درختان مالکان حقیقی زمین هستند. درختان اکسیژن هوایی که نفس میکشیم را تأمین میکنند. آنها روی زمین سایه میاندازند. با ریشههای خود از وقوع سیل جلوگیری میکنند. بدون وجود درختان، حیوانات بیخانه میماندند. درختان اهمیت بسیاری روی زمین دارند. زمانی که به تصاویر ماهوارهای از زمین نگاه میکنید، سبزی زمین به لطف این درختان است. متأسفانه بسیاری از ما انسانها تبر بر تن این درختان میزنیم و به قصد منافع شخصی آنها را قطع میکنیم. این در حالی است که برخی درختان در این میان از گزند انسان در امان ماندهاند. برخی درختان صدها سال قدمت دارند. در همین کشور خودمان هم میتوانیم شاهد حضور درختان کهنسال بسیاری باشیم. در این مقاله قصد داریم تا شما را با تمام درختان کهنسال ایران آشنا کنیم.
شهر یزد | قدیمیترین درخت ایران
جالب است بدانید که بر اساس نظر کارشناسان میراث فرهنگی استان مرکزی، قدیمیترین درختان دنیا در شهر یزد، این شهر خشک و کویری قرار دارند. درخت سرو ابرکوه، از جمله درختان کهنسال ایران است که شهرت جهانی دارد. حسن مرشدی، کارشناس امور فرنگی کشور چنین میگوید که سرو ابرکوه از جمله قدیمیترین و پیرترین درختان در تمام دنیاست. هرچه از زیبایی این درخت بگوییم، کم گفتیم.
این درختان یادگار تاریخ زمین است. بر اساس نظر دانشمند روس، الکساندروف، عمر این درخت حدود ۶هزار سال است. برخی دیگر بر این باور هستند که قدمت آن به ۸هزار سال پیش باز میگردد. درباره این درخت زیبا افسانههای بسیاری نیز وجود دارد. طول درخت سرو ابرکوه به حدود ۲۵ متر میرسد و تنه آن ۴.۵ متر قطر دارد. این درخت تاریخ زمین است و از جمله میراث ملی ایران به حساب میآید. جالب اینجاست که درخت سرو ابرکوه هنوز پابرجا و سرسبز است و دهها پرنده در آن زندگی میکنند.
درختان کهنسال ایران در قزوین و سمنان
همینطور که سرنخ درختان کهنسال ایران ایران را میگیریم، سر از سمنان و قزوین در میآوریم. جالب است بدانید که بر اساس نظر کارشناسان میراث فرهنگی کشور، بزرگترین و قدیمیترین درخت گردوی ایران، در یارود الموت استان قزوین قرار دارد. این درخت را در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رساندهاند. بر اساس نظر کارشناسان، قدمت درخت گردوی الموت به ۵۰۰ سال پیش باز میگردد و با این تفاسیر، بزرگترین درخت گردوی ایران است. همچنین درخت گردوی کمان رستم نیز ۱۳۰۰سال قدمت دارد و در شهمیرزاد استان سمنان واقع شده است. این درخت نیز جزو قدیمیترین درختان ایران به شمار میرود.
سفر به خراسان جنوبی تا البرز برای یافتن درختان کهنسال ایران
مرشدی یکی از کارشناسان فرهنگی ایران میگوید که در مجموع هفت درخت کهنسال سرو، چنار و گز با قدمت ۱۷۰ تا ۱۵۰۰ سال در استان خراسان جنوبی وجود دارند. چنار کهنسال سنقرآباد حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ سال قدمت دارد.
ثبت در میراث طبیعی ایران راهی برای نجات درختان
بر اساس اجرای تبصره ماده ۲ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی مصوب ۲۳ دی سال ۱۳۸۲، کوه دماوند اولین اثر ثبت شده در فهرست میراث طبیعی ایران است. به جرئت میتوان گفت که ثبت درختان کهنسال در فهرست میراث طبیعی ایران و همچنین آثار ملی ایران باعث حفظ این درختان کهنسال میشود. شهرهای شمالی ایران مملو از درختان کهنسال مختلف هستند. در این مناطق میتوانید شاهد درختان بسیار سرسبز و قطور باشیم. برای مثال روستای گاوزن در محله بابل دارای درخت بلوط بسیارزیبا و بینظر است. همچنین درخت گردوی روستای غلامی بهشر، درخت چنار روستای تیل نو گلوگاه و … همگی به تازگی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفتند. به این ترتیب هیچ کس حق آسیب رساندن به آنها را ندارد و همچنین بیشتر از قبل دیدن میشوند.
ثبت ۲۰ مورد از درختان کهنسال ایران در فهرست آثار ملی
در بخش استان مرکزی ایران تا کنون ۲۰ درخت کهنسال را در فهرست آثار ملی ایران ثبت کردهاند. برای ثبت ملی این آثار باید روند اداری آن پیش گرفته شود. اول از همه کارشناسان باید قدمت درخت را تأیید کنند. پس از آن مابقی مراحل اداری طی میشود. درختان کهنسال روستای واران دلیجان از جمله یک درخت توت کهنسال در روستای قلعه محی الدین شهرستان تفریش و یک درخت چنار در روستای نیوشت ساوه از جمله مهمترین درختانی هستند که در این منطقه به ثبت ملی رسیدهاند.
بر اساس نظر اسماعیل شراهی، در سال جاری چند درخت کهنسال به فهرست ملی ایران اضافه شده است. محیط تنه درختانی که در واران حضور دارند، ۷۵۰ سانتیمتر هستند. قطر تنه نیز به ۳۰۰ سانتی متر میرسد و قدمت آنها را بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ سال قدمت زدهاند. درختان این منطقه قابلیت ثبت در آثار ملی ایران را دارند و به این ترتیب میتوانند باعث جذب بیشتر گردشگران داخلی و خارجی شوند.
درختانی که در انتظار ثبت ملی هستند
جالب است بدانید که حدود ۲۰ درخت کهنسال در انتظار ثبت در آثار ملی ایران هستند. درخت ششناو، گردوی شهسوران طراران، چنار وقت محله، چنار دینجرد، چنار قاسم شاهواروق، چنار کهک، گردوی کهنسال قیمازخانه، چنار قاسم بقعه ابوعلی و… جزو این درختان هستند. همچنین در این میان میتوان به درخت توت کهنسال آساتانه، شاه چنار الویر زرندیه، چنار کهنسال محلات، چنار سرگذر محلات، چنار روانج دلجیان و …. نیز اشاره کرد. تمامی مراحل ثبت ملی این آثار نیز در جریان است. به امید آنکه شاهد ثبت ملی تمامی درختان کهنسال ایران باشیم.
خب دوستان عزیز، با معروفترین درختان کهنسال ایران آشنا شدید .حال میتوانید با یک برنامهریزی دقیق، از بسیاری از آنها دیدن کنید. آیا درخت کهنسالی را میشناسید که در شهر و دیار شما قرار دارد یا از آن دیدن کردهاید که در این مقاله به آن اشاره نکرده باشیم؟ اگر اینطور است، حتماً آن را در بخش نظرات معرفی کنید تا به مقاله اضافه کنیم. به این ترتیب شما هم سهمی در معرفی درختان کهنسال ایران به تمام جهان خواهید داشت.
علیرضا مشرقی
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ
6 دیدگاه
مطالب مرتبط
پربحث ترین مطالب
- تعداد نظرات: 372
- تعداد نظرات: 169
- تعداد نظرات: 161
- تعداد نظرات: 158
- تعداد نظرات: 150
- تعداد نظرات: 146
- تعداد نظرات: 131
- تعداد نظرات: 128
- تعداد نظرات: 121
- تعداد نظرات: 115
درخت روستای ارسی
ذخیره ژنتیکی جهان در شهرستان فریمان
گزارشی از کهنسال ترین درخت شاه توت ایران (و جهان)
“درخت شاه توت کهنسال روستای اقر علیا” از نظر سن، شاخه بندی، قطر تنه، ترکیب کلی درخت و نیز باردهی و قدرت باروری کامل از برجسته ترین درختان شاه توت کشور و احتمالا دنیا است که آن را از نظر مطالعات ژنتیکی نیز حایز اهمیت ساخته است.این درخت کهنسال شاه توت در ارتفاعات شهرستان فریمان*خراسان رضوی قرار دارد.با توجه به مشاهدات سال ۱۳۶۸ آقایان #حسن صادقی یونسی#جعفر بارویی#سید اصغر میرزاده(دانشجویان ورودی ۱۳۶۷ دانشگاه فردوسی)رشته جغرافیا*این درخت سنگی بزرگ را درآغوش داشته و پارچه و نخ های زیادی به آن بسته شده بود.اهالی روستای اقر علیا احترام و ارزش خاصی برای محیط زیست
بخصوص حفظ و نگهداری این درخت با توجه به به آموزه های اسلامی و ایرانی داشته و دارند.. دوستدار محیط زیست ؛آقای حسن صادقی یونسی(دانشگاه پیام نور فریمان_جغرافیا) بارها سعی در معرفی این درخت جهت ثبت ملی و درج در ردیف امتیازات گردشگری شهرستان فریمان_بخش مرکزی (و نماد روستای اقرعلیا) داشته است.
نام شاه توت (Morus) از کلمه لاتین Mora به معنی تأخیر گرفته شده است.
و روستای اقرعلیا با بیش از پانصدخانوار در ۱۲ کیلومتری (شمال)شهر فریمان قرار دارد.
اما این درخت و حومه آن از منظری دیگر نیز اهمیت دارد
و آن دفاع جانانه مدافع امنیت(شهید نیروی انتظامی شهرستان فریمان) شهید سرافراز “ستوانیار” دلیری در مقابل قاچاقچی ها و اشرار تا آخرین فشنگ و قطره خون است*راهش پر رهرو باد و نامش جاوید باد
آخرین بازدید از درخت کهنسال(و مقدس)شاه توت در تاریخ بیست و یکم خرداد ۱۴۰۲ توسط “ژئو تیم”مشروحه ذیل صورت پذیرفت
حسن صادقی یونسی مدرس دانشگاه و پژوهشگر
علی شاملوئیان مدرس دانشگاه و عضو جامعه معدن استان خراسان
عبدالناصر وفایی صالحی؛ عضو شورای اسلامی روستای اقر بالا و دانش آموخته رشته جغرافیا
واکاوی و مشاهدات حاوی و گویای این نکات بود
الف_درخت دارای میوه است
ب_رویش درخت در کنار یک آبکند(مسیل )است
ج_از دانشگاه پیام نور فریمان تا مجاورت درخت ۲۰ کیلومتر راه است که ۱۳ کیلومتر آسفالت و باقی کوره راه است.
د_پدیده های جغرافیایی و وجود النگ و چشمه و چاه و مکان های نگهداری دام سبک و معدن و طرح های آبخیزداری برای گردشگران روستایی و طبیعتگردان جالب خواهد بود.
ممنون جناب یونسی از توضیحات کاملتون
سلام درخت توت واقع در امامزاده شازده حسین همدان….قدمت در حدود ۹۵۰ سال
خیلی خوب بود
سلام من به روستای دهبار در اطراف مشهد رفتم برای دیدن یک باغ در حوالی انجا و این درخت چنار تنومند رو دیدم
اگه تصاویرشو خواستین به صورت با کیفیت دارم