اماکن مذهبی، همواره از پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری هستند و با وجود آن‌که هزاران سال از عمر ادیان الهی می‌گذرد هنوز ارزش و اعتبار خود را حفظ کرده‌اند. از طرفی عظمت ساخت و شکوه معماری‌شان نظر‌ها را به خود جلب می‌کند و از طرف دیگر جنبه معنوی و فضای قدسی‌شان پر‌جاذبه و گیراست. کلیساها از مهمترین و جذاب‌ترین اماکن مذهبی برای گردشگران در سرتاسر دنیا هستند. در ایران نیز با وجود در اقلیت بودن مسیحیت، کلیسا‌هایی یافت می‌شود که دیدن‌شان به‌ویژه برای غیر مسیحیان جذاب و سرگرم‌کننده است. در این مطلب از سفرزون قصد داریم تا به دیدن یکی از این کلیساها در تهران برویم: کلیسای سرکیس مقدس تهران .

در طول تاریخ، کلیسا‌ به عنوان مهمترین مکان در دین مسیحیت همواره به گونه‌ای ساخته می‌شده که به لحاظ معماری، کاربری و مهم‌تر از همه ایجاد فضایی معنوی، جای هیچ حرف و حدیثی را باقی نگذارد. کلیسا‌ها برای برپایی مراسم مذهبی، اعیاد عمومی و بسیاری از فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی همیشه مهم‌ترین مکان شهر بودند؛ حداقل در کشورهایی که دین رسمی‌شان مسیحیت بود. در ایران هم با وجود آن‌که بیشتر جمعیت مسلمان هستند، اقلیت‌های دینی دیگری نیز به صورت گروهی در محله‌های خاص یک شهر سکونت کرده‌اند. همین عامل باعث به وجود آمدن کلیساهای مختلفی با چهره‌های متفاوت از هم شده‌اند که یکی از آن‌ها کلیسای سرکیس مقدس تهران است.

برای دریافت راهنمای سفر به تهران کلیک کنید.

کلیسای سرکیس مقدس تهران ؛ بزرگترین کلیسای ارامنه ایران

کلیسای سرکیس مقدس تهران، نام یک کلیسای ارمنی واقع در خیابان کریمخان زند، ابتدای خیابان نجات الهی است. این کلیسا دارای ساختمانی زیبا با معماری بی‌نظیر قرون وسطی و عصر جدید است که با هزینه شخصی یکی از خیران ارمنی به نام مارکار سرکیسیان، توسط مهندس اوژن آفتاندیلیان، فرزندان و ۶ نفر از همکارانش  در سال ۱۳۴۹ طراحی و ساخته شد. جذابیت‌های به کار رفته در بنای کلیسا و جایگاه خاص مذهبی آن، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند. کلیسای سرکیس مقدس بزرگترین کلیسای ارمنی در تهران است.

کلیسای سرکیس مقدس تهران ؛ کلیسای خلیفه‌گری ارمنیان

از نیمه دوم قرن بیستم میلادی، جمعیت ارمنی‌ها در تهران رو به افزایش گذاشت و محله‌های ارمنی‌نشین گسترش پیدا کرد. همین امر باعث شد تا کلیسای ارمنی‌نشین «مریم مقدس» که خلیفه‌گری و مسئولیت انجام امور ارمنیان تهران را داشت، با کاهش فضا روبرو شود. همچنین به علت افزایش مسیحیان در مناطق شمال شهر تهران، دسترسی به کلیسای مریم مقدس که در جنوب بود، سخت‌تر شد. برای رفع این مشکل خلیفه‌گری ارمنیان تهران قطعه زمینی در تقاطع خیابان کریم خان زند و استاد نجات اللهی (ویلای سابق) که مرکزیت بیشتری در بین محلات ارمنی نشین تهران داشت، برای احداث کلیسا و ساختمان‌های خلیفه‌گری خریداری کرد. این گونه بود که خلیفه گری ارمنیان تهران به کلیسای سرکیس مقدس انتقال پیدا کرد.

نام کلیسا به چه کسی اشاره دارد؟

سرکیس مقدس، از قدیسان کلیسای حواری ارمنی بود که در اوایل قرن چهارم میلادی به عنوان سردار ارتش در روم خدمت می‌کرد. او به دلیل مسیحی بودن، تحت تعقیب قرار گرفت و به همراه خانواده‌اش به ارمنستان گریخت. تیران پادشاه ارمنستان که زیر نظر امپراطوری روم بود، مجبور به اخراج وی شد. سرکیس راهی ایران شد و به خدمت شاپور دوم ساسانی درآمد. وی در جنگ با کوشان‌ها بسیار موفق بود و شاپور نیز از وی رضایت داشت. اما بعدها به وی تهمت تبلیغ مسیحیت در بین سپاهیان شاپور زده شد و به همین اتهام وی و پسرش به همراه برخی سربازانش در نیشابور به قتل رسیدند. در تقویم کلیسای ارمنی، یک روز به سرکیس مقدس اختصاص دارد. در این روز، جوانان ارمنی به یاد او مراسم خاصی را برگزار می‌کنند.

معماری کلیسای سرکیس مقدس تهران

کلیسای سرکیس مقدس بزرگ‌ترین کلیسای شهر تهران است. اندازه طول این کلیسا ۳۶٫۵ متر و عرض ۱۷٫۸ متر با پلان بازیلیک تک ناوی است که بر روی صفه‌ای کم ارتفاع بنا شده است. در طراحی کلیسا از معماری قرون وسطی و عصر جدید ارمنستان الهام گرفته شده است. با در نظر گرفتن امانتخانه‌های دو طرف محراب در سمت شرقی بنا و راهرو ورودی اصلی در سمت غربی آن، کلیسا از داخل دارای پلان صلیبی شکل است. دیوارهای خارجی بنا با سنگ مرمر سفیدرنگ و دیوارهای داخلی و سقف، با گچ پوشانده شده است. این کلیسا صحنی وسیع ، با نماز خانه های کوچک ، ویژه مراسم مذهبی دارد که عموما با تصاویری از حضرت مسیح (ع) و مادر مقدس آراسته شده است.

کلیسای سرکیس مقدس با گنبدی معلق در هوا!

طراح بنا گنبدی ساخته که بدون داشتن تکیه‌گاه، در هوا معلق و بر روی سقف، قرار دارد. چون در کلیساهای تک ناوی، وزن سقف بنا به وسیله قوس‌های واقع در زیر سقف به دیوارهای طولی دو طرف بنا منتقل می‌شود، بنابراین این گونه بناها، برای تحمل فشار سقف، نمی‌توانند عرض زیادی داشته باشند، به همین دلیل فاقد گنبد و بناهایی کوچک هستند، اما معمار و طراح، با تاثیر از معماری تک ناوی و آمیختن این سبک با معماری تالارهای گنبددار، کلیسای سرکیس مقدس را به گونه‌ای طراحی کرده که توانسته گنبد عظیمی روی آن قرار دهد.

برج‌های ناقوس خانه

کلیسا دارای دو ناقوس‌خانه است که در دو طرف راهروی ورودی ضلع غربی آن و در بالای دو ورودی بنا، به صورت برجی با پلان چهارگوش قرار دارند. در انتهای آن‌ها گنبدهایی شبیه به گنبد اصلی کلیسا با ساق ناقوس‌خانه‌های کلیسای سرکیس مقدس شهر ایروان طراحی شده است. در بالای ورودی‌ها، در زیر برج‌های ناقوس‌خانه‌ها، نورگیرهایی قرار دارند که به داخل فضای برج‌ها باز می‌شوند. شیشه‌های نورگیرها منقوش به نقاشی‌هایی با موضوعات ملی و مذهبی ارمنیان است.

بنای یادمان نسل‌کشی ارامنه

بنای یادمان نسل‌کشی ارمنیان، با طرحی سه و نیم متری متشکل از سه قطعه سنگ مرمر سفید ساخته شده است. نقش صلیب روی سنگ‌ها، نماد رستاخیز مسیح و نشانگر شهادت و خیزش است؛ چنان‌که مسیح از مردگان برخاست، ارامنه نیز با وجود کشتارها، آوارگی و پراکندگی توانست حکومت مستقل ارمنستان را، پس از تحمل چندین سده سلطه بیگانگان، در ۱۹۱۸ میلادی بنا نهد. این بنا در ۱۳ اردیبهشت سال ۱۳۵۲ در سالگرد نسل‌کشی ارمنیان رونمایی شد.

در سال ۱۳۹۱ کلیسا مورد مرمت قرار گرفت و تعمیراتی در داخل و محوطه بیرونی آن انجام شد. حوضچه مخصوص غسل تعمید، بازسازی و با نقاشی تعمید حضرت مسیح به دست یوحنای تعمید دهنده تزیین شد. کلیسای سرکیس مقدس تهران امروزه مرکزیت امور ارامنه تهران را در اختیار دارد. حضور در این فضای معنوی حتی غیر مسیحیان را نیز به وجد خواهد آورد.

آدرس کلیسای سرکیس تهران روی نقشه گوگل

برای آشنایی بیشتر با دیدنی های تهران کلیک کنید.

طبیعت گردی

برای مشاهده‌ی تورهای طبیعت گردی سفرزون کلیک کنید.

تور تهران گردی

برای مشاهده‌ی تورهای تهران گردی سفرزون کلیک کنید.

لیست کامل

تور طبیعت گردی و تور تهران گردی

تور یک روزه

برای مشاهده‌ی تورهای یک روزه سفرزون کلیک کنید.

تور چند روزه

برای مشاهده‌ی تورهای چند روزه سفرزون کلیک کنید.

لیست کامل

تور یک روزه و تور چند روزه