زیباترین مساجد ایران را بشناسید

از زمان ورود اسلام به ایران، مسجد همیشه جلوه‌گاه هنر و ذوق ایرانی بوده است. آفرینش‌های هنری در کنار ذوق بندگی، شاهکارهایی در معماری و هنر پدید آورده است که غبار زمان نتوانسته است اندکی از زیبایی آن کم کند. مسلمان ایرانی، در کنار زندگی ساده و پرهیزگارانه خود، تمام داشته‌ها و هنرش را صرف زیبایی و شکوه مسجد می‌کرد. از طرف دیگر مسجد، برای مسلمانان، همیشه پایگاه امنیت و همیاری بوده، بنابراین چشم‌نوازی بنا اهمیت بسیار زیادی داشته است. کوشش مسلمانان ایرانی، برای خلق نمونه عالی بندگی، باعث شد که زیباترین مساجد ایران ، در کنار آثار دیگر معماری، تاثیری شگرف بر روح هنر در ایران بگذارند.

سیر هم‌نشینی هنر ایرانی با سلیقه اسلامی را می‌توان در مساجد ساخته شده در طول تاریخ دنبال کرد. این سیر، نه‌تنها نشانگر شکل تکامل معماری ایرانی-اسلامی است، بلکه رسوخ اسلام را در روح مردمان این کشور را نمایان می‌کند. در سراسر ایران، مساجدی بی‌نظیر از حیث معماری و آثار هنری وجود دارد که گواه این مدعاست. در این مطلب از سفرزون گردشی زیباترین مساجد ایران خواهیم کرد تا بهره‌ای از این شکوه ببریم.

رقص رنگ و نور در مسجد نصیرالملک شیراز

هرگاه حرفی از  مصاحبت رنگ و نور به میان می‌آید، نام مسجد نصیرالملک خودنمایی می‌کند. از درگاه چوبی مسجد، که جلوه‌گاه بی‌نظیر کاشی‌کاری‌ و مقرنس‌کاری‌ است گرفته، تا ایوان‌ها و دالان‌ها و شبستان‌های پر از رنگ و نور، تا مدت‌ها مضمون‌ رویاهای شما خواهندبود. آن‌چه این بنا را ممتاز می‌کند، استفاده سخاوتمندانه از کاشی‌های صورتی و شیشه‌های رنگی در تزئین آن است. خاصیتی دلکش که لقب مسجد صورتی را به آن داده است. نکته جالب در این مسجد، بدون گنبد بودن آن است که نشانه استفاده خصوصی خاندان نصیرالملک از این مسجد است.

پرسه‌ای در تاریخ و معماری یکی از زیباترین مساجد ایران

هر قسمت از بنای این مسجد، ویژگی‌هایی تماشایی و زیبا دارد. اما دلیل شهرت مسجد نصیرالملک، شبستان غربی آن است. شبستانی با کفپوشی به رنگ فیروزه، و سقفی مملو از کاشی‌های زیبا و شیشه‌های رنگی که در طول روز، محل رقص نور و رنگ است. این شبستان، نصیرالملک را تبدیل به یکی از زیباترین مساجد ایران کرده است.

۱۴۷سال پیش، یعنی ۱۲۹۴هـ.قمری، حسن معمار، به دستور میرزا حسن‌علی‌خان نصیرالملک، مامور شد که مسجدی در املاک وی بنا کند. ساخت این مسجد ۱۲ سال طول کشید. مسجد نصیرالملک حالا، در محله گود عربان، جنوب خیابان لطفعلی‌خان‌زند، کوچه نصیرالملک قراردارد.

بهترین زمان بازدید از این مسجد، ساعت ۸ تا ۱۰ صبح است. همان وقتی که نور به حد اعلا در شبستان غربی افسونگری می‌کند. حتما عکس‌هایی از آن را دیده‌اید. هزینه بازدید از مسجد برای ایرانیان، سه هزار تومان و برای گردشگران خارجی بیست هزار تومان است.

آدرس مسجد نصیرالملک شیراز روی نقشه گوگل

تعالی یک هزاره معماری اسلامی در مسجد امام اصفهان

شهر گنبدهای فیروزه‌ای، لقبی است که کنار نام اصفهان می‌درخشد. یکی از این گنبد‌ها، در ضلع جنوبی میدان امام جلوه‌گری می‌کند. یعنی گنبد مسجد جامع عباسی، که امروزه، آن را به نام مسجد امام می‌شناسیم. این مسجد، طبق کتیبه سردر آن، به دستور شاه‌عباس صفوی، و با هزینه شخصی او ساخته شده است. این بنا، به عنوان یکی از زیباترین مساجد ایران به جلوه‌گاه هزار سال معماری اسلامی معروف است. گویا شاه‌عباس خواسته که شکوه دین، تاریخ، و حکومت صفوی را، یک‌جا و در یک نقطه جمع کند.

مسجد، منظره‌ای شگفت‌آور از تناسب و حجم‌های درونی ساختمان را پیش چشمان شما می‌گذارد. ورودتان به مسجد، از سردر باشکوه فیروزه‌ای آغاز می‌شود. دهلیزی مورب، شما را به سمت قبله هدایت می‌کند. نقطه‌ای درست در زیر گنبد مسجد، صدایتان را به وضوح به سرتاسر شبستان ‌می‌رساند. سنگی ساده در جنوب غربی مسجد قرار دارد که ظهر حقیقی اصفهان را در کل سال نشان می‌دهد. مهم‌تر آن که هرآنچه که تا اینجا گفتیم، فقط مروری کوتاه بر شگفتی‌های این مسجد است. هزینه بازدید از مسجد برای ایرانیان، سه هزار تومان و برای گردشگران خارجی بیست هزار تومان است.

 آدرس مسجد امام اصفهان روی نقشه گوگل

شوکت طاق‌های مسجد وکیل شیراز

نام شیراز و نیک‌منظری به‌هم گره خورده اند. غرب بازار وکیل شیراز میزبان یکی از شاهکارهای معماری دوره زندیه به نام مسجد وکیل است. مجموعه بازار، حمام و مسجد وکیل شیراز نمونه‌ای عالی از پیوند زندگی و دین در تاریخ ایرانِ اسلامی است.

این مسجد، طراحی دو ایوانی داشته و دو شبستان شرقی و جنوبی دارد. منبری با ۱۴ پله مرمرین سبز، و ۴۸ ستون یکپارچه با طرح مارپیچی، شاهکاری از معماری ایرانی-اسلامی را در این شبستان به نمایش می‌گذارد. گفته می‌شود که سنگ‌های مرمر سبز را به به دستور لطفعلی‌خان زند از مراغه به شیراز آورده‌اند. مسجد وکیل، نمونه‌ای عالی از زیباترین مساجد ایران در عصر زندیه است.

یکی دیگر از خصوصیات منحصر به فرد این بنا، ۳ طاق مهم آن یعنی، طاق سردر ورودی، طاق مروارید و طاق ورودی به شبستان است. زینت طاق مروارید مشهورترین قسمت این بنا، آیاتی از قرآن با خط ثلث است. بازدید از این مسجد رایگان است.

آدرس مسجد وکیل شیراز روی نقشه گوگل

مسجد آقابزرگ کاشان ، تندیس عظمت و معرفت

هم‌نشینی محل عبادت و تحصیل در مسجد آقابزرگ، بهترین توصیف از این بنای باشکوه است. مسجد آقابزرگ را حاکم شهر، برای دامادش ملامحمدمهدی نراقی، ساخت تا او، محلی برای تدریس علوم دینی داشته باشد. در تزئینات مسجد، بر‌خلاف معماری دوره صفوی، از حداقل رنگ و کاشی استفاده شده است. در واقع آنچه از چشم‌انداز مسجد بیننده را خیره می‌کند، گنبدی عظیم اما ساده، و تفاوت حجم و سطح و رنگ گرم آجری آن است. کمی نزدیک‌تر که بروید، صحنه‌ای خیره‌کننده از کاشی‌کاری، مقرنس‌کاری، یزدی بندی، و گره سازی را خواهید دید. اصول اربعه اسلامی‌ای که همه در خدمت شکوه و خیره‌کنندگی بنا به کار رفته‌اند. یک تمایز دیگر این مسجد، با سایر مساجد، این است که شبستان این مسجد متقارن نیست. قبله در کنار شبستان با عبارت «یا قاضی‌الحاجات» مشخص شده است.

گودال باغچه، شاهکاری دیگر در معماری این بنا را نمایش می‌دهد. حیاط مدرسه علمیه، که گودبرداری آن، به حفظ حریم مدرسه کمک کرده است. به علاوه مصالح برداشته شده از کف نیز در ساخت بنا به کار رفته است.

بهتر است که از این مسجد، در حوالی غروب آفتاب دیدن کنید، تا از نورپردازی رنگی این مسجد، در کنار زیبایی‌های دیگر آن لذت ببرید. این مسجد که یکی از زیباترین مساجد ایران است، در خیابان فاضل نراقی کاشان قرار دارد و بازدید از آن رایگان است.

آدرس مسجد جامع کاشان روی نقشه گوگل

گذار تاریخ در مسجد جامع یزد

وقتی بخواهیم از نماد گذر تاریخ صحبت کنیم، به یقین مسجد جامع یزد نماینده تمام و کمال آن خواهد بود. پایه‌های این مسجد بر آتش‌گاهی از دوره ساسانی گذاشته شده اما تاریخ کامل شدن آن تا روزگار ما کشیده است. اثر سه دوره از تاریخ ایران، بر جای جای این بنا می‌درخشد. بانی اصلی ساختمان را علاء الدوله گرشاسب آل بویه می‌دانند. اما در دوره آل مظفر و تیموریان تکامل یافته است.  سبک معماری این بنا، به شیوه آذری است.

مسجد جامع یزد، بهشتی در میانه کویر است که دلایل زیادی برای شهرت دارد. بلندترین مناره در بین مساجد جهان یعنی حدود ۵۰ متر، پلان مربعی به تقلید از کعبه، و شکل منحصر به فرد خوابیدگی گنبد از جمله این دلایل است. نکته جالب دیگر در این بنا، شیوه حل مسئله روشنایی در مسجد به وسیله بازتاب نور از گچ سفید گنبد و دیوارها است.

مسجد فعلی، که در روزگار قاجار به این شکل در آمده است، شکل یک‌پارچه سه مسجد دیگر است که در دوره‌های مختلف ساخته شده بودند. این مسجد را یکی از زیباترین مساجد ایران می‌دانند. این مسجد هم‌اکنون در ضلع غربی خیابان امام خمینی، در نزدیکی چهارسوق و بازار شاهی یزد قرار دارد. بازدید از آن برای ایرانیان رایگان و برای گردشگران خارجی هشت هزارتومان است.

آدرس مسجد جامع یزد روی نقشه گوگل

تجلی ظرافت در مهندسی مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان

شیخ لطف‌الله جبل عاملی، به دستور شاه عباس از لبنان به ایران، و سپس به اصفهان مهاجرت کرد. به برکت قدم او، شاه عباس دستور داد که مسجد و مدرسه‌ای خصوصی برای وی و اهل حرم در میدان نقش جهان بسازند. نتیجه این دستور، خلق شاهکاری در معماری صفوی به نام مسجد صدر و یکی از زیباترین مساجد ایران است. مسجدی بدون صحن و مناره، که آن را از تمام مساجد هم‌عصر و پیش از خودش متمایز می‌کند. علت این تمایز آشکار و هنجار شکن، خصوصی بودن فضای آن برای استفاده درباریان و عالمان مشهور است.

ورود به این مسجد، تنها از طریق دالانی لاجوردی است که گردشی ۴۵درجه، و سپس ۹۰ درجه دارد تا نمازگزار به محض ورود رو به قبله قرار بگیرد. این چرخش در نهایت ظرافت است، چرا که خارج از بنا قابل رویت نیست و حتی تاثیری از آشفتگی نیز بر ذهن شما نخواهد گذاشت.

در عوض نمای مسجد، مزین به گنبدی با کاشی‌های طرح‌ اسلیمی منحصربه‌فرد است. نور در ساعات مختلف روز، و زوایای مختلف میدان امام، گنبد را به رنگ‌های طوسی، نخودی و صورتی نمایان می‌کند. دست‌افشانی نور در فضای داخلی مسجد نیز، مکمل کاشی‌هایی با طاووس است که نور، بال‌های آن را کامل می‌کند.

مسجد شیخ لطف‌الله یکی از صدرنشین‌های زیباترین مساجد ایران است. این مسجد ضلع شرقی میدان نقش جهان، روبروی عمارت عالی قاپو قرار دارد. هزینه بازدید برای ایرانیان، سه هزار تومان و برای گردشگران خارجی بیست هزار تومان است.

آدرس مسجد شیخ لطف الله روی نقشه گوگل

قدیمی ترین محراب شهر در مسجد جامع تبریز

تخمین عمر بنای پایه مسجد جامع تبریز با کمی مشکل رو‌به‌روست. گفته می‌شود پایه‌های اصلی مسجد، از دوره صدر اسلام گذارده شده است اما، عمر بنای اصلی به دوره سلجوقیان بر‌می‌گردد. مسجدی که در طول عمر خود، همواره مسجد جامع شهر بوده و بازار اصلی شهر، گرداگرد آن شکل گرفته است.

گچبری‌های بی‌نظیر این مسجد، در شبستان و محراب آن باقی ماننده از هنر دوره سلجوقیان و ایلخانیان است. در زلزله ای در سال ۱۱۹۳هـ.قمری، این مسجد همراه عمارات دیگر تبریز دچار آسیب‌های جدی می‌شود. مسجد فعلی بر پایه‌ها و طاق و چشمه‌های مسجد اصلی در دوره قاجار و توسط حسینقلی خان دنبلی، حاکم وقت، مرمت می‌شود. عملی نیکو که در تاریخ پر فراز و نشیب قاجار، نگینی زیبا محسوب می‌شود.

مسجد جامع تبریز، یکی از زیباترین مساجد ایران در بازار تبریز، خیابان شهید مطهری٬ روبروی خانه مشروطه قرار دارد.  بازدید از این مسجد رایگان است.

آدرس مسجد جامع تبریز روی نقشه گوگل

مسجد جامع بروجرد ، جواهر معماری غرب ایران

یکی از  قدیمی‌ترین و زیباترین مساجد ایران در قرن دوم یا سوم هجری، در بروجرد ساخته شده است. مسجدی که در کنار تمام نشانه‌های معماری اسلامی، روحیه‌ای از معماری ساسانی را در خود نگاه داشته است. این مسجد که گفته می‌شود بر پایه‌های یک آتش‌کده ساسانی بنا شده است، به همان سبک معماری، گنبدخانه‌ای مشابه چارطاق‌های ساسانی دارد.

با توجه به عمر طولانی مسجد، و تاریخ پرتلاطم ایران، این بنا همواره در معرض آسیب‌های متعدد بوده است. کتیبه‌هایی برجای جای مسجد، نشانگر تغییر و  مرمت بنا در دوره‌های مختلف سلجوقی، صفوی و زندی و قاجار است.

این مسجد تک ایوانی بوده، و دو در شرقی و غربی آن به صحن اصلی مسجد باز می‌شوند. در جنوب صحن، گنبد و ایوان اصلی مسجد که قدیمی‌ترین بخش آن است قرار دارد. شبستان مسجد با ارتفاعی پایین‌تر، برای خنکی در تابستان، در ضلع شمالی مسجد قرار دارد. تزئینات

مسجد بیشتر برپایه آجر بوده  ولی کاشی‌کاری‌ها  و گچ‌کاری‌های دیدنی آن را نباید نادیده گرفت. منبر چوبی مسجد که اکنون در ایوان میانی آن قرار دارد یکی دیگر از جاذبه‌های این مسجد است.

این مسجد، در بمباران جنگ ایران و عراق و بارش‌های شدید و زلزله‌ای در سال ۱۳۸۵ شمسی آسیب‌های شدیدی دید که مورد مرمت قرار گرفت.

این مسجد، در محله دودانگه بروجرد قرار دارد. نکته جالب در بازدید از مسجد، امکان رفتن به پشت‌بام و کنار گنبد است. هزینه بازدید از مسجد نیز رایگان است.

آدس مسجد جامع بروجرد روی نقشه گوگل

مُهر زیبایی و هنر در مسجد امیرچخماق یزد

معرف یزد در طول تاریخ، مسجد و میدان امیرچخماق بوده اند. قدمت این مجموعه، به دوره‌ی تیموری و قرن نهم هـ.قمری برمی‌گردد. مسجد امیرچخماق، در ضلع جنوبی میدان قرار دارد و دارای دو شبستان زمستانی و تابستانی است. بادگیر شبستان تابستانی، و شیوه تامین نور شبستان زمستانی از جمله جذابیت‌های این مسجد برای بازدید است.

گنبد این مسجد، که به مسجد جامع نو یزد هم شناخته می‌شود، جلوه‌گاه هنر کاشی‌کاری ایرانی-اسلامی با کتیبه‌هایی به خط کوفی است. کاشی‌کاری‌ها و معرق‌کاری‌های سبز این گنبد و سردر مسجد، آن را تبدیل به یکی از زیباترین مساجد ایران کرده است.

مجموعه امیرچخماق که نقطه مرکزی خیابان‌های یزد است، شامل مسجد، بقعه سنتی فاطمه، بازارچه و آب‌انبار و تکیه امیرچخماق است. امیر چخماق از سرداران و امرای شاهرخ تیموری هنگامی که به حکومیت یزد رسید با همکاری همسر خود ستی فاطمه خاتون برای آبادانی، شهر آن را بنیان نهاد.

شکل کنونی مجموعه، حاصل تخریب و بازسازی شهر، در زمان رضاشاه پهلوی است. این مسجد در ضلع غربی میدان امیرچخماق یزد قرار دارد و بازدید از آن برای ایرانیان رایگان است.

آدرس مسجد امیر چخماخ روی نقشه گوگل