سوغات لرستان ، به شیرینی عسل و چشم‌نوازی قالی

سفر به استان زیبای لرستان، با طبیعت بکر، تاریخ غنی و مردمان مهمان‌نوازش، حتما خاطراتی به‌یادماندنی برای هر مسافری خواهد ساخت. ما ایرانی‌ها نیز برای اینکه شادی سفرمان را با عزیزانمان تقسیم کنیم دلمان می‌خواهد که از سفر، بهترین سوغات را برایشان به ارمغان ببریم. سوغات لرستان نیز مثل سایر استان‌های ایران بسیار متنوع است و می‌تواند پاسخگوی همه سلیقه‌ها باشد. با سفرزون همراه باشید تا محبوب‌ترین سوغات لرستان را به شما معرفی کنیم:

سوغات لرستان

عسل

عسل لرستان را باید نوش جان کنید تا به مرغوبیت و خوشمزگی‌اش پی ببرید. این استان زیبا با طبیعت بکر و سرسبزش یکی از بهترین مناطق برای زنبورداری است. این استان که سالانه بیش از ۱۶۰۰ تن عسل تولید می‌کند رتبه هفتم را در تولید عسل و رتبه اول در مرغوبیت عسل را در ایران دارد. اگر بخواهند از عسل تعریف بکنند می‌گویند این عسل بکر و کوهی است. استان بکر و کوهستانی لرستان هم جان می‌دهد برای گشت و گذار زنبورها و تولید عسل. پس یکی از بهترین و مفیدترین سوغات لرستان برای عزیزانتان عسل این منطقه است.

برای دریافت راهنمای سفر به لرستان کلیک کنید.

روغن حیوانی

این سوغات لرستان را برای کسانی تهیه کنید که به عطر و طعم غذاهایشان اهمیتی ویژه می‌دهند. روغن حیوانی لرستان به ویژه دلفان محبوب خاص و عام است. چرا؟ برای اینکه از لبنیات دام‌های سرحال عشایر تهیه می‌شود. دام‌ها در مراتع سرسبز لرستان از انواع گیاهان معطر کوهی به بهترین نحو تغذیه می‌کنند و در نتیجه لبنیات حاصل از شیرشان بسیار خوش عطر و طعم و طبیعی است. سپس بانوان هنرمند عشایر از ماست حاصل از شیر، کره می‌گیرند و با آب کردن کره، روغنی خوش عطر و طعم به دست می‌آورند که از بهترین سوغات لرستان است. روغن حیوانی را برای کسانی که احتیاج به تقویت بنیه دارند یا به عطر و طعم غذاهایشان اهمیتی ویژه می‌دهند تهیه کنید تا حسابی ذوق زده شوند. در بازگشت از سفر هم حواستان به طریقه نگه‌داری از روغنتان باشد تا یک موقع در دمای زیاد به مدت طولانی نماند و تند نشود.

کلوچه بروجردی

کلوچه بروجردی یا کلوچه قندی یک شیرینی خوشمزه و مقوی است که با یک بار خوردن حتما عاشقش می‌شوید. این سوغات لرستان بهترین انتخاب برای شیرینی دوست‌هاست. کلوچه قندی را با آرد، روغن حیوانی، شکر، مغز بادام، هل، گلاب و زعفران درست می‌کنند، به خاطر همین هم هست که بسیار خوشمزه و مقوی است. اگر عید نوروز به لرستان رفتید، مردم مهمان‌نواز این استان حتما با شیرینی قندی از شما پذیرایی خواهند کرد.

شیرینی آردی

یکی از شیرینی‌های معروف خرم‌آباد شیرینی آردی است. شیرینی خوشمزه‌ای با آرد، روغن، شکر، هل و دارچین در شکل‌ها، رنگ‌ها و طعم‌های مختلف. بهترین و معروف‌ترین طعم‌های شیرینی آردی عبارتند از شیرینی آردی گردویی، نخودی، نارگیلی و زعفرانی، و ….. ماندگاری بالای شیرینی آردی این سوغات لرستان را برای هدیه دادن بسیار مطلوب و مناسب می‌کند.

سمنوی بروجرد

سمنو یک خوراک محبوب و مقوی است که در سفره هفت سین هم جایگاهی ویژه دارد. بروجرد هم به سمنوهای خوشمزه و خوش عطر و طعمش معروف است. پختن سمنو کار هر کسی نیست و دقت و تلاش خاصی می‌طلبد. در این میان خانواده‌های بروجردی تبحر خاصی در پختن این خوراک خوشمزه با جوانه گندم دارند و چند وقتی مانده به عید شروع به پختن سمنوهای خوشمزه مخصوص خود می‌کنند. اگر به بروجرد رفتید از خریدن و خوردن این سوغات خوشمزه لرستان غافل نشوید.

کاک

کاک را بیشتر به عنوان سوغات کرمانشاه می‌شناسند اما خوب است بدانید کاک لرستان هم کیفیتی عالی و طعمی بی‌نظیر دارد. برای تهیه این سوغات لرستان لایه‌های بسیار نازکی از خمیری که با آرد، روغن حیوانی، پودر قند، مایه خمیر و تخم مرغ تشکیل شده است، درست می‌کنند و سپس لا به لای لایه‌ها پودر قند، پودر دارچین و هل را اضافه می‌کنند. این شیرینی خوشمزه و مقوی را اکثرا به خاطر تردی فوق‌العاده و عطر و بوی خاصش دوست دارند. این سوغات لرستان بدون داشتن مواد نگه‌دارنده ماندگاری بالایی دارد و برای سوغاتی بردن بسیار مناسب است.

نان ساجی

نان ساجی نانی پهن، نازک و خوشمزه است که در لرستان، محلی‌ها آن را به کمک وسیله‌ای گرد، پهن و فلزی به نام ساج می‌پزند. نان ساجی در استان‌های دیگری مثل خوزستان، فارس، کرمانشاه، ایلام و کردستان هم محبوب است. نان ساجی بر اساس اندازه، نازکی و طعم انواع مختلفی دارد. نان تپ تپی و تیری نازک‌تر است و نان ساجی فه تیره قطر بیشتری دارد. خلاصه با هدیه دادن این سوغات لرستان به عزیزانتان، عطر و بو و حال و هوای خوش یک صبح روستایی در لرستان را به خانه‌اش می‌برید.

حلوا و ارده

در بروجرد می‌توانید یکی دیگر از مقوی‌ترین و خوشمزه‌ترین سوغات لرستان را هم تهیه کنید. انواع حلوا و ارده با بهترین کیفیت در کارگاه‌های متعدد این استان به ویژه بروجرد تولید می‌شود. انواع متفاوت حلوا و ارده مثل حلوا شکری، حلوا ارده، ارده شیره، حلوا مغزی و… را می‌توانید در لرستان امتحان کنید و هر کدام را دوست داشتید خریداری کنید. حلوا به خاطر ماندگاری بالایی هم که دارد برای سوغات بردن انتخاب مناسبی است.

ترخینه

هر کس که آش یا سوپ ترخینه را یک بار خورده باشد، حتما با شنیدن اسم ترخینه حسابی دهانش آب می‌افتد. ترخینه را با خیساندن یا جوشاندن بلغور گندم یا جو در دوغ درست می‌کنند و سپس گندم لعاب انداخته را به صورت گلوله گلوله در می‌آورند، روی آن سبزیجات معطر اضافه می‌کنند و می‌گذارند تا زیر نور آفتاب خشک شود. ترخینه یک آنتی‌بیوتیک طبیعی است و برای سرماخوردگی مفید است. اصل ترخینه برای استان لرستان است اما در استان‌های ایلام، کردستان و … هم ترخینه را تهیه می‌کنند. برای کسانی که اهل آشپزی یا عاشق غذاهای محلی‌اند ترخینه بهترین سوغات لرستان است.

برساق

برساق یک شیرینی خشک لکی است که می‌تواند کنار چای هل لحظاتی فوق‌العاده برایتان خلق کند. برساق لرستان که به نوعی شبیه پیراشکی است را با خمیری از آرد، نمک، رازیانه، شکر، تخم مرغ، شیر و زعفران دم‌کرده درست می‌کنند. پس از خوب ورز دادن و آماده شدن خمیر آن را به صورت دایره‌های کوچک برش می‌دهند و وسط آن را با مخلوطی از دارچین، هل، گلاب، شکر و گردو که بسیار خوشمزه و مقوی است پر می‌کنند. سپس شیرینی را در روغن سرخ می‌کنند و نوش جان. برساق را در شهرهای مختلف استان‌های دیگر مانند کردستان، ایلام و همدان نیز به روش‌های دیگر تهیه می‌کنند. با هدیه این سوغات لرستان به عزیزانتان یک دنیا عطر و طعم مست‌کننده برایشان به ارمغان برده‌اید.

صنایع دستی

علاوه بر خوراکی‌ها که عموما بخش قابل توجهی از سوغات هر کدام از استان‌های ایران را به خود اختصاص می‌دهد، صنایع دستی هم می‌تواند سوغات خوبی از دیاری که به آن سفر کرده‌اید باشد. صنایع دستی متنوع و زیبای لرستان برای کسانی که به فرهنگ، هنر و رسوم جای جای ایران علاقه‌مندند سوغات ارزشمندی خواهد بود. با هم به معرفی بخش دیگری از سوغات لرستان ‌می‌پردازیم:

ورشوسازی

شهر بروجرد مرکز هنر ورشوسازی در جهان است. ورشو آلیاژی سخت و نقره‌ای رنگ از نیکل، روی و مس است که مانند مس به خوبی قالب‌گیری می‌شود و برای قلم‌زنی و چکش‌کاری هم مناسب است. سابقه ورشوسازی در ایران به دوران صفویه باز می‌گردد و پس از آن در دوران قاجار و پهلوی در بروجرد رونق بسیاری گرفته است. این روزها هم هنوز کارگاه‌هایی محدود که به تولید محصولات زیبا و کاربردی ورشو می‌پردازند  در بروجرد پا برجاست. در بروجرد می‌توانید انواع ظروف ورشویی که از فرط زیبایی به نوعی کالای هنری بدل شده‌اند مثل سینی، آفتابه لگن، قندان، پایه استکان، قوری، گلاب‌پاش، سرمه‌دان و مهم‌تر از همه سماورهای زیبای ورشویی را خریداری کنید. با خرید این سوغات لرستان هم به احیای صنعت ورشوسازی در بروجرد کمک کرده‌اید و هم هنری ماندگار و زیبا از لرستان به یادگار برده‌اید.

گیوه‌دوزی

گیوه‌دوزی نیز هنری با پیشینه بسیار طولانی در لرستان است. گیوه را که حتما می‌شناسید. یک پاپوش قدیمی و سبک که از مواد طبیعی تولید می‌شود. صنعت گیوه‌دوزی شامل سه بخش آژیه‌دوزی، گیوه‌بافی و گیوه‌دوزی می‌شود. به ساخت زیره گیوه با چرم آژیه‌دوزی می‌گویند. به بافت رویه گیوه با نخ‌های ظریف قالی و ابریشم که بیشتر توسط زنان خانه‌دار به صورت کاری جنبی انجام می‌شود گیوه‌بافی می‌گویند. کار اصلی یعنی دوختن زیره و رویه به یکدیگر، چرم‌دوزی پشت پاشنه و میخ‌کوبی پاشنه هم توسط استادکار ماهر گیوه‌دوزی انجام می‌شود. این روزها گیوه‌ها هم با کمی تغییر در طرح‌ و رنگ، دوباره جای خود را در بین سوغات لرستان باز کرده‌اند و جوان‌ترها هم به پوشیدن گیوه‌های سبک و زیبا که نشانگر فرهنگ سرزمینشان است علاقه نشان می‌دهند.

حصیربافی

حصیربافی نیز یکی دیگر از صنایع دستی لرستان است که قدمتی بسیار زیاد دارد. حصیربافی بر عکس بسیاری از صنایع دستی که هزینه بالایی دارد و بیشتر جنبه هنر داشته و اقشار بالادست جامعه از آن استفاده می‌کرده‌اند، بسیار کاربردی است و اقشار فرودست استفاده بیشتری از کالاهای حصیری داشته و دارند. حصیرباف‌ها در بروجرد نی را از اطراف بروجرد و یا از دشت‌های خوزستان تهیه می‌کنند و بعد با کوبیدن و مرطوب کردن این نی‌ها آن را برای بافت آماده می‌کنند. سپس نی‌ها را به صورت تار و پود به هم می‌بافند تا انواع کالاهای حصیری که معرف‌ترین آنها زیرانداز و سبد است تولید شود. این سوغات لرستان را برای آن دسته از عزیرانتان خریداری کنید که عاشق آشنایی با فرهنگ اصیل مردم کوچه و خیابانند.

نمدمالی

حتما با گشتی در شهرها و روستاهای لرستان، مردان قدیمی‌تری را دیده‌اید که هنوز کلاه نمدی به سر می‌گذارند. نمدمالی یکی از صنایع دستی بسیار قدیمی در بین مردمان لرستان است. برای درست کردن نمد، پشم را مرطوب می‌کنند و انقدر تحت فشار قرار می‌دهند تا یکدست و پارچه‌مانند شود. از نمدهای رنگارنگ با طرح‌های زیبا کلاه نمدی، لباس و زیرانداز درست می‌کنند. این سوغات لرستان را به راحتی می‌توانید از راسته نمدمالی بازار شهرهای کوچک و بزرگ این استان خریداری کنید.

جاجیم‌بافی

دلتان می‌خواهد یادگاری از فرهنگ و هنر عشایر بختیاری با خود به خانه ببرید؟ جاجیم یکی از بهترین انتخاب‌هاست. جاجیم‌بافی یکی از صنایع دستی معروف در استان‌های مختلف ایران است اما هر استان و منطقه‌ای جاجیم مخصوص به خود را دارد که بر اساس طرح و نقش، ترکیب رنگ و ظرافت نخ تشخیص داده می‌شوند. زنان عشایر پشم را با انواع رنگ‌های طبیعی رنگ‌آمیزی می‌کنند وسپس نوارهای باریک جاجیم را با نقش‌هایی مانند هچه، گلی، دنو موشی، شونه و… می‌بافند. این جاجیم‌ها در کنار هم دوخته می‌شوند و تبدیل به رواندازهای زیبایی می‌شوند که بیا و ببین. با خرید این سوغات لرستان، علاوه بر اینکه یک دنیا زیبایی رنگارنگ را به عزیزتان هدیه می‌دهید، به اقتصاد خانواده عشایر بختیاری لرستان کمک کرده‌اید.

ماشته‌بافی

ماشته را اکثرا به نام جاجیم می‌شناسند اما در استان لرستان و کرمانشاه به آن ماشته یا موج می‌گویند. ماشته لرستان دست‌بافته‌ای از پشم و مخصوص مناطق سردسیر است که با نقش‌های زیبای گل پتویی، چهارخانه آو و دار، راه راه، هشت خانه، خانه پنجزاری و… بافته می‌شود. ماشته انقدر زیباست که می‌توانید استفاده‌های گوناگونی از آن داشته باشید: از روتختی، روفرشی و رومبلی گرفته، تا روکش کوسن، کیف زنانه، روکش صندلی ماشین و… . این سوغات لرستان را برای هر کسی که تهیه کنید به زندگی‌اش رنگ‌های زیبایی اضافه کرده‌اید.

حرمی‌بافی

حرمی یکی دیگر از دست‌بافته‌های شهرستان بروجرد است. حرمی جنسی پشمی یا پنبه‌ای دارد و ابعاد آن یک متر در هفتاد سانتی‌متر است. رنگ‌های متنوع و شاد مثل لاکی و سرمه‌ای با طرح‌هایی نظیر گل و پروانه، شانه‌ای، خطوط موازی و … باعث زیبایی بی‌نظیر و چشم‌نواز حرمی و تنوع جذاب آن می‌شود. این سوغات لرستان که روستاییان بیشتر به عنوان زیر‌انداز یا بقچه حمام استفاده می‌کنند، می‌تواند برای تزئین وسایل خانه‌های شهری هم به کار بیاید.

خراطی

خراطی به معنی طرح و نقش دادن به چوب و درست کردن وسایل از چوب با دستگاه خراطی است. در استان سرسبز و جنگلی لرستان هم که چوب به وفور یافت می‌شود این صنعت جزو صنایع دستی بومی و قدیمی محسوب می‌شود. این روزها در مراکز فرهنگی و هنری استان این هنر را به جوان‌ترها نیز می‌دهند. خراط‌ها، با چوب، وسائل تزئینی بسیار زیبا و کالاهای کاربردی چوبی ظریف از جمله عصا، تنه قلیان، چوب سیگار، گهواره، پایه آباژور و ظرف و ظروف تولید می‌کنند. این سوغات لرستان را نیز می‌توانید از راسته‌های مربوط به خراط‌ها در بازار شهرهای مختلف لرستان تهیه کنید.

قالی‌بافی

قالی‌بافی در میان زنان لر مانند اکثر مناطق دیگر ایران از دیرباز مورد توجه بوده است. در لرستان زنان و دختران هنرمندی که قالی‌بافی می‌کرده‌اند مورد توجه و احترام بیشتری واقع بوده‌اند. این روزها هم زنان روستایی یا عشایر لرستان در کنار هم می‌نشینند، هم‌آوا با یکدیکر ترانه‌های لری می‌خوانند و فرش می‌بافند. فرش‌های لرستان عموما طرح‌های شکسته و خطوط هندسی دارد و در آن از رنگ‌های تندی نظیر قرمز، مشکی و سفید استفاده می‌شود که همه این‌ها نشانگر روح حماسی مردمان لر است. قالی یکی از سوغات لرستان است که با وجود قیمت بالا نمی‌شود از خیر خریدنش گذشت.

گلیم‌بافی

بافت گلیم در لرستان از سابقه بیشتری نسبت به قالی‌بافی برخوردار است. بافت گلیم ساده‌تر از فرش صورت می‌گیرد و معمولا نقشه‌ای ذهنی دارد. عشایر لرستان گلیم‌هایی چشم‌نواز با طرح و نقش‌هایی زیبا خلق می‌کنند. رنگ‌های به کار رفته در گلیم لرستان بیشتر سبز، آبی، سفید و سیاه است و طرح‌های آن الهام گرفته از طبیعت بکر و زیبای منطقه است. این سوغات لرستان علاوه بر اینکه زیراندازی بسیار زیباست، می‌تواند برای زندگی بخشیدن به دیوار یا بخش‌های مختلف آپارتمان‌های بی‌روح شهری نیز بسیار مناسب باشد.

شما تا به حال به استان لرستان سفر کرده‌اید؟ از بین صنایع دستی و خوراکی‌های مخصوص لرستان، دلتان می‌خواهد کدامیک را به عنوان سوغات لرستان از عزیزانتان هدیه بگیرید؟ تجربیات و نظرات خود را با مخاطبان سفرزون به اشتراک بگذارید.

برای آشنایی بیشتر با دیدنی های لرستان کلیک کنید.