صنایع دستی قشم را باید تماموکمال بشناسید تا بتوانید بهترین آن را انتخاب کنید. در طیف گسترده این صنایع دستی، هر محصولی که فکرش را بکنید پیدا میشود. خوشبختانه اهالی قشم، برای ساخت این محصولات سنگ تمام میگذارند. در نتیجه با صنایع دستی روبهرو هستیم که جایگاه ویژهای در دل هنردوستها پیدا کرده است. صنایع دستی که از آنها صحبت میکنیم، فقط جنبه زیباشناختی و هنری ندارند، بسیاری از این محصولات برای استفادههای روزمره کاربرد دارند. از آنجایی که رسم داریم اطلاعات سودمندی درباره جاذبههای گردشگری گوشهوکنار ایران و جهان با همراهان خود به اشتراک بپردازیم، مطلبی پُروپیمان درباره صنایع دستی قشم آماده کردهایم. در ادامه برای شما از صنایع دستی حصیری قشم میگوییم و از نساجی سنتی این دیار صحبت میکنیم. به شما قول میدهیم با مطالعه این مطلب تا انتها، صنایع دستی دلخواه را انتخاب کنید و اطلاعات جالبی درباره هنر و فرهنگ اهالی قشم بدست آورید.
شما میتوانید برای مشاهده جاهای دیدنی قشم کلیک کنید.
برقع قشم
صنایع دستی قشم در کنار استفادههایی برای زیبایی، کاربردهایی برای زندگی روزمره دارند. برای نمونه میتوان به برقع اشاره کرد. اگر نگاهی به فرهنگ اهالی خونگرم جنوب ایران بیندازید، متوجه خواهید شد بسیار از بانوان این منطقه از برقع استفاده میکنند. در نتیجه ممکن است در نگاه اول، با خود بیندیشید که برقع فقط برای زیبایی بانوان استفاده میشود. این دیدگاه تا اندازهای درست است. با این حال جالب است بدانید برقع در بین بانوان جنوب فقط جنبه زیباییشناختی ندارد. برای آشنایی بیشتر با دلیل ساخت و استفاده برقع، باید نگاهی به شرایط جغرافیایی منطقههای جنوب ایران بیندازید. این مناطق، آفتابی و گرم هستند. در نتیجه بانوان جنوبی با استفاده از برقع، پوست صورت خود را در برابر پرتوهای مضر خورشید حفظ میکنند. جالب است بدانید ویژگیهای برقع فقط به این نکتهها، خلاصه نمیشود. برقع، بهگونهای ساخته شده تا پوست را در برابر نیش حشرات در امان نگه دارد.
برقع، تقریباً تمامی قسمتهای بالای بینی را تا زیر ابرو پوشش میدهد. اهالی قشم برای ساخت برقع، خوشسلیقگی نشان میدهند. آنها از نخهای ابریشم و الیاف طلا کمک میگیرند. البته برقعهایی نیز وجود دارد که با الیاف معمولی ساخته شدهاند. برای ساخت این برقعها از پارچهای تیره استفاده میشود. این پارچه، شیله نام دارد. ساخت برقع ممکن است در نگاه اول، ساده به نظر برسد، اما مراحلی دشوار دارد. هنرمندان اهل قشم برای ساخت برقع چیزی حدود ۳۰ روز تمام وقت میگذارند. بانوان جنوبی، برقع را با بندی روی صورت قرار میدهند. بندی که از آن صحبت میکنیم، طراحی زیبایی دارد. برای ساخت این بند از دیگر صنایع دستی قشم مانند شک بافی یا زردوزی کمک میگیرند. اگر به دنبال صنایع دستی خاص میگردید که فرهنگ مردمان قشم را تداعی کند، برقع انتخاب مناسبی برای شما به حساب میآید.
گلابتون دوزی قشم
صنایع دستی قشم فقط به این منطقه خلاصه نمیشود. بسیاری از این صنایع دستی را در دیگر شهرهای جنوبی ایران مشاهده میکنیم. یکی از این صنایع دستی که آوازهای در ایران دارد، گلابتون دوزی است. این هنر به لحاظ ارزش تاریخی نیز یکی از هنرهای سنتی ایرانیان به حساب میآید. در بین تمامی منطقههایی که ساکنین هنرمند آن به گلابتون دوزی مشغول هستند، اهالی قشم شهرت بیشتری دارند. هنرمندان خوشسلیقه این دیار، آثار گلابتون دوزی شدهای آماده میکنند که نظیر آنها را در منطقه کمتر سراغ داریم. جالب است بدانید وقتی از گلابتون دوزی صحبت میکنیم، منظور هنری زیباست که در آن از نخهای رنگی کمک گرفته میشود. این نخها در رنگها و طرحهای زیبایی روی پارچه بافته میشوند.
زیبایی طرحهای گلابتون به اندازهای است که از آنها برای رویهدوزی پارچههای فاخر کمک میگیرند. به همین دلیل طرحهای گلابتون روی لباسهای شیک و مجلسی اهالی قشم و دیگر منطقههای جنوب ایران خودنمایی میکند. نقش گلهای زیبا، پرندههای خوشالحان و موجودات دریایی روی طرحهای گلابتوندوزی مشاهده میشود. این نقشها، بیانگر هنر هنرمندان گلابتون دوزِ قشم است. به لطف نقشهای رنگارنگ و طرحهای زیبا، پارچههای گلابتوندوزیشده فقط برای پوشاک بانوان کاربرد ندارد. این پارچهها در انواع صنایع دستی قشم خودنمایی میکند. در این زمینه میتوان به کیفهای شیک، جاکلیدیهای زیبا، رومبلیهای فاخر و زیرسفرهایهای نفیس اشاره کرد.
در نتیجه از این آثار برای تزیین دکوراسیون منزل و محل کار نیز میتوانید بهره بگیرید. آثار گلابتون دوزی شده، انتخاب مناسبی برای هنردوستهایی است که میخواهند قسمتی از هنر ارزشمند اهالی قشم را به یادگار داشته باشند. قیمتگذاری پارچههای گلابتون دوزی قشم بسته به طرح و کیفیت این پارچهها متفاوت است. به لطف این شرایط، بسته به بودجهای که برای خرید صنایع دستی قشم کنار گذاشتهاید، محصول دلخواه را پیدا خواهید کرد.
زری بافی قشم
صنایع صنایع دستی قشم در هزارویک نوع تولید میشوند. به همین دلیل انصافاً باید گفت بعضی از این صنایع دستی نسبت به دیگر آثار این دیار، جاذبهای اشرافیتر دارند. زری بافی، یکی از این صنایع دستی به حساب میآید. این هنر در دیگر قسمتهای ایران نیز رواج پیدا کرده است. زری بافی هنری است که در دل تاریخ ریشه دارد. خوشبختانه این هنر سالهاست که راه خود را به میان اهالی قشم باز کرده است. در نتیجه بسیاری از هنرمندان قشم، مشغول به زری بافی هستند. برای شما گفتیم که زری بافی، هنری اشرافی و فاخر به حساب میآید. این هنر به لحاظ ظرافت نیز یکی از ظریفترین هنرهای ایرانی است. با نگاهی به نام زری بافی، حتماً متوجه شدهاید که این هنر با طلا سروکار دارد.
ماجرای ساخت آثار زری بافی از این قرار است که هنرمندان اهل قشم با نخهایی طلایی یا نقرهای، طرحهای ارزشمندی روی پارچه میبافتند. این طرحها، جلوهای تماشایی دارد. از طرف دیگر از آنجایی که نخهای طلا و نقره برای بافت آنها استفاده شده، جاذبهای فاخر و ارزشمند پیدا میکند. طرحهای مختلفی روی پارچههای زری بافی نقش میبنند. همانند بسیاری دیگر از انواع صنایع دستی قشم، این طرحها از حیوانات و طبیعت الهام گرفته شده است.
ناگفته پیداست وقتی با پارچهای اشرافی روبهرو هستیم، محصولات زری بافی در دوخت لباسهای شیک و مجلسی استفاده میشود. زیبایی این پارچهها شرایطی فراهم کرده تا برای تزیین دکوراسیون و زیباسازی قسمتهای مختلف منزل نیز کاربرد داشته باشد. برای شما از زیبایی باشکوه و جلوه اشرافی پارچههای زری بافی گفتیم. وجود تارهای طلا در این پارچهها و دقتِ زیاد برای بافت آنها، افزایش قیمت پارچه های زربافی قشم را به دنبال دارد. انصافاً باید گفت بهراحتی نمیتوان از کنار زیبایی پارچه های زری بافی گذشت.
شک بافی قشم
با نگاهی به فهرست انواع صنایع دستی قشم، بهراحتی متوجه خواهید شد بسیاری از این محصولات را صنایع دستی نساجی تشکیل میدهد. این شرایط از جایگاه ویژه نساجی سنتی در بین اهالی قشم حکایت دارد. قشمیها، پارچههای سنتی میبافند که در کمتر مکانی از ایران نظیر آنها بافته میشود. پارچههای شک بافی، یکی از این آثار است. این هنر، ریشهای دیرینه در فرهنگ غنی ایرانیان جنوب این سرزمین دارد. هنر شک بافی سینهبهسینه از مردمان باستان به ساکنین فعلی قشم منتقل شده است. به لطف این شرایط با هنری روبهرو هستیم که به لحاظ فرهنگی از جایگاه ویژهای در بین مردمان جنوب ایران برخوردار است. شک بافی به لحاظ هنر نساجی نیز یکی از هنرهای سنتی و ارزشمند قشم به حساب میآید. هنرمندان اهل قشم با نخهای پنبهای، نوارهای نرم و زیبایی میبافند. این نوارها در کنار زیبایی چشمگیر، کاربرد بیشماری در انواع صنایع دستی قشم دارند.
در نتیجه مطمئن باشید در بسیاری دیگر از انواع صنایع دستی جنوب ایران با هنر شک بافی روبهرو خواهید شد. اهالی قشم از بندهایی که با شک بافی تولید شده برای زیبایی پوشاک نیز بهره میگیرند. در این زمینه میتوان به دمپای شلوارهای زنانه اشاره کرد که با بندهای شک بافی تزیین میشود. این بندها برای آراستن سرآستین و دامن بانوان نیز کاربرد دارد. زیباسازی یقه لباس بانوان نیز یکی دیگر از کاربردهای شک بافی است. علاقهمندان صنایع دستی قشم بهتر از ما میدانند که مردمان این منطقه از هنر برای زیباسازی محصولات مذهبی نیز کمک میگیرند. در این زمینه میتوان به سجاده، مقنعه و جانمازهایی اشاره کرد که با نوارهای شک بافی، آراسته شدهاند. زیبایی این نوارها و کاربردهای چشمگیر آنها شرایطی فراهم کرده تا انتخاب مناسبی برای آراستن دکوراسیون و هنرنمایی در قسمتهای مختلف منزل باشند. شک بافی در گروه صنایع دستی ارزان قشم قرار میگیرد.
سوند بافی
بسیاری از هنرمندان جنوب ایران به سوند بافی مشغول هستند. این هنر جایگاه ویژهای در شهرهای کوچکوبزرگ استان هرمزگان دارد. با این حال انصافاً باید گفت هنرمندان میناب و قشم، یدطولایی در سوند بافی دارند. در نتیجه اگر به دنبال یکی از بهترین صنایع دستی قشم میگردید، سوند بافی گزینهای مناسب برای شماست. علاقهمندان صنایع دستی جنوب ایران بهخوبی درجریان هستند که مردمان این منطقه با برگهای نخل، صنایع دستی مختلفی تولید میکنند. یکی از این صنایع دستی که کاربردهای فراوانی دارد، سوند بافی است. محصولی که از آن صحبت میکنیم تاریخچهای دیرینه در بین اهالی جنوب ایران دارد. هزاران سال است که بسیاری از اهالی قشم و منطقههای اطراف به سوند بافی مشغول هستند. این هنر در روزگاران دور، کاربردهای بیشتری داشت.
مردمان جنوب ایران از محصولات سوند بافی برای ساخت قسمتهای مختلف خانههای خود بهره میگرفتند. در آن زمان، سوند بافی کاربردهای دیگری نیز داشت. استفاده برای حریمکشی باغها و ساخت آغل حیوانات قسمتهایی از استفادههای سوند بافی در روزگاران قدیم بود. این محصولات برای ساخت قسمتهایی از سایبان و کلبههای قدیمی نیز کاربرد داشت. به لطف پیشرفتهای معماری، کاربرد سوند بافی بسیار کمتر از گذشته است. با این حال این شرایط از جایگاه این هنر در بین اهالی قشم چیزی کم نکرده است. محصولات سوند بافی شاید زیبایی دیگر صنایع دستی قشم را نداشته باشند، اما حسوحالی سنتی را در ذهن تداعی میکنند.
به همین دلیل بسیاری از علاقهمندان فرهنگ مردمان جنوب ایران، سوند بافی را بهعنوان یکی از صنایع دستی قشم انتخاب میکنند. این محصولات بهلحاظ قیمت نیز در گروه صنایع دستی ارزان قشم قرار دارند. در نتیجه اگر به دنبال خرید صنایع دستی خوشقیمت و ارزشمند میگردید که تاریخچهای غنی داشته باشد، محصولات سوند بافی انتخاب مناسبی برای شما به حساب میآیند.
شال قشم
در این قسمت از معرفی بهترین صنایع دستی قشم، به محصولی رسیدیم که آوازه آن در سرتاسر ایران پیچیده است. علاقهمندان صنایع دستی بهخوبی درجریان هستند که شال در قسمتهای مختلفی از ایران بافته میشود. اهالی قشم نیز برای اینکه از قافله بافت پارچههای سنتی عقب نباشند، شالهای زیبایی میبافند. این شالها با الیاف نخی بافته میشود. در نتیجه بافتی نرم و خوشحالت دارد. شالی که اهالی قشم میبافند، کاربردهای مختلفی دارد. همانگونه که حتماً میدانید، مهمترین کاربرد شال، پوشش سرِ بانوان است.
به همین دلیل شالهای بافتهشده توسط هنرمندان قشمی، عموماً رنگهای زیبا و دلربا دارند. از شال برای زیر سفرهای، دستمال و استفاده در قسمتهای مختلف منزل میتوانید کمک بگیرید. شال ممکن است این روزها به یکی از صنایع دستی رایج قسمتهای ایران تبدیل شده باشد. با این حال جالب است بدانید شال در روزگاران دور، صنایع دستی بود که به خارج از ایران صادر میشد. از قرار معلوم، شالهای ایرانی در دوران قاجار به کشورهای دیگر ارسال میشد. این ویژگیها از کیفیت شال حکایت دارد. کاربرد شال و رواج آن باعث شده تا هنرمندان اهل قشم برای بافت آن از الیاف نخی کمک بگیرند. در این بین شالهایی نیز با الیاف پشم و کُرک طبیعی بافته میشود.
ناگفته پیداست این شالها، کیفیت بیشتری دارند و قیمت آنها نیز گرانتر است. جالب است بدانید هنرمندان اهل قشم برای بافت شال خوشسلیقگی بهخرج میدهند. این شالها ممکن است به لحاظ طرح، نقشونگاری چندانی نداشته باشند، اما به لحاظ رنگبندی در انواع مختلفی تولید میشود. به لطف این شرایط، مشتریان مشکلپسند مجذوب زیبایی و کیفیت شال قشم میشوند. شالهایی که از آن صحبت میکنیم قیمتی مناسب دارند. اگر راهی جنوب ایران هستید و میخواهید یکی از بهترین صنایع دستی قشم را تهیه نمایید، در خرید شال قشم شک نکنید.
مقاصد داخلی: برای مشاهده جاهای دیدنی کیش کلیک کنید.
لباس محلی قشم
صنایع دستی قشم یکی از دیگری جذابتر هستند. در نتیجه اگر به دنبال محصولی خاص میگردید که خاطرههای خوش سفر قشم را برای همیشه ماندگار کند، لباس محلی این دیار را پیشنهاد میکنیم. اهالی قشم، مردمان خوشتیپ و خوشسلیقهای هستند. به لطف این شرایط، مردمان این دیار لباسهای محلی بسیار زیبایی میپوشند. این لباسها در کنار پارچههای خوشپوش و راحت، طرحهای زیبا و چشمنوازی دارد. در نتیجه به یکی از بهترین صنایع دستی قشم تبدیل شدهاند. از آنجایی که قشم، سرزمینی گرم با آبوهوای خشک است، مردمان این منطقه برای پوشش از لباسهای نخی کمک میگیرند.
وجود نخ در تاروپود لباسهای محلی قشم، شرایطی برای جریان راحت هوا برقرار میکند. در نتیجه این لباسها بسیار خنک هستند و انتخاب مناسبی برای روزهای گرم تابستان به حساب میآیند. امکان ندارد جایی صحبت از لباس محلی قشم به میان آید و سخنی از زیبایی این لباسها مطرح نشود. این زیبایی بیدلیل نیست. هنرمندان اهل قشم برای بافت این لباسها سنگ تمام میگذارند. در نتیجه لباسهایی را شاهد هستیم که رنگهای شاد و جذابی دارند. زرد، نارنجی، سرخابی، قرمز، سبز و صورتی از رنگهایی است که در لباسهای محلی قشم خودنمایی میکند.
پوشاکی که از آن صحبت میکنیم به لحاظ طرح نیز تنوع چشمگیری دارد. لباس محلی قشم در مدلهای مختلفی دوخته میشود. یکی از معروفترین این مدل، لباسی زیباست که به آن کندوره میگویند. این لباس، همانند دیگر لباسهای محلی ایران، پوشیده است و تمامی قسمتهای بالاتنه را پوشش میدهد. انصافاً باید گفت امکان ندارد جایی صحبت از لباس محلی قشم مطرح شود و سخنی از شلوار بندری به میان نیاید. همانگونه که از نام این لباس پیداست، شلواری است که در منطقههای جنوبی و بندری پوشیده میشود. خیاطهای چیره دست قشم، شلوار بندری را با پارچههایی از جنس ساتن و اطلس میدوزند.
ساز عود قشم
صنایع دستی قشم، بازتابی از هنر مردمان این دیار به حساب میآید. در نتیجه بسیاری از این صنایع دستی، کاربردی هنری دارند. برای نمونه میتوان به ساز عود اشاره کرد. برای تعریف از این ساز کافی است به این نکته اشاره کنیم که تاریخچه عود به دوران خسروپرویز، باز میگردد. عود در گروه سازها زخمهای قرار دارد. در این زمینه میتوان به دیگر سازهای خوشنوایی مانند قانون، سنتور، سهتار و گیتار اشاره کرد. با این حال انصافاً باید گفت ساز عود، در بین دیگر سازهای زخمهای، جایگاه ویژهای در بین اهالی قشم پیدا کرده است. از آنجایی که مردمان هنرمندی در قشم زندگی میکنند، کارهای هنری مختلفی روی ساز عود انجام میشود.
به لطف این شرایط، عودی که هنرمندان اهل قشم میسازند، در کنار صدایی خوشنوا، جاذبههای بصری چشمگیری دارد. این شرایط، ساز عود را به یکی از بهترین صنایع دستی قشم تبدیل کرده است. اگر اهل سازهای سنتی هستید و دستی در نواختن ساز دارید، عود بهترین صنایع دستی قشم برای شماست. حتی اگر دستی در موسیقی ندارید، باز هم زیباییهای ساز عود بهاندازهای است که میتوانید این ساز را برای تزیین اتاق یا محل کار خود استفاده کنید. جالب است بدانید مهارت هنرمندان اهل قشم فقط به ساخت ساز عود خلاصه نمیشود. اهالی این دیار سازهای سنتی دیگری نیز دارند.
در این زمینه میتوان به دهل، نی جفتی، نیانبان، دمام و سنج اشاره کرد. هر کدام از این سالها، نوایی خوشایند دارند و انتخاب مناسبی بهعنوان صنایع دستی قشم شناخته میشوند. سازهایی که از آنها صحبت میکنیم، با طراحیهای متفاوت و قیمتهای مختلف روانه بازار شدهاند. به همین دلیل بسته به بودجهای که برای خرید صنایع دستی جنوب کنار گذاشتهاید، میتوانید ساز دلخواه را انتخاب کنید.
مقاصد داخلی: برای مشاهده جاهای دیدنی مشهد کلیک کنید.
تور بافی قشم
صنایع دستی قشم با توجه به قرارگرفتن این منطقه در همسایگی خلیج زیبای فارس، محصولات متنوع دریایی را شامل میشود. برای نمونه میتوان به هنر تور بافی اهالی قشم اشاره کرد. مردمان این منطقه یدطولایی در بافت تورهای ماهیگیری دارند. توری که از آن صحبت میکنیم برای صید ماهی ساخته شده است. با این حال جاذبههای بصری آن باعث شده تا علاقهمندان صنایع دستی، خوشسلیقگی بهخرج دهند و از آن برای تزیین قسمتهای مختلف منزل و محل کار بهره بگیرند. هنر توربافی در بین مردمان قشم تاریخچهای دیرینه دارد.
تورهایی که اهالی این منطقه میبافند، گرههای محکمی دارد و محصولات بادام به حساب میآیند. اهمیت توربافی در قشم به اندازهای بود که مردمان قدیمِ این ناحیه، نخ لازم برای تور را از کشورهای عربی وارد میکردند. خوشبختانه این روزها مواد اولیه ساخت تور در جنوب ایران فراوان است. اگر به دنبال یکی از بهترین صنایع دستی قشم با جاذبههای خاص میگردید، تور بافی این منطقه را به یاد داشته باشید. توربافی در آبادیهای قشم رواج بیشتری دارد.
روستاهای سوزا و رمچاه به عنوان قطبهای توربافی قشم شناخته میشوند. اهالی این روستاها تعداد دیگری از صنایع دستی قشم را نیز تولید میکنند. به لطف این شرایط، گردشگران با حضور در آبادیهای قشم، شرایط زندگی سنتی اهالی این منطقه را تجربه میکنند و با دستی پر از صنایع دستی به دیار خود باز میگردند.
مقاصد داخلی: برای مشاهده جاهای دیدنی شیراز کلیک کنید.
گرگورسازی قشم
در این قسمت از معرفی صنایع دستی قشم به محصولی رسیدیم که جاذبههای خاص خودش را دارد. وقتی از گرگور صحبت میکنیم، منظور قفسهای مخصوصی است که برای صید ماهی به کار میرود. علاقهمندان ماهیگیری بهتر از ما میدانند بسیاری از ماهیهای خلیج فارس، کفزی هستند. این ماهیها به ندرت به سطح آب میآیند. در نتیجه صید کردن آنها دشوار است. به همین دلیل مردمان جنوب ایران خلاقیت به خرج دادهاند و قفسی برای صید ماهیهای کفزی ساختهاند. این قفس که به آن گرگور میگویند، در کف دریا قرار میگیرد. سپس ماهیهایی که در کف دریا زندگی میکنند به داخل آن میروند و گرفتار میشوند. گرگور ممکن است به لحاظ زیباشناختی، جاذبههای بصری دیگر صنایع دستی قشم را نداشته باشد، اما انصافاً نمیتوان مهارت سازندههای گرگور را نادیده گرفت.
اهالی جنوب ایران خلاقیت زیادی برای ساخت گرگور بهخرج دادهاند. آنها گرگور را به گونهای میسازند تا فقط ماهیهای درشت داخل آن گیر بیفتند. از طرف دیگر از آنجایی که گرگور در اعماق دریا کار گذاشته میشود، چوبپنبهای با طنابی بلند به آن متصل میکنند. این چوبپنبه روی آب میماند تا مکان کارگذاشتن گرگور توسط صیادان بهراحتی شناسایی شود. همانگونه که بهتر از ما میدانید، خلیج فارس بستری پهناور برای صید ماهی فراهم کرده است. در نتیجه ماهیهای گوناگونی در این منطقه صید میشود. این شرایط زمینهای برای ساخت انواع گرگور در قشم فراهم کرده است.
گرگور دوکیسهای، گرگور عمانی، گرگور طعمهای و گرگور باطنهای از مهمترین مدلهای این صنایع دستی سنتی و ارزشمند به حساب میآید. ناگفته نماند با توجه به پیشرفت فناوری، مدلهای صنعتی از گرگور نیز در بازار وجود دارد. این مدلها به لحاظ دوام ممکن است از مدلهای سنتی بهتر باشند، اما کیفیت گرگورهای سنتی ساخت اهالی قشم را ندارند.
سفال قشم
صنایع دستی قشم یاد و خاطره روزهای خوش گذشته را در ذهن علاقهمندان تداعی میکنند. این صنایع دستی یکی از دیگری سنتیتر هستند. با این حال مطمئن هستیم شما هم با ما هم عقیدهاید که هیچ چیزی به اندازه ظرفهای سفالی، تداعیگر سبکوسیاق زندگی ایرانیان باستان نیست. این شرایط باعث شده تا سفالینه به یکی از صنایع دستی محبوب قشم تبدیل شود. سفالگری یکی از قدیمی ترین هنرهای صنعتی ایران است که در آن با استفاده از خاک رس، اشیاء مختلفی مانند ظروف، مجسمه ها، و تزئینات خانگی ساخته میشود. این هنر با استفاده از چرخ سفالگری و یا به صورت دستی، انجام میشود.
در نهایت سفالینهها را در کوره قرار میدهند تا سفال سخت و مقاوم شود. اهالی قشم سابقهای درخشان در سفالگری دارند. دلیل این سابقه درخشان را میتوان در دیرینگی هنر سفالگری در ایران دانست. جالب است بدانید تاریخچه سفالگری در ایران به هزاران سال پیش برمی گردد. باستان شناسان زیادی از ایران و جهان، اشیاء سفالی را در محل های باستانی مختلفی مانند سیالک، جیروفت، شوش، و تپه حسنلو کشف کرده اند که این اشیاء نشان دهنده تکامل هنر سفالگری در دوران مختلف تاریخ ایران هستند.
برای علاقهمندان صنایع دستی قشم خالی از لطف نیست اگر اشاره کنیم که سفالگری با روشهای مختلفی انجام میشود. در این زمینه میتوان به روشهای سفالگری لاکی، سفالگری میناکاری و سفالگری قلمکاری اشاره کرد. اهالی قشم با بهرهگیری از بهترین روشهای سفالگری، سفالینههایی با دوام میسازند. این محصولات به لحاظ زیبایی نیز از جلوههای بصری چشمگیری بهره میبرند. به لطف این شرایط، سفالینههای قشم، انتخاب مناسبی برای تزیین قسمتهای مختلف دکوراسیون منزل به حساب میآیند. این محصولات به لحاظ کاربرد نیز هزارویک فایده برای استفاده در منزل دارند. سفالگری در قشم نهتنها به عنوان هنری سنتی بلکه به عنوان بخشی مهم از فرهنگ و تمدن این دیار شناخته شده است.
حصیر بافی قشم
یکی از صنایع دستی قشم که کیفیت چشمگیر و زیبایی تماشایی دارد، حصیر بافی است. علاقهمندان هنرهای دستی بهخوبی میدانند که حصیر بافی، تاریخچهای کهن دارد. حصیر بافی به عنوان یک فرآیند خلاقانه و حرفهای، از ساقههای گیاه تولید میشود و در ساخت اشیاء مختلف از جمله سبد، پوشاک، ظروف، مبلمان و تزیینات داخلی استفاده میشود. صنایع دستی که با حصیر بافته شدهاند، انعطافپذیری، مقاومت و پایداری بسیار خوبی دارند. در نتیجه این محصولات در درازمدت، دوام میآورند و بهراحتی خراب و فرسوده نمیشوند.
جالب است بدانید حصیربافی، کاری دشوار است که نیاز به صبر و تحمل زیادی دارد. خوشبختانه حصیربافهای اهل قشم با بافت محصولات حصیری ثابت کردهاند که بهخوبی از عهده ساخت این صنایع دستی بر میآیند. حصیر در گروه صنایع دستی قشم با کاربردهای بسیار زیاد قرار میگیرد. مهمترین کاربرد حصیر، ساخت سبد و ظروف است. حصیر بافی به عنوان روشی مناسب برای ساخت سبد و ظروف استفاده میشود. سبدها و ظروف حصیری میتوانند برای نگهداری میوهها، سبزیجات، نان و اشیاء دیگر استفاده شوند. طرحها و نقوشی که در حصیر بافی استفاده میشوند، به زیبایی و دلنشینی این محصولات افزوده میشود.
خالی از لطف نیست اگر به این نکته اشاره کنیم که حصیربافی در پوشاک نیز کاربرد دارد. در این زمینه میتوان به بافت کلاههای حصیری اشاره کرد. این کلاهها، در کنار نقشونگار زیبایی که دارند، سر را از پرتوهای سوزان خورشید در امان نگه میدارند. ظرفهایی که با حصیر بافته میشود، حسوحالی سنت و خاطرهساز را در ذهن تداعی میکنند. افراد خوشسلیقهای را سراغ داریم که انواع خوراکیها و میوهها را در ظرفهای حصیری سرو میکنند. حصیر در کنار زیباییهای چشمگیر، یکی از صنایع دستی قشم با قیمتی مناسب به حساب میآید.
گلیم قشم
اگر به دنبال یکی از بهترین صنایع دستی قشم میگردید که حسوحال سنتی و خاطرهساز داشته باشد، در انتخاب گلیم قشم شک نکنید. اهالی جنوب ایران سالهاست که به بافت انواع گلیم مشغول هستند. ساکنین جزیره قشم نیز از این قافله عقب نماندهاند و گلیمهای زیبایی میبافتند. گلیم با تارهای پنبه و پشم بافته میشود. در نتیجه زیراندازی نرم و گرم است. به لحاظ طرح و زیبایی نیز از گلیم قشم هرچقدر تعریف کنیم، کم گفتهایم. هنرمندان اهل قشم برای بافت گلیمهای این دیار سنگتمام میگذارند.
ماحصل این تلاش را در گلیمهایی شاهد هستیم که جلوهای باشکوه برای اتاقهای شیک و اشرافی ایجاد میکنند. گلیمهایی که از آنها صحبت میکنیم، دوام خوبی دارند و گذر سالهای دراز، کیفیت آنها را کاهش نمیدهد. گلیم قشم در اندازههای مختلفی بافته میشود. به لطف این شرایط، بهراحتی میتوانید گلیم دلخواه را بر اساس ابعاد اتاقی که در نظر دارید، انتخاب کنید. علاقهمندان تاریخ و فرهنگ جنوب ایران بهخوبی میدانند که قشم، سرزمینی با تاریخچهای کهن است.
به همین دلیل هنر گلیمبافی از نسلهای قدیم به نسلهای جدیدِ قشم منتقل شده است. در نتیجه طرحهای سنتی زیبایی که در روزگاران قدیم روی گلیم نقش میبست را هنوز هم در گلیم قشم شاهد هستیم. گلیمهای قشم در طرحهای مختلفی بافته میشوند. ابعاد متفاوت و طرحهای گوناگون، دامنه قیمتی متنوع را برای این صنایع دستی قشم فراهم کرده است. در نتیجه با بودجه دلخواه میتوانید گلیم مد نظر خود را خریداری کنید. گلیم، در کنار اینکه زیراندازی مناسب برای اتاقهای کوچک و دنج است، گزینهای کاربردی برای پوشش راهرو و کف دیگر قسمتهای منزل به حساب میآید. به آن دسته از علاقهمندان صنایع دستی قشم که دنبال محصولی خاص، زیبا و خوشقیمت میگردند، گلیم قشم را پیشنهاد میکنیم.
رودوزی قشم
صنایع دستی قشم در گروههای مختلفی دستهبندی میشوند که یکی از مهمترینِ این گروهها، نساجی است. دوخت و بافت پارچههای سنتی جایگاه ویژهای در دل هنرمندان اهل قشم دارد. همانگونه که بهتر از ما میدانید، رودوزی، روشی برای تزیین پارچه است. در این هنر از نخهای رنگی برای ایجاد طرحهای زیبا روی پارچه بهره گرفته میشود. گاهی اوقات نیز هنرمندان اهل قشم، خوشسلیقگی بهخرج میدهند و وسیلههای تزیین کوچک دیگری مانند منجوق و ملیله را روی پارچه میدوزند. از آنجایی که این هنر، روی پارچه ایجاد میشود، جنس پارچه در آن اهمیت بسیاری دارد. کارهای رودوزیشدهای را سراغ داریم که روی پارچههای زربفت انجام میشوند. طرحهای استفادهشده در رودوزی عموماً جنبه سنتی دارد. این طرحها، باورهای فرهنگی مردمان دیار قشم را در ذهن هنردوستها تداعی میکنند. هنر رودوزی در قشم با روشهای مختلفی انجام میشود.
هر کدام از این روشها، زیباییهای خاص خود را دارد. به لطف این شرایط، طیف گستردهای از انواع پارچههای رودوزیشده به عنوان صنایع دستی قشم فروخته میشود. این پارچهها هزارویک کاربرد دارند. مهمترین استفاده آنها، تزیین پوشاک زنانه است. با این حال از پارچههای رودوزی برای سجاده، جانماز، روتختی و رومبلی کمک بگیرید. همانگونه که اشاره کردیم، پارچههای مختلفی برای رودوزی استفاده میشود. بعضی از این پارچهها جلوهای زیبا و اشرافی دارند و برخی دیگر، دوام ماندگار. در نتیجه بسته به کاربردی که برای این پارچهها در نظر گرفتهاید، میتوانید محصول دلخواه را از بین انواع صنایع دستی قشم انتخاب کنید.
کپکاپ قشم
در این قسمت از معرفی بهترین صنایع دستی قشم، به محصول جالبی رسیدیم که بعید میدانیم تاکنون نام آن را شنیده باشید. محصولی که از آن صحبت میکنیم، کاربردی ارزشمند در روزگاران دور داشت. این محصول در بین اهالی قشم با نام کپکاپ شناخته میشود. برای آشنایی با کپکاپ، باید نگاهی به فرهنگ و سبک زندگی مردمان قشمِ قدیم بیندازید. همانگونه که میدانید، زندگی بسیاری از اهالی این دیار با ماهیگیری تامین می شد. به همین دلیل بسیاری از تجهیزات زندگی و کار مردمان قشمِ قدیم بهعنوان صنایع دستی سنتی و ارزشمند این منطقه شناخته میشود.
در این زمینه میتوان به کپکاپ اشاره کرد. صنایع دستی که از آن صحبت میکنیم در بین اهالی قشم با نام کپکو نیز شناخته میشود. این صنایع دستی، نوعی صندل قدیمی است. حتی اگر سفری به قشم نداشتهاید، باز هم حتماً در جریان هستید که این ناحیه گرمای سوزانی دارد. در نتیجه پاپوشهای معمولی، تاب تحمل گرمای سوزان زمین قشم را نداشت. به همین دلیل هنرمندان اهل قشم به فکر ساخت پاپوشی مقاوم دربرابر گرما افتادند. از آنجایی که در روزگاران قدیم، چوب، یکی از مهمترین مواد ساخت تجهیزات مختلف به حساب میآمد.
اهالی جنوب با چوب، صندلی جالب ابداع کردند. این صندل را ماهیگیران و لنجسازانی که مجبور بودند ساعتهای طولانی در گرمای سوزان قشم روی زمین راه بروند و حضور داشته باشند، به پا میکردند. از آنجایی که با صندلی تمام چوب روبهرو هستیم، و چوب عایقی مناسب برای جلوگیری انتقال گرماست، این صندل گرمای زمین را به پا منتقل نمیکند. مردمان قشمِ قدیم برای ساخت صندلهای کپکاپ از چوبهایی کمک میگرفتند که در کارگاههای ساخت لنج وجود داشت. ناگفته پیداست این روزها کمتر کسی از صندلهای کپکاپ استفاده میکند. با این حال جاذبههای سنتی این صندل شرایطی فراهم کرده تا به یکی از صنایع دستی قشم تبدیل شود.
صنایع دستی دریایی
با نگاهی به انواع صنایع دستی قشم، بهراحتی متوجه خواهید شد که دریا با سبک زندگی مردمان این منطقه آمیخته شده است. در نتیجه بسیاری از صنایع دستی این ناحیه با محصولات دریایی تولید میشود. دریایی بودن این محصولات، آنها را به صنایع دستی تبدیل کرده که فقط در منطقههای نزدیک به دریا تولید میشود. در نتیجه این صنایع دستی، یادگاری خاص و ویژه از قشم به حساب میآید. بسیاری از این صنایع دستی، جنبه تزیینی دارند. به همین دلیل اگر به دنبال محصولی برای تزیین دکوراسیون منزل و محل کار خود میگردید، صنایع دستی دریایی قشم انتخاب مناسبی برای شما به حساب میآید. محصولاتی که از آنها صحبت میکنیم، طیف بسیار گستردهای دارند. به لطف این طیف وسیع، دست علاقهمندان برای خرید صنایع دستی قشم کاملاً باز است.
صنایع دستی دریایی از قسمتهای مختلف جانداران زیر آب درست میشود. مهمترین قسمت این صنایع دستی را صدف تشکیل میدهد. هنرمندان اهل قشم، صنایع دستی زیبایی با صدف درست میکنند که نظیر آنها را در منطقه سراغ نداریم. بسیاری از این صنایع دستی، برای زیورآلات بانوان استفاده میشود. انواع گوشواره، گردنبند، دستبند و انگشترهای زیبا را میتوان در گروه صنایع دستی دریایی قشم قرار دارد. گاهی اوقات نیز هنرمندان اهل قشم، خوشسلیقگی بهخرج میدهند و تابلوهای زیبایی با صدف و دیگر ترکیبات دریایی درست میکنند. این تابلوها برازنده اتاقهای شیکِ هنردوستهاست. جالب است بدانید صنایع دستی دریایی قشم، بهرغم زیبایی چشمگیر، قیمتی مناسب دارند. به لطف این شرایط، میتوانید تعداد زیادی از این صنایع دستی را خریداری کنید و حسابی خودتان را تحویل بگیرید.
تکه دوزی قشم
وقتی صحبت از صنایع دستی قشم مطرح میشود، هنرهای زیادی به ذهن میآید که یکی از آنها تکه دوزی است. تکه دوزی، یکی از زیرمجموعههای هنر سوزندوزی قرار دارد. این هنر در بسیاری از شهرهای کوچک ایران رواج پیدا کرده است. با این حال انصافاً باید گفت اهالی قشم، یدطولایی در تکه دوزی دارند. به لطف این شرایط، تکه دوزی به یکی از بهترین صنایع دستی قشم تبدیل شده است. به احتمال زیاد با شنیدن نام تکه دوزی، متوجه شدهاید که در این هنر از تکههای پارچه برای دوخت پارچههای بزرگتر کمک گرفته میشود.
در واقع میتوان گفت تکه های رنگارنگ پارچه در کنار هم قرار میگیرند تا طرحی بزرگ و زیبا را تشکیل دهند. از آنجایی که این تکههای کوچک، برای ساخت پارچهای بزرگ استفاده میشود، تکه دوزی عموماً برای روکش لحاف کاربرد دارد. با این حال زیباییهای تکه دوزی شرایطی فراهم کرده تا از این پارچهها برای ساخت کیف، دیوارپوش، کاپشن، رومبلی و پوشاک زنانه شیک و مجلسی بهره گرفته شود. هنرمندان خوشسلیقه اهل قشم برای تکه دوزی از پارچههای باکیفیت و زیبایی کمک میگیرند. این شرایط، تکه دوزی را به هنری ارزشمند تبدیل کرده که صنایع دستی بسیاری با آن ساخته میشود. تکه دوزی ممکن است در نگاه اول، هنری ساده به نظر برسد، اما کار دشواری است.
جالب است بدانید هنرمندان تکه دوز، پارچهها را در چندین لایه روی هم قرار میدهند. برای اینکه پارچه تکه دوزی شده، دوام بیشتری داشته باشد، میان این لایهها، لایهچسب قرار میگیرد. تکه دوزی، بر خلاف دیگر هنرهای سنتی که عموماً طرحهای متقارنی دارند، با طرحهای تصادفی دوخته میشود. بسته به صلاحدید و سلیقه هنرمندانِ تکه دوز، قسمتهای پارچه با رنگهای متناقضی کنار هم قرار میگیرند تا این هنر جلوهای تماشایی پیدا کند. تکه دوزی، هنری است که علاقهمندان صنایع دستی قشم بهخوبی قدر آن را میدانند.
بادله دوزی
یکی از صنایع دستی قشم که کمتر اسم آن را میشنویم، بادله دوزی است. این هنر بهرغم اینکه آوازهای مانند دیگر روشهای رودوزی پارچه ندارد، از زیباییهای چشمگیری برخوردار است. جالب است بدانید در زبان مردم جنوب ایران، بادله به معنای یراقدار کردن جامههای شیک و زیباست. در نتیجه حتماً حدس زدهاید با نوع از رودوزی پارچه روبهرو هستیم که جلوهای فاخر و اشرافی ایجاد میکند. جالبتر اینکه مردمان بادله دوزی فقط مخصوص اهالی قشم نیست. بسیاری دیگر از ساکنین جنوب ایران به این هنر مشغول هستند. با این حال انصافاً باید گفت پارچههایی که اهالی قشم بادله دوزی میکنند، جاذبهای چشمگیرتر دارد. مردمان جنوب ایران به بادله دوزی، تلی بافی هم میگویند.
هنرمندان با تکههای پارچه، نوارهای زیبایی درست میکنند که به آن بادله میگویند. مهمترین کاربرد این نوارها، زیباسازی پارچه و پوشاک زنانه است. به لطف این شرایط، لباسهای محلی فاخری را سراغ داریم که با نوارهای بادله مزین شدهاند. نوارهایی که از آنها صحبت میکنیم، چیزی حدود ۱۵ سانتیمتر پهنا دارند. در نتیجه از این نوارها میتوانید برای زیباسازی انواع پارچه کمک بگیرید. محبوبیت شلوارهای بادله دوزی شده در بین اهالی جنوب ایران و بهخصوص مردمان ساکن قشم بهاندازهای است که به این شلوارها به اختصاص بادله گفته میشود.
برای اثباتِ زیبایی شلوارهای بادله کافی است به این نکته اشاره کنیم که این شلوارها مخصوص نوعروسان جنوبی است. زیبایی شلوارهای بادله دوزی شده، بهاندازهای است که بهراحتی نمیتوان از کنار آنها گذشت. به همین دلیل بانوان خوشپوش اهل قشم و دیگر قسمتهای جنوب ایران در مراسم اشرافی و عروسیهای مهم، شلوارهای بادله دوزی شده را به پا میکنند. شلوارهای بادله و دیگر پوشاک و پارچههایی که با این هنر آراسته شدهاند، به هزارویک دلیل بهعنوان بهترین صنایع دستی قشم شناخته میشوند که یکی از مهمترین آنها، قیمت مناسب شلوارهای بادله است.
خوس دوزی قشم
صنایع دستی قشم شباهتهای زیادی با محصولاتی دارند که در جنوب ایران و بهخصوص هرمزگان ساخته میشود. در این زمینه میتوان به خوس دوزی اشاره کرد. وقتی از خوس دوزی صحبت میکنیم، منظور هنری زیبا و سنتی است که ریشهای دیرینه در هرمزگان و قشم دارد. محبوبیت این هنر شرایطی برای رواج آن در دیگر شهرهای جنوبی و مرکزی ایران فراهم کرده است. خوس دوزی در گروه صنایع دستی قشم با کاربرد رودوزی قرار دارد. در نتیجه با هنری سروکار داریم که روی پارچه انجام میشود. هنرمندان قشم با خوس دوزی، نوارهای باریکی روی پارچه میدوزند. این نوارها در زبان محلی با نام خوس شناخته میشود. بعضی از هنرمندان قشم و دیگر قسمتهای جنوب ایران به این نوارها نقده نیز میگویند.
خوس دوزی از آن دسته صنایع دستی قشم است که نیاز به دقت زیادی دارد. هنرمندان اهل قشم برای این هنر از سوزنهای مخصوصی بهره میگیرند. سوزنی که از آن سخن به نام سوزن چنایل معروف شده است. جالب است بدانید خوس دوزی، هنری باستانی است که ریشه در تاریخ ایران زمین دارد. این هنر دوران صوفی به اوج رسید. خوشبختانه مهارت هنرمندان خوسدوزِ ایران قدیم، سینهبهسینه به هنرمندان امروزیِ قشم منتقل شده است.
به لطف این شرایط، محصولات خوس دوزی بسیار ارزشمند و نفیسی را در بین صنایع دستی قشم مشاهده میکنیم. محبوبیت کارهای خوس دوزی بیدلیل نیست. بافندههای این هنر، سنگ تمام میگذارند و نقشهای بسیار زیبایی را لحاظ میکنند. از آنجایی که با هنری سنتی روبهرو هستیم، بیشتر این نقشها تداعیگر سبکوسیاق زندگی مردمان قشم قدیم است. برای نمونه میتوان به طرحهای برگ انجیزی، گوشوارهای، چهارپر، فرفری، خرچنگی، کاکلی، پروانهای و عقربی اشاره کرد. به این طرحها، نقشهای زیبای پیالهای، طاووسی و قبلی را نیز اضافه کنید. اگر هنردوست هستید و از تماشای نقشهای پارچهای زیبا لذت میبرید، خوس دوزی قشم انتخاسب مناسبی برای شماست.
قالی بافی قشم
قالی بافی یکی از مهمترین و قدیمی ترین هنرهای سنتی ایران است که در طول قرن ها از نسل به نسل منتقل شده است. این هنر براساس فرهنگ و سنت های محلی و منطقه ای اجرا می شود و ماحصل آن، قالی ها و فرش هایی با الگوها و رنگ های منحصر به فرد است که هر کدام داستان خاص خود را روایت می کنند. تاریخ قالی بافی در قشم به صدها سال پیش باز میگردد. قالی بافی در این منطقه در طول تاریخ توسعه یافته و به یکی از مهمترین صنایع دستی قشم تبدیل شده است.
فرآیند قالی بافی قشم شامل چندین مرحله است. به لطف این مراحل، هنرمندان اهل قشم قالیهایی میبافند که نظیر آنها را در کمتر جایی از ایران سراغ داریم. بعضی از این قالیها، کیفیت چشمگیر و نقشهای تماشایی دارند. گاهی اوقات نیز قالیبافان اهل قشم برای بافت قالی از الیاف ابریشم بهره میگیرند. این قالیها با الگوهای هنری و تصویری زیبا و رنگ های روشن و جذاب تزئین می شوند. قالی بافی در قشم نه تنها به عنوان یک هنر سنتی بلکه به عنوان یک جزء مهم از فرهنگ و تاریخ ایران شناخته شده است.
از آنجایی که قشم، منطقهای اقتصادی است و به آبهای بینالمللی راه دارد، بسیاری از قالیهای این دیار به خارج از کشور صادر میشود. قالی قشم را میتوانید برای آراستن اتاقهای پذیرایی شیک و اشرافی انتخاب کنید. قالبیافان قشم، رنگهای شاد و زیبایی برای این قالیها انتخاب میکنند. در نتیجه قالی، یکی از صنایع دستی قشم است که هرگز از مُد نمیفتد و قدیمی نمیشود. انصافاً باید گفت این قالیها ممکن است به لحاظ قیمت، کمی گرانتر از دیگر صنایع دستی این ناحیه باشند، اما مطمئن باشید کیفیت قالی قشم و طرحهای زیبای آن به اندازهای است که ارزش دارد هزینهای بیشتر برای خرید آن اختصاص دهید.
سخن پایانی
صنایع دستی قشم، فرهنگ و هنر مردمان این منطقه را به رخ میکشد. این صنایع دستی بهاندازهای زیبا و تماشایی هستند که حتی نظر مشکلپسندترین هنردوستها را جلب میکنند. صنایع دستی این دیار برازنده دکوراسیون منزلهای شیک و اشرافی هستند. بسیاری از این صنایع دستی نیز کاربردی ارزشمند در قسمتهای مختلف منزل دارند. امیدواریم اطلاعاتی که از صنایع دستی قشم مطرح کردیم، شرایطی فراهم کند تا بهترین صنایع دستی دلخواه را انتخاب کنید. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم شما هم تجربهای سودمند از سفر به جنوب ایران و انتخاب صنایع دستی این دیار دارید، خواهشمندیم این تجربههای ارزشمند را در قسمت نظرات با ما و دیگر خوانندهها به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط
پربحث ترین مطالب
- تعداد نظرات: 372
- تعداد نظرات: 169
- تعداد نظرات: 162
- تعداد نظرات: 158
- تعداد نظرات: 153
- تعداد نظرات: 146
- تعداد نظرات: 133
- تعداد نظرات: 128
- تعداد نظرات: 122
- تعداد نظرات: 115