در خرید طلا و جواهر یزد شک نکنید.
شال یزدی
مطمئن هستیم تاکنون نام شال یزدی به گوش شما خورده است. این شال یکی از معروفترین صنایع دستی یزد است. شال یزدی با طرحهای ساده، اما زیبایی روانه بازار میشود. جالب است بدانید به لحاظ کیفیت نیز شال یزدی، در گروه پارچههای بادوام قرار دارد. جالبتر اینکه در روزگاران قدیم، برای بافت شال یزدی از ابریشم کمک گرفته میشد. یزدیها برای زیبایی این شال از طرحهای چهارخانه و راهراه بهره میگیرند. اهالی این دیار، اکنون شال یزدی را با نخ ویسکوز میبافتند. نخی که از آن صحبت میکنیم الیافی نرم و حالتپذیر دارد. به همین دلیل شال یزدی، خوشحالت و بهراحتی چروک نمیشود. این شال رنگی ثابت دارد و میتوانید بدون نگرانی از آبرفتگی یا تغییر رنگ، آن را بارها بشویید.
بعضیها از شال یزدی بهعنوان دکوراسیون منزل نیز استفاده میکنند. همانگونه که اشاره کردیم، شال یزدی یکی از محبوبترین صنایع دستی این دیار به حساب میآید. محبوبیت این شال باعثشده تا یزدیها روشهای مختلفی برای بافت آن به کار ببندند. شال یزدی در مدلهای رضایی، چارقدی، اتابکی، محرمات و کشمیری بافته میشود. شال یزدی خوشقیمت است و در بیشتر مراکز خرید یزد به فروش میرسد. به لطف این شرایط، فرصتی پیدا میکنید تا بهترین شال را بسته به سلیقهای که دارید، انتخاب نمایید.
آثار هنری مسی یزد
یزد یکی از مهمترین پایگاههای هنر مسگری در ایران است. به همین منظور، بازاری بزرگ با نام بازار مسگری در یزد وجود دارد. این بازار با دیرینگی بیشتر از ۶۰۰ سال، جایگاه ویژهای در جاهای دیدنی یزد پیدا کرده است. هنرمندان مسگر از گوشهوکنار یزد در این بازار دور هم جمعشدهاند تا آثار هنری مسی را پیش روی علاقهمندان قرار دهند. زیباییهای این آثار مسی بهاندازهای است که بهعنوان یکی از بهترین صنایع دستی یزد شناخته میشوند. همانگونه که میدانید، هنر مسگری فقط جنبه زیباشناسی ندارد. هنرمندان مسگر، با این هنر قابلمه، دیگ، ماهیتابه و دیگر ظرفهای مسی را میسازند. این ظرفها در کنار کاربرد در آشپزخانه، انتخاب مناسبی برای تزئین دکوراسیون منزل به حساب میآیند.
فایدههای ظرفهای مسی از چیزی که فکرش را بکنید بیشتر است. این ظرفها خاصیت ترکیبات سودمند خوراکیها را حفظ میکنند. به لحاظ آشپزی نیز انصافاً باید گفت طعم غذایی که در ظرف مسی پخته شده از دیگر خوراکیها بیشتر است. ظرفهای مسی، گزینهای مناسب برای پخت خورشتهای خوشطعمِ ایرانی هستند. برای سرخکردن غذا نیز میتوانید از این ظرفها کمک بگیرید. غذایی که در ظرفهای مسی سرخ میشود، طعم بهتری دارد و لذیذتر است. برای علاقهمندان صنایع دستی یزد باید بگوییم که هنرمندان مسگر، محصولات مسی را با ضربههای چکش حالت میدهند. در نتیجه هرچقدر قابلمه و دیگر محصولات مسی آشپزخانه، چکش بیشتری خورده باشد، کیفیت بهتری دارد.
ناگفته نماند ارزش ریالی این ظرفها نیز بسته به مقدار چکشی که مسگرها به آن زدهاند، افزایش پیدا میکند. هنر مسگری فقط به چکشزدن قابلمه و ظرفهای آشپزخانه خلاصه نمیشود. این هنر طیف بسیار گستردهای دارد که اوج آن را میتوانید در تابلوهای مسی ببینید. این تابلوها نظر علاقهمندان آثار نفیس را به خود جلب میکنند. تمامی این شرایط دستبهدست هم داده تا آثار مسی این دیار به یکی از بهترین صنایع دستی یزد تبدیل شود.
پارچه شَعربافی یزد
صنایع دستی یزد، محصولات مختلفی دارد که مهمترین آنها، پارچههای زیبای این دیار است. انصافاً باید گفت در بین تمامی محصولات صنعت نساجی یزد، پارچه شعربافی خودنمایی میکند. یزدیها این پارچه را با ابریشم مصنوعی میبافند. مردمان خوشسلیقه این سرزمین برای بافت پارچههای شعربافی، دستگاههای مخصوصی ابداع کردهاند. این وسیله با نام دستگاه بافندگی چهارورودی شناخته میشود. کار با این دستگاه نیازمند تخصص و نیروی بدنی زیادی است. پارچههای شعربافی یزد در طرحهای ساده و زیبایی بافته میشود. این طرحها عموماً راهراه هستند. هنرمندان شعرباف، برای بافت این پارچهها خوشسلیقگی به خرج میدهند و رنگهای زیبایی به کار میگیرند.
قرمز، سبز، زرد، مشکی و بنفش از رنگهایی است که در پارچههای شعربافیشده خودنمایی میکند. از آنجایی که با پارچهای قدیمی و سنتی روبهرو هستیم، محصولات شعربافی راه خود را به فرهنگ مردمان یزد نیز پیدا کرده است. بسیاری از مسافران برای خرید سوغات یزد سراغ پارچه شعربافی میروند. این پارچهها بهرغم ارزش هنری، قیمتی مناسب دارد. به لحاظ کاربرد نیز هزارویک کار را میتوانید با پارچههای شعربافی انجام دهید.
دارایی بافی
یزدیها هنر ارزشمندی با نام دارایی بافی دارند. این هنر نیز همانند بسیاری دیگر از صنایع دستی یزد، در گروه زیر مجموعه هنرهای نساجی قرار میگیرد. دارایی بافی از هر لحاظ که فکرش را بکنید، هنری ارزشمند است. دیرینگی این هنر به حدود یک هزاره پیش باز میگردد. هنرمندان یزدی برای بافت پارچههای دارایی بافی از ابریشم مصنوعی و رنگهای طبیعی بهره میگیرند. همانگونه که میدانید، در روزگاران دور، خبری از ابریشم مصنوعی نبود. به همین دلیل پارچههای دارایی بافی را با ابریشم طبیعی میبافتند. این پارچهها با دستگاه خاصی بافته میشود و کیفیت بسیار زیادی دارد. در نتیجه نام پارچه دارایی بافی را برای این دسته از منسوجات یزد انتخاب کردهاند. در روزگاران دور، اعیان و اشراف یزد از پارچههای دارایی بافی استفاده میکردند. این روزها خبری از نخهای ابریشم طبیعی در پارچههای دارایی بافی نیست.
با توجه به تعریفهایی که از پارچههای دارایی بافیشده مطرح کردیم، حتماً متوجه شدهاید که این پارچهها طرحهای زیبایی دارند. از نقشهای تماشایی پارچههای دارایی بافیشده هرچقدر بگوییم، کم گفتهایم. زیبایی پارچههای دارایی بافی یزد شرایطی فراهم کرده تا از این پارچهها برای تزئین قسمتهای مختلف دکوراسیون منزل نیز بهره گرفته شود. این پارچهها به لحاظ کیفیت نیز دوام خوبی دارند. همانگونه که اشاره کردیم، پارچه دارایی بافی در روزگاران قدیم قیمتی گزاف داشت. خوشبختانه استفاده از نخهای ابریشمی مصنوعی باعث شده تا این پارچهها قیمتی بسیار مناسب پیدا کند. در نتیجه از بابت قیمت نیز خاطرتان جمع که خرید این پارچهها خرج چندانی روی دست شما نمیگذارد. تمامی این شرایط دستبهدست هم داده تا پارچه دارایی بافی به یکی از بهترین سوغات یزد تبدیل شود.
سفالگری یزد
اگر به دنبال یکی از ارزشمندترین صنایع دستی یزد میگردید، در انتخاب آثار سفالگری این سرزمین شک نکنید. برای علاقهمندان به صنایع دستی باید بگوییم که سفالگری ریشهای دیرینه در ایران دارد. این هنر باستانی، در گروه نخستین صنایع بشر به حساب میآید. بر اساس جدیدترین دستاوردهای باستانشناسی، دیرینگی سفالگری ایران به ۱۰ هزار سال پیش باز میگردد. از آنجایی که با هنری تاریخی روبهرو هستیم، روشهای مختلفی برای سفالگری در طول زمان ابداع شده است. همانگونه که حتماً میدانید، آثار سفالی با چرخهای مخصوصی درست میشود. یزدیها از آن دسته سفالگرانی هستند که بهترین روشها را برای ساخت سفالینههای زیبا استفاده میکنند. به همین دلیل سفالگری یزد، طیف گستردهای از انواع سفالینههای زیبا و بهخصوص را فراهم کرده است.
برای علاقهمندان صنایع دستی یزد باید بگوییم که سفالگری، هنری است که برای زیباسازی آن از دیگر هنرها نیز کمک گرفته میشود. ماحصل این کار را در قالب نقاشیهای زیبایی شاهد هستیم که روی آثار سفالگری یزد ترسیم میشوند. آثار سفالی با خاک رس درست میشود. این خاک، رنگی قرمزمانند دارد. در نتیجه بسیاری از این آثار با رنگ طبیعی در اختیار علاقهمندان قرار میگیرد. در بسیاری از مواقع نیز لعابی زیبا روی محصولات سفال گری کشیده میشود. این لعاب، در کنار زیبایی، دوام محصولات سفالی را نیز افزایش میدهد.
جالب است بدانید در بین تمامی صنایع دستی یزد، محصولی به تنوع سفال سراغ نداریم. نمونهای سفالی از بسیاری از لوازم آشپزخانه وجود دارد. تندیسهای زیبا، گلدانهای شیک و بادوام را نیز باید به محصولات سفالگری یزد اضافه کنید. جالبتر اینکه سفالگری بهرغم زیبایی، قیمت مناسبتری نسبت به دیگر صنایع دستی دارد. تنوع بسیار، زیبایی چشمگیر و قیمت مناسب باعث شده تا بسیاری از هنردوستها، سفال را بهعنوان بهترین صنایع دستی یزد انتخاب کنند.
زیلو یزد
برای تعریف از زیلو، کافی است به این نکته اشاره کنیم که به زیرانداز سلامتی معروف است. یزدیها کارنامهای درخشان در بافت زیلو دارند. جالب است بدانید زیلو عموماً در منطقههای گرم و بیابانی ایران استفاده میشود. با این حال به اندازهای پرکاربرد است که در دیگر منطقههای ایران نیز میتوانید از زیلو کمک بگیرید. رواج استفاده از زیلو در یزد و منطقههای اطراف آن بسیار زیاد است. یکی از پرکاربردترین استفادههای زیلو، بهرهمندی از آن بهعنوان زیرانداز در مسجدها و اماکن مذهبی است. احتمال زیادی وجود دارد که در حین بازدید از یکی از جاهای دیدنی یزد با جاذبههای مذهبی، چشمتان به زیلوهایی روشن شود که به جای فرش پهن کردهاند. برای شما گفتیم که زیلو به زیرانداز سلامتی شهرت دارد. این شهرت بیحکمت نیست.
همانگونه که حتماً میدانید، آلودگیهای بسیار ریز در بافت فرش و موکت قرار میگیرند. این ذرات بر اثر استفاده دوباره به هوا منتقل میشود. این شرایط درباره زیلو وجود ندارد. بافت زیلو بهگونهای است که ذرات ریز در آن قرار نمیگیرد. به لطف این شرایط، زیلو به انتخاب اول افرادی تبدیلشده که بیماریهای تنفسی دارند. به دلیل ترکیبات غیرحساسیتزای زیلو، این زیرانداز برای بیماران پوستی نیز پیشنهاد میشود. از آنجایی که کودکان، پوستی حساستر نسبت به بزرگسالان دارند، استفاده از زیلو بهعنوان زیراندازِ اتاق کودکان گزینه ای مناسب بهحساب میآید.
کاربرد زیلو در مساجد و اماکن مذهبی باعث شده تا طرحهای این زیرانداز، جلوهای مذهبی داشته باشد. به همین دلیل رنگهای آبی، سبز و قهوهای از رایجترین رنگهای زیلو شناخته میشود. زیلو طرحهایی سنتی دارد و در ابعاد مختلفی بافته میشود. قدیمیترین زیلوی ایران در شهر میبد یزد قرار دارد. دیرینگی این زیرانداز به ۶۰۰ سال پیش باز میگردد. به افرادی که دنبال صنایع دستی یزد با ویژگیهای سودمند میگردند، زیلو را پیشنهاد میکنیم.
ترمه یزد
به آن دسته از علاقهمندان مشکلپسندی که دنبال بهترین صنایع دستی یزد هستند، ترمه را پیشنهاد میکنیم. ترمه، گل سرسبد پارچههای سنتی یزد بهحساب میآید. این پارچه فاخر، از دیرباز تاکنون بهعنوان البسه شاهان استفاده شده است. بسیاری از هنرمندان مرکز ایران به بافت ترمه مشغول هستند. با این حال انصافاً باید گفت یزدیها، تخصص ویژهای در ترمهبافی دارند. این هنرمندان ترمههای زیبایی میبافند که نظیر آنها را جای دیگری سراغ نداریم. دلیلهای بسیاری برای زیبایی ترمه و محبوبیت آن وجود دارد. یکی از این دلیلها که بهراحتی نمیتوان از کنار آن گذشت، الیاف طبیعی است که هنرمندان یزدی برای بافت ترمه از آن استفاده میکنند. اشرافیبودن ترمه بیحکمت نیست. پارچهای که از آن صحبت کنیم با طرحهای چشمنوازی بافته میشود. در دوران صفویان، بافت ترمه رونق چشمگیری پیدا کرد. این پارچه از یزد به سرتاسر ایران ارسال میشد.
ترمه، پارچهای با کاربردهای بیشمار است. مهمترین مصرف ترمه را میتوان در صنعت پوشاک دانست. این پارچه ممکن است قیمتی گرانتر نسبت به دیگر محصولات نساجی سنتی یزد داشته باشد. با این حال، لطافت ترمه و زیبایی آن بهاندازهای است که ارزش دارد هزینهای گرانتر را برای خرید این پارچه اختصاص دهید. این نوید را به علاقهمندان صنایع دستی یزد بدهیم که مراکز خرید این شهر، ترمه با اندازهای مختلفی بهصورت متری فروخته میشود. در نتیجه میتوانید بسته به لباسی که قصد دوخت آن را دارید، ترمه دلخواه را خریداری کنید. محبوبیت ترمه باعث شده تا محصولات پارچهای مختلفی با ترمه تولید شود. تمامی این محصولات در سوغاتیفروشیهای یزد در اختیار علاقهمندان این هنر ارزشمند قرار دارد. اکنون که صحبت از خرید ترمه به میان آمد، خالی از لطف نیست اگر به این نکته اشاره کنیم که ترمههای مصنوعی قیمت کمتری دارند.
ظرفهای قلمزنی یزدی
یزد، یکی از مهمترین قطبهای هنر قلمزنی ایران است. هنرمندان این دیار با قلمهای مخصوص و ضربه چکش، طرحهای زیبایی روی ظرفها فلزی حک میکنند. برنج، نقره، طلا و مس بهعنوان محبوبترین فلزها برای قلمزنی شناخته میشود. دیرینگی قلمزنی در ایران به دوران ساسانیان باز میگردد. هنرمندان قلمزن برای حککردن نقشهای زیبا روی ظرفهای فلزی، روش جالبی دارند. قلمزنهای یزدی ابتدا داخل و زیر ظرف فلزی را با قیر گچ و قیر پر میکنند. این روش جلوی ایجاد سروصدای زیاد در حین قلمزنی را میگیرد. پس از پایان کار، گچ و قیری که ظرف را پوشانده را جدا میکنند. در نهایت روی قسمتهایی که نقشهایی با قلم حک شده، زغال میریزند و با روغن جلای سیاه، پوشش میدهند. به لطف این شیوه، نقشهایی که حکاکی شده، جلوهای زیبا و تماشایی پیدا میکند.
کاربرد اصلی قلم زنی، تزئین ظرفهای آشپزخانهای سنتی و زیباست. به لطف این شرایط، انواع سماور قلمزنی، مجمع، سینی، شکلاتخوری، شیرینیخوری، میوهخوری، تابلوهای برجسته، کاسه و قهوه جوش فروشگاههای عرضه صنایع دستی یزد خودنمایی میکند. قلمزنی هنری ظریف است که نیاز به دقت زیادی دارد. از طرف دیگر با توجه به اینکه عموماً ظرفهای نقره را قلمزنی میکنند، قیمت این صنایع دستی کمی گرانتر است. این هنر راه خود را به سازمان ملل نیز باز کرده است. اثری قلمزنیشده در ورودی سازمان جهانی مالکیت فکری در سوئیس قرار دارد. در نتیجه اگر به دنبال خرید صنایع دستی یزد با جاذبههای بینالمللی میگردید و از تماشای آثار قلمزنیشده یزد سیر نمیشوید، برای خرید این محصولات شک نکنید.
کاشی یزد
یکی دیگر از صنایع دستی یزد که محبوبیت زیادی در بین هنردوستها دارد، کاشیکاری است. یزدیها از سالهای بسیار دور به تولید کاشیهای مختلف مشغول بودهاند. برای تعریف از کاشی یزد کافیست به این نکته اشاره کنیم که بهترین کارخانههای کاشیسازی در این دیار قرار دارند. هنرمندان یزدی با این کاشیها، صنایع دستی زیبایی درست میکنند. این صنایع دستی بیشتر جنبه هنری دارد و در قالب تابلوهای کاشیکاریشده در اختیار علاقهمندان قرار میگیرد. اهالی این سرزمین، کاشی را در مدلهای شش گوش، یزدی، کاشی کمک، هفترنگ و حاشیه کمند تولید میکنند. هنرمندان یزدی، این کاشیها را با ظرافت و دقت در کنار هم قرار میدهند تا ترسیمگر شکلهای زیبایی باشد.
تابلوهای کاشیکاری یزد، عموماً نمادهای اسلامی و سنتی را به تصویر میکشند. خوشبختانه از آنجایی که این هنر در بین جوانهای یزدی نیز رواج دارد، آثار کاشیکاری مدرنی را شاهد هستیم. به این ترتیب میتوان گفت آثار کاشیکاری یزد پاسخگوی سلیقه تمامی هنردوستهاست. امکان ندارد سری به جاهای دیدنی یزد بزنید و چشمتان به جمال کاشیهای زیبای این منطقه روشن نشود. تابلوهای کاشیکاریشده از آن دسته از صنایع دستی یزد است که یادوخاطره این دیار را برای همیشه در ذهن علاقهمندان ماندگار میکند.
حصیر بافی یزد
سالیان سال است که هنرمندان یزدی به بافت حصیرهای زیبا و بادوام مشغول هستند. ماحصل تلاش این هنرمندان را در قالب انواع محصولات حصیری شاهد هستیم. علاقهمندانِ صنایع دستی ایران بهخوبی میدانند که حصیر، در بسیاری از مناطق این سرزمین بافته میشود. هر کدام از این منطقهها، روش خاصی را برای بافت حصیر به کار میبنند. به لحاظ مواد لازم برای بافت حصیر نیز روشهای مختلفی وجود دارد. با توجه به اینکه یزد در مرکز ایران قرار گرفته، روش بافت حصیر اهالی این دیار متفاوت است. به لطف این شرایط، حصیرهای یزدی در کنار زیبایی، کیفیت چشمگیری دارند. از آنجایی که درخت نخل در منطقههای جنوبی و مرکزی ایران بهوفور یافت میشود، یزدیها حصیرها را با برگ درخت نخل میبافند.
جالب است بدانید ساقه گندم، ترکه درختهایی مانند بید، برگ و ساقه نی از دیگر موادی است که ایرانیها برای بافت حصیر از آن کمک میگیرند. هنرمندان حصیربافِ یزدی محصولات بسیار متنوعی درست میکنند. انواع زیرانداز، پردههای حصیری، ظرفهای آشپزخانهای، سبد، زنبیل و کلاه حصیری را میتوان در گروه صنایع دستی یزد قرار دارد. همانگونه که اشاره کردیم، بستر مناسبی برای تهیه مواد لازمِ ساخت حصیر در یزد وجود دارد. از طرف دیگر، بافت حصیر نیازمند لوازم زیادی نیست. تمامی این شرایط دستبهدست هم داده تا حصیر به صنایع دستی خوشقیمت و مناسبی تبدیل شود. تجربه ثابت کرده حصیر، رنگآمیزی خاصی ندارد. با این حال گاهی اوقات هنرمندان یزدی، خوشسلیقگی بهخرج میدهند و صنایع دستی حصیری را با طرحهای زیبایی رنگآمیزی میکنند. قیمت مناسب، طرحهای زیبا، تنوع چشمگیر و دوام زیاد باعث شده تا حصیر به یکی از بهترین صنایع دستی یزد تبدیل شود.
گیوه یزد
صنایع دستی یزد آینهای تمامنما از فرهنگ و باورهای مردمان ایرانزمین را پیش روی علاقهمندان قرار میدهند. به همین دلیل انصافاً باید گفت صنایع دستی این دیار، یاد و خاطره روزهای خوش گذشته را در ذهن مخاطب تداعی میکنند. در این زمینه میتوان به گیوه یزد اشاره کرد. گیوه از آن دسته صنایع دستی است که ریشهای کهن در ایران دارد. درواقع میتوان گفت تمامی اجداد ما ایرانیها در روزگاران دور، گیوه به پا میکردند. کاربرد گیوه بهعنوان کفپوش اصلیِ ایرانیها، باعث شده تا این کفشها هنوز هم طرفدار داشته باشد. خوشبختانه گیوه از آن دسته محصولاتی است که در کنار طرحهای قدیمی، مدلهای جدیدی نیز دارد.
هنرمندان یزدی برای دوخت گیوه خوشسلیقگی بهخرج میدهند. طرحهای قدیمی و سنتی گیوههای یزدی بهاندازهای زیباست که بهراحتی نمیتوان از کنار آنها گذشت. مدلهای جدید و امروزی نیز از گیوههای یزدی وجود دارد. این مدلها با مواد گیوههای قدیمی ساختهشدهاند و کیفیت خوبی دارند. با این حال طرح و نقش آنها فرق میکند و ظاهری امروزی و جوانپسند دارند. این شرایط باعث شده تا علاقهمندان صنایع دستی یزد با هر سلیقهای، گیوه دلخواه را انتخاب کنند.
اهالی شهرهای تفت، بهاباد، بغدادآباد و مهریز، یدطولایی در دوخت گیوههای یزدی دارند. جالب است بدانید یزدیها به گیوه، کوش، میگویند. گیوه دوام زیادی دارد و برای کارهای روزمره، مهمانیهای خودمانی و گشتوگذار در طبیعت مناسب به نظر میرسد. به لحاظ قیمت نیز گیوه از کفشهای معمولی گرانتر نیست. در نتیجه گیوه از یک طرف یکی از بهترین صنایع دستی یزد است و از طرف دیگر، کفشی مناسب برای روزمره به حساب میآید.
پتو بافی یزد
با نگاهی به فهرست بلندوبالای صنایع دستی یزد، متوجه خواهید شد که بسیاری از این محصولات، روانداز هستند و برای استراحت به کار میروند. در این زمینه میتوان به هنر پتو بافی یزد اشاره کرد. یزدیها پتوهای دستبافی دارند که از کیفیت و زیبایی خاصی برخوردار است. از آنجایی که یزد و منطقههای اطراف آن، نسبتاً گرم است، پتوهای بافتهشده در این منطقه بدن را بیشازحد گرم نگه نمیدارد. این پتوها برای شبهای سردپاییز و بهار مناسب است. پتوهایی که از آنها صحبت میکنیم، طرحهایی ساده و راهراه دارند. هنرمندان یزدی برای انتخاب رنگِ این پتوها، سنگ تمام گذاشتهاند.
به لطف این شرایط، پتوهای یزدی در رنگهای متنوعی روانه بازار میشود. محبوبیت هنر پتوبافی در بین یزدیها باعث شده تا بیشتر سوغاتیفروشیهای یزد به فروش این محصولات مشغول باشند. شهرهای اشکدز و خرانق بهعنوان معروفترین شهرهای اطراف یزد است که بانوان آن به هنر پتوبافی مشغول هستند. پتوهای یزدی ابعادی حدود ۲ در ۲.۲ متر دارند. این پتوها در کنار روانداز، انتخاب مناسبی برای زیرانداز به حساب میآیند. پتوی یزدی جای زیادی نمیگیرد. در نتیجه اگر زیراندازی سودمند برای سفرهای کوتاه و طبیعتگردیهای خانوادگی است.
دستمال یزدی
یکی دیگر از صنایع دستی یزد که راه خود را به تمامی شهرهای ایران باز کرده، دستمال یزدی است. این دستمال در ابعاد ۱۲۰ در ۱۴۰ سانتیمتر بافته میشود. ابعاد جمعوجور دستمال یزدی و کیفیت آن باعث شده تا هزارویک کاربرد پیدا کند. یزدیها این دستمال را با نخهای ابریشم میبافند. این نخها به رنگهای زیبایی رنگآمیزی شده است. وجود الیاف ابریشمی در دستمال یزدی، باعث شده تا این دستمالها با نام دستمال ابریشمی نیز معروف شود. ناگفته نماند بهدلیل قیمت گزاف نخهای ابریشمیِ اصل، این روزها از الیاف ابریشم مصنوعی برای بافت دستمال یزدی کمک میگیرند. برای شما گفتیم که دستمال یزدی، کاربردهای بیشماری دارد. بانوان عشایر مرکز ایران از دستمال یزدی بهعنوان روسری استفاده میکنند.
این دستمال با روشهای مختلفی بافته میشود. روشهای عشایری، ابریشمی و مرسریزه، در گروه مهمترین شیوههای بافت دستمال یزدی قرار دارند. در روزگاران قدیم، ایرانیها از دستمال یزدی بهعنوان عرقچین، پارچهای برای قراردادن خریدهای روزانه و وسایل حمام استفاده میکردند. بافت خوب و کیفیت زیاد این دستمال باعث شده تا استفاده از آن هنوز هم رواج داشته باشد. این روزها بسیاری از ایرانیها از دستمال یزدی برای شستشوی خودروی کمک میگیرند. دستمال یزدی رنگهای زیبایی دارد، اما از تنوع رنگ چندانی برخوردار نیست. این دستمال عموماً با رنگ قرمز و مشکی به عنوان یکی از بهترین صنایع دستی یزد فروخته میشود. رنگهای سبز و پوستماری را نیز در برخی از دستمالهای یزدی مشاهده میکنیم.
روتختی یزدی
صنعت نساجی بیدلیل به یکی از بهترین صنایع دستی یزد تبدیل نشده است. محصولات نساجی بسیار متنوعی در یزد تولید میشود. این محصولات یکی از دیگری کارآمدتر هستند. به لحاظ زیبایی نیز انصافاً باید گفت همانند محصولات نساجی یزد را سراغ نداریم. یکی از این محصولات که طرفداران زیادی دارد، روتختی یزدی است. یزدیها با پشم و نخ ویسکوز، روتختیهای زیبا و باکیفیتی میبافند. این روتختی، بستری مناسب برای خوابی شیرین فراهم میکند. از آنجایی که روتختی یزدی با نخ بافته میشود، بیشازحدگرم نیست و جنسی نرم و لطیف دارد.
این روتختی در کنار این که کاربردی برای پوشش روی تخت دارد، گزینهای مناسب برای روانداز نیز به حساب میآید. روتختی یزدی با طرحهای چهارخانه و سنتی بافته میشود. این طرحها برازنده اتاقخوابهای سنتی و شیک است. یزدیها برای بافت روتختی از رنگهای متنوعی کمک میگیرند. از آنجایی که پارچهای روتختی یزدی برای پوشش تخت بافته میشود، ابعادی نسبتاً بزرگ دارند. تجربه ثابت کرده این روتختیها با ابعاد ۲۴۰ در ۳۰۰ سانتیمتر بهعنوان صنایع دستی یزد فروخته میشوند. روتختی یزد نسبت به دیگر محصولات همرده، قیمتی مناسبتر دارد. به لحاظ کیفیت نیز خاطرتان جمع باشد که این محصولات انتخاب مناسبی برای روتختی به حساب میآیند.
احرامی بافی یزد
ممکن است تاکنون نام احرامی بافی یزد را نشنیده باشید. با این حال مطمئن هستیم نام جاجیم بافی به گوش شما خورده است. احرامی بافی، شباهتهای زیادی به جاجیمبافی دارد. یزدیها، پارچههای احرامی بافی را با تارهای پنبهای و پودهای پشمی میبافند. گاهی اوقات نیز از تاروپود پنبهای برای احرافی بافی کمک گرفته میشود. طبق معمول دیگر صنایع دستی یزد، احرامی بافی روش خاص خودش را دارد. این پارچه با دستگاهی مخصوص بافته میشود. فرایند احرامی بافی کاملاً دستی و سنتی است. در این فرایند، ماسورهای که نخ در آن قرار گرفته، از بین تاروپود پارچه عبور میکنند تا رجهای جدیدی را تشکیل دهد. احرامی بافی از آن دسته هنرهایی است که محبوبیت زیادی در بین عشایر ایران دارد. پارچههای احرامی در ۲ رنگ سیاه و سفید بافته میشود. گاهی اوقات هنرمندان یزدی برای پارچههای احرامی بافی خوشسلیقگی بهخرج میدهند و این پارچهها را با رنگهای متنوعتری میبافند. به همین دلیل در کنار پارچههای احرامی بافی با رنگهای سیاه و سفید، رنگهای سبز و قرمزِ این پارچهها در مراکز فروش صنایع دستی یزد خودنمایی میکند. به رنگهایی که گفتیم، سرمهای، زرد و نارنجی را نیز اضافه کنید. هنرمندان احرامی باف یزدی، این پارچهها را با ۲ اندازه مختلف روانه بازار میکنند. این هنرمندان ابعاد ۷۰ در ۱۰۰ و ۹۰ در ۱۲۰ سانتیمتر را برای پارچههای احرامی بافی در نظر میگیرند. پارچهای که با عرض ۷۰ سانتیمتر بافته شده، ۲۲ چله دارد. پارچههای احرامی بافی ۹۰سانتیمتری نیز ۲۸ چله دارند. جالب است بدانید احرامی بافی از آن دسته هنرهایی است که رواج زیادی در مرکز و جنوب ایران دارد. در کنار یزدیها، هنرمندان خوزستان و ایلام نیز به این هنر مشغول هستند. در روزگاران قدیم از پارچههای احرامی برای سجاده استفاده میشد. با توجه به کیفیت این پارچهها و جنس نرم آنها، دامنه استفاده پارچههای احرامی بافی گسترش پیدا کرده است.
بقچه و لنگ حمام یزدی
یزدیها پارچههای نخی باکیفیتی میبافند که برای بقچه و لنگ حمام مناسب است. این پارچهها با رنگهای شادی مانند قرمز بافته میشود. در روزگاران قدیم، بقچه برای قراردادن لوازم خرید، لباس و رختخواب استفاده میشد. جالب است بدانید قدیمیها پولهای خود را در بقچه قرار میدادند. بقچهای برای حمل بارها سفر نیز کاربرد داشت. بافتِ نخی این پارچهها شرایطی مناسب برای استفاده از آنها در دیگر قسمتهای منزل نیز فراهم کرده است. پارچههایی که از آنها صحبت میکنیم، برای لنگ حمام نیز مناسب است.
پارچههای مخصوص بقچه در ابعاد ۱۵۰ در ۱۱۰ سانتیمتر تولید میشود. این پارچهها در بیشتر سوغاتیفروشیهای یزد در اختیار مشتریان قرار میگیرد. بقچه از آن دسته پارچههای پرکاربردی است که مصرفهای بسیار متنوعی در منزل دارد. به همین دلیل اگر به صنعت نساجی علاقه دارید و میخواهید یکی از بهترین صنایع دستی یزد را خریداری کنید، بقچه انتخاب مناسبی برای شماست. این پارچهها به لحاظ ارزش نیز خوشقیمت هستند و خرید آنها هزینه چندانی روی دستتان باقی نمیگذارد.
آثار هنری و خوشنویسی یزد
در اینکه یزدیها مردمانی هنرمند هستند هیچ شکی نداریم. آثار هنری مردمان این سرزمین در سرتاسر ایران و جهان فروخته میشود. بسیاری از این آثار در فروشگاههای عرضه محصولات صنایع دستی یزد خودنمایی میکنند. این آثار در قابهایی زیبا قرار گرفتهاند و جلوهای اشرافی و هنرمندانه به دکوراسیون منزل میدهند. یزدیها، یدطولایی در خوشنویسی دارند. به همین دلیل در کنار تابلوهای نقاشی و آثار هنری، تابلوهای خوشنویسی ارزشمندی در این دیار به علاقهمندان عرضه میشود. هنردوستها بهخوبی قدر آثار هنری و خوشنویسی هنرمندان یزد را میدانند. این آثار به لحاظ قیمت نیز طیف بسیار گستردهای دارند. در نتیجه بسته به بودجهای که برای خرید صنایع دستی یزد کنار گذاشتهاید، میتوانید محصول دلخواه را انتخاب کنید.
صنایع دستی یزد با تنوعی بسیار، طرحی و نقشی زیبا و قیمتهایی متفاوت، دسترسی به هنرِ مردمان این دیار را برای علاقهمندان فراهم کرده است. امیدواریم به لطف فهرستی که از این صنایع دستی پیش روی شما قرار دادیم، بهترین صنایع دستی این دیار را خریداری کنید. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم شما هم تجربههای سودمندی از خرید صنایع دستی یزد دارید، خواهشمندیم این تجربههای مفید را در قسمت نظرات با ما و دیگر خوانندهها به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط
پربحث ترین مطالب
- تعداد نظرات: 372
- تعداد نظرات: 170
- تعداد نظرات: 162
- تعداد نظرات: 158
- تعداد نظرات: 153
- تعداد نظرات: 146
- تعداد نظرات: 133
- تعداد نظرات: 128
- تعداد نظرات: 122
- تعداد نظرات: 116