نهر داریون ، شگفت‌انگیزترین و باستانی‌ترین سازه‌های آبی شوشتر

تا به حال به خوزستان زیبا سفر کرده‌اید؟ خوزستان، یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین استان‌های ایران بزرگ است. یکی از افتخارات استان خوزستان نیز، شوشتر و مجموعه حیرت‌انگیز سازه‌های آبی این شهر است. مجموعه سازه‌های آبی شوشتر که ایرانیان در سطح جهان به آن می‌بالند، دهمین اثری است که از ایران در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. در بین تمام سازه‌هایی که پیشینیان پرتلاش و آینده‌نگرمان در این مجموعه ساخته‌اند، نهر داریون، قدیمی‌ترین و تاریخی‌ترین سازه است که به دستور داریوش هخامنشی ساخته شده است. با سفرزون همراه باشید تا نهر داریون و به طور کلی مجموعه بی‌نظیر سازه‌های آبی شوشتر را به شما معرفی کنیم:

نهر داریون در مجموعه شگفت‌انگیز سازه‌های آبی شوشتر

شوشتر در طول تاریخ، شهری بسیار مهم بوده است. بقایای زندگی انسان‌ها در این منطقه به دوران پیش از تاریخ باز می‌گردد. وجود رود کارون در نزدیکی شوشتر باعث شده است که، در تمام اعصار، مردم این منطقه را برای زندگی انتخاب کنند. در این میان، پیشینیانمان به این فکر افتادند که با تاسیس سازه‌های آبی متعدد، از آب کارون نهایت استفاده را در این شهر بکنند. نهر داریوش اولین و کهن‌ترین بخش این سازه‌هاست.

نهر داریون چیست؟

نهر داریون اسم رودی دست‌کند است که در زمان داریوش هخامنشی و به دستور او از رودخانه شطیط یا چهاردانگه منشعب شده است. به این کانال، نهر دارا یا داریوش هم می گویند.  این رود برای آبرسانی به دشت میاناب شوشتر و همچنین بافت تاریخی شهر شوشتر، به زحمت، با دست خالی و ابزارهای اولیه آن دوران کنده شده است. همین مسئله است که بازدید از این سازه آبی را جذاب می‌کند.

ویژگی‌های نهر دارا

قلعه سلاسل یکی از زیباترین و مهم‌ترین دیدنی‌های باستانی خوزستان و یکی از مهم‌ترین بخش‌های سازه‌های آبی شوشتر است. این قلعه در طی سالیان دراز، علاوه بر اینکه نقش حفاظتی داشته و پایگاه حکومت بسیاری از فرمانروایان خوزستان بوده است، محلی برای کنترل و مدیریت آب شهر نیز به شمار می‌رفته است. دهانه کانال داریون نیز در قلعه سلاسل است. جایی که آب از رودخانه وارد قلعه می‌شود، هشت آبگیر وجود دارد که امروز بسیاری از آن‌ها به دلایل مختلف بسته شده است و تعداد کمی از آن‌ها قابل بهره‌برداری است. هشت آبگیر سپس دوباره برای خروج از قلعه به یک کانال بزرگ ختم می شوند. نهر داریون بعد از ۴۰ کیلومتر به رودخانه شطیط می‌پیوندد و با رودخانه دز ادغام می‌شود تا کارون بزرگ را بسازد.

کارکرد نهر داریوش

کارکرد اصلی نهر داریوش، آبرسانی به دشت میاناب شوشتر است. پس از اینکه این نهر کنده شد و مورد بهره‌برداری قرار گرفت، کشاورزی در این منطقه بسیار پررونق شد و مردم از این شرایط بسیار راضی بودند. میراب‌ها یا کسانی که وظیفه مدیریت آب را بر عهده داشتند، آب نهر را بین قسمت‌های مختلف زمین‌های زراعی به طور دقیق بر اساس زمان و مقدار آب تقسیم می‌کردند تا از این سازه پر زحمت به بهترین نحو استفاده شود. علاوه بر این بخشی از آب کانال داریون، به شوادان خانه‌های تاریخی شوشتر منتقل می‌شد. شوادان زیرزمین خانه‌ها بود که با جریان آب در آن، کل فضای خانه‌ها مطبوع و خنک می‌شد.

قلعه سلاسل، سازه بسیار غرورآمیزی است که این روزها تنها بخش‌های زیرزمینی یعنی بخش شوادان و کانال داریون در آن باقی مانده است. در این قلعه حمام‌های زیادی وجود داشته که آب آن‌ها از این نهر تامین می‌شده است. همین طور پله‌ها و پل‌هایی در قسمت زیرین قلعه تعبیه شده بوده است که در هنگام جنگ و خطر، مردم بتوانند از درون قلعه از نهر داریون آب بردارند.

پل بند شادروان

بخش دیگری از سازه‌های آبی شوشتر که به نهر دارا مرتبط است پل بند شادروان است. ساخت این پل بند که ۳۰۰ متر پایین‌تر از بند میزان قرار گرفته است نیز به دوران ساسانیان باز می‌گردد. این پل وظیفه بالا آوردن سطح آب را در زمان کم‌آبی برای کانال داریون به عهده دارد. همین طور پل بند شادروان عبور از روی نهر را آسان‌تر می‌کند. این پل نیز یکی از افتخارات مهندسی ایران در دوران باستان به حساب می‌آید چرا که برخی این پل بزرگ و مستحکم را قدیمی‌ترین پل جهان می‌دانند.

بخش‌های دیگر مجموعه بی‌نظیر سازه‌های آبی شوشتر

بسیاری این مجموعه را بزرگترین مجموعه صنعتی دنیا پیش از انقلاب صنعتی دانسته‌اند. یک مجموعه مستحکم که از دوران هخامنشی و ساسانی به جای مانده است و با توجه به زمان ساخت، یکی از شاهکارهای مهندسی جهان به حساب می‌آید. مجموعه‌ای به هم پیوسته و پیچیده از پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، تونل‌ها و کانال‌های عظیم که با هدایت آب، باعث استفاده بهینه از آب می‌شود. پس وقتی به نهر داریون سر می‌زنید، بخش‌های دیگر این مجموعه را هم حتما ببینید. خصوصا نمای زیبای آبشارهایی که به حوضچه میانی مجموعه می‌ریزد. آسیاب‌های قدیمی، تونل‌های دست‌کند، و پل‌ها و بندهای عظیم هر کدام با کارکردهای پیچیده و متنوعشان هوش از سرتان می‌پراند.

بهترین زمان سفر به شوشتر زیبا

بهترین زمان سفر به شوشتر و دیدن این مجموعه فصل بهار است. در این فصل زیبا آب زلال است و بیشتر نهرها و آبشارها جاری می‌شوند. سفر به شوشتر تنها محدود به دیدن کانال داریون نمی‌شود. وقتی به شوشتر سفر می‌کنید، زیبایی خیره‌کننده کارون در نزدیکی سازه‌های آبی محسورتان می‌کند. طبیعت شما را به تحسین وا می‌دارد و آب و هوای بهاری روزی دل‌انگیز برایتان خواهد ساخت.

دیدنی‌های دیگر شوشتر

علاوه بر مجموعه سازه‌های آبی، شوشتر دیدنی‌های دیگری هم دارد. مجموعه تاریخی مستوفی مربوط به دوران قاجار با امکانات درجه یک و معماری فوق‌العاده‌اش بعد از سازه‌های آبی جایی است که نباید دیدنش را از دست بدهید. خانه تاریخی مرعشی نیز یکی دیگر از آثار دوران قاجار است که معماری زیبایش محوتان خواهد کرد. در این شهر تاریخی بازدید از مسجد جامع شوشتر را نیز از دست ندهید. در ضمن حواستان باشد که همه بخش‌های مجموعه سازه‌های آبی را به خوبی ببینید و بررسی کنید. از قلعه سلاسل و برج کلاه فرنگی گرفته تا نهر داریون و بندهای متعدد، هر کدام زیبایی خاص خود را دارد. سر زدن به بازار شوشتر هم می‌تواند هم فال باشد و هم تماشا. اگر اهل ترشیجات هستید از بازار شوشتر ترشی سوغات ببرید و اگر هم دلتان می‌خواهد یک سوغات درجه یک از صنایع دستی شوشتر برای دوستانتان هدیه ببرید، از انواع پارچه‌های مختلف، سجاده، جاجیم و …. هر چه بخواهید به زیباترین شکل در بازار شوشتر موجود است.

اطلاعات بازدید از سازه‌های آبی شوشتر

ساعت بازدید از نهر داریون : هر روز به جز چند روز خاص شهادت ائمه و چهاردهم خرداد، می‌توانید از این مجموعه بازدید کنید. ساعت بازدید در تابستان‌ها از هشت صبح تا هشت شب و زمستان‌ها از هشت صبح تا پنج و نیم عصر است.

قیمت بلیط نهر داریون : هزینه بازدید برای ایرانی‌ها حدود پنج هزار تومان است و اتباع خارجی باید حدود ۳۵ هزار تومان بپردازند.

آدرس نهر داریون : شوشتر، خیابان شریعتی، مجموعه سازه‌های آبی شوشتر

دسترسی به نهر داریون : در شوشتر از هر که بپرسید برای رسیدن به مجموعه سازه‌های آبی در خیابان شریعتی راهنمایی‌تان می‌کند. برای رفتن به شوشتر به جز خودرو شخصی، می‌توانید از هواپیما، قطار و اتوبوس هم استفاده کنید. برای سفر هوایی، شوشتر فرودگاه ندارد و باید از فرودگاه اهواز یا دزفول سوار اتوبوس یا تاکسی شوید و به شوشتر بیایید. از تهران برای شوشتر یک روز در میان قطار هست. برای استفاده از اتوبوس‌های شوشتر هم باید به پایانه جنوب بروید و مسیری ۹ ساعته را طی کنید.

حالا که حسابی دلتان لک زده است برای اینکه از نهر داریون دیدن کنید، بهتر است در اولین فرصت خودتان را به شوشتر برسانید. حداقل یکی دو ساعتی برای بازدید وقت بگذارید و بعد هم در رستوران خوب همان اطراف وعده خوشمزه‌ای نوش جان کنید. حواستان باشد که مجموعه پارکینگ ندارد.

با هم سری زدیم به شوشتر زیبا و سازه‌های آبی افتخارآمیزی مانند نهر داریون. شما تا به حال به خوزستان و شوشتر سفر کرده‌اید؟ کدام بخش از سازه‌های آبی به نظرتان زیباتر بود؟ نکات مثبت و منفی که در این مجموعه باستانی به نظرتان رسید با مخاطبان سفرزون به اشتراک بگذارید.

برای آشنایی بیشتر با دیدنی های شوشتر کلیک کنید.